To Ιράν και οι ανατροπές στη βιομηχανία πετρελαίου

Η πετρελαϊκή βιομηχανία ετοιμάζεται για την επιστροφή της ιρανικής παραγωγής αφότου οι δυτικές δυνάμεις ήραν πολλές από τις κυρώσεις που συνδέονται με το πυρηνικό πρόγραμμα, ανοίγοντας τον δρόμο για την πλήρη επιστροφή της Τεχεράνης στις διεθνείς αγορές.

Η επιστροφή του Ιράν, που υποστηρίζει ότι μπορεί γρήγορα να αυξήσει την παραγωγή και τις εξαγωγές κατά 500.000 βαρέλια τη μέρα, απειλεί να προστεθεί στην υπερπροσφορά πετρελαίου που έχει πιέσει τις τιμές σε χαμηλό 12 ετών, κάτω από τα 30 δολάρια το βαρέλι. Ερχεται ενώ οι σχέσεις μεταξύ Ιράν και Σαουδικής Αραβίας, του μεγαλύτερου παραγωγού του ΟΠΕΚ και de facto ηγέτη του, έχουν επιδεινωθεί.

Οι επιθεωρητές του ΟΗΕ δήλωσαν το Σάββατο ότι το Ιράν έχει αποσυναρμολογήσει σημαντικά στοιχεία του πυρηνικού του προγράμματος, ανοίγοντας τον δρόμο στη χώρα να αυξήσει τις εξαγωγές αργού πετρελαίου στις παγκόσμιες αγορές μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια που βρέθηκε κάτω από οικονομικές και χρηματοπιστωτικές κυρώσεις.

Ωστόσο, παρότι το Ιράν μπορεί τώρα να εξάγει πετρέλαιο παγκόσμια, αντί για λίγες χώρες στις οποίες επιτρεπόταν να το κάνει όσο υπήρχαν οι κυρώσεις, άλλοι περιορισμοί παραμένουν σε ισχύ και μπορεί να παγώσουν την επιστροφή των εταιρειών ενέργειας στη χώρα.

Ιρανοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι περιμένουν να αυξηθεί η παραγωγή στο ένα εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα εντός έξι-επτά μηνών από την άρση των κυρώσεων και να επιστρέψει στα 3,4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα εντός 12 μηνών, παρότι διεθνείς αναλυτές ενέργειας εκτιμούν ότι αυτό είναι φιλόδοξο.

Ενώ αξιωματούχοι έχουν μετριάσει τη ρητορική τους για τις ανησυχίες ότι η επιπρόσθετη παραγωγή από το Ιράν θα διογκώσει την υπερπροσφορά, ο Richard Nephew, πρώην αξιωματούχος του Λευκού Οίκου που εργάστηκε σε θέματα κυρώσεων, δήλωσε: «Το Ιράν θα κάνει ό,τι μπορεί. Η εκτέλεση της απόφασης σημαίνει ότι το Ιράν είναι ελεύθερο να πουλήσει όσο πετρέλαιο επιθυμεί, σε όποιον θέλει, σε οποιαδήποτε τιμή μπορεί να πάρει».

Οι εξαγωγές αργού του Ιράν έπεσαν σε περίπου 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα έναντι περισσότερων από τρία εκατομμύρια το 2011.

Ιρανοί αξιωματούχοι ελπίζουν ότι η άρση των κυρώσεων θα επιτρέψει στη χώρα να ξεπαγώσει ενεργητικό δισεκατομμυρίων δολαρίων σε «παγωμένους» λογαριασμούς και να τερματιστούν οι περιορισμοί που χτύπησαν την πετρελαϊκή βιομηχανία.

Εχοντας δοκιμάσει τις υποδομές για εξαγωγές τους τελευταίους μήνες, η Τεχεράνη έδωσε σήμα ότι η άρση των κυρώσεων σημαίνει ότι το Ιράν μπορεί άμεσα να πουλήσει περισσότερο πετρέλαιο στο εξωτερικό. Αλλά όσοι εμπλέκονται με το θέμα είναι περισσότερο ρεαλιστές.

«Όπως μια μηχανή που ανάβει μετά από ένα μεγάλο διάστημα σε αναμονή, δεν δουλεύει όπως πριν άμεσα», δήλωσε ένας Ιρανός στέλεχος της ναυτιλίας. «Από το τραπεζικό μας σύστημα και τις πληρωμές, έως το μάρκετινγκ, αυτό θα πάρει χρόνο».

Αν και μερικοί παρατηρητές της αγοράς λένε ότι η πλήρης επιστροφή του Ιράν στις διεθνείς αγορές αντανακλάται ήδη στις τιμές, άλλοι πιστεύουν ότι πρέπει να περιμένουμε περαιτέρω πτωτικές πιέσεις.

«Δεδομένου ότι η αγορά είναι τώρα καλά εφοδιασμένη, το Ιράν πιθανότατα θα πρέπει να προσφέρει ευνοϊκούς όρους, όπως μεγαλύτερα διαστήματα αποπληρωμής και εκπτώσεις για να εξασφαλίσει πελάτες. Αυτό είναι ιδιαίτερα αλήθεια για το «βαρύ αργό», δεδομένου ότι αυτή η αγορά είναι τώρα κορεσμένη», λένε αναλυτές της Energy Aspects.

Ναυλομεσίτες λένε ότι υπάρχουν περίπου 24 από τα μεγαλύτερα τάνκερ, τα οποία μπορούν να μεταφέρουν ως 50 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου, που περιμένουν ανοικτά των ακτών του Ιράν έτοιμα να αρχίσουν δραστηριότητες.

«Το κλειδί είναι να παρακολουθείς βραχυπρόθεσμα πόσο γρήγορα το Ιράν φορτώνει το πετρέλαιο, κυρίως το condensate [ένας πολύ ελαφρός τύπος πετρελαίου] σε αποθήκευση», υποστηρίζει ο Robin Mills, επικεφαλής σύμβουλος στην Manaar Energy.

Η Τεχεράνη έχει δηλώσει ότι είναι πρόθυμη να πουλήσει περισσότερο πετρέλαιο σε παραδοσιακούς πελάτες από την Ασία, όπως η Ινδία που συνέχισε το εμπόριο την περίοδο των κυρώσεων, έως πρώην εταίρους στην Ευρώπη. «Το άμεσο αντίκτυπο είναι στη Ρωσία και τη Σαουδική Αραβία για τις πωλήσεις στην Ευρώπη, δήλωσε ο Fereidun Fesharaki, πρόεδρος της συμβουλευτικής Facts Global Energy.

Αν και το Ιράν μπορεί να προχωρήσει σε μερικές μικρές παραχωρήσεις στην τιμή για νέες πωλήσεις, προσπαθεί να περιορίσει τις εκπτώσεις. Επενδύσεις σε ξένα διυλιστήρια και άλλες συμφωνίες μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως «γλυκαντικό», είπαν αξιωματούχοι. Υπό το καθεστώς κυρώσεων, το Ιράν αντάλλαξε πετρέλαιο με τρόφιμα για να αποτρέψει «χασούρα» στην τιμή.

«Υπάρχουν σίγουρα πελάτες που ενδιαφέρονται να αγοράσουν την αυξανόμενη παραγωγή ιρανικού πετρελαίου», δήλωσε ο Amir-Hossein Zamaninia, αναπληρωτής υπουργός Πετρελαίου στην κρατική τηλεόραση Shana, την προηγούμενη εβδομάδα. 

Η Τεχεράνη ελπίζει ότι θα στείλει περίπου 200.000 βαρέλια την ημέρα σε αγοραστές σε Ελλάδα, Ισπανία και Ιταλία, δήλωσε πηγή με γνώση του θέματος. Συμφωνίες για πωλήσεις περίπου 200.000 βαρελιών την ημέρα αθροιστικά υπάρχουν ήδη, μεταξύ άλλων, για Τουρκία, Ινδία, Νότια Αφρική, δήλωσε.

Το Ιράν πραγματοποίησε επίσης τακτικές αποστολές στην κυβέρνηση του Bashar al-Assad στη Συρία.

Μακροπρόθεσμα, το Ιράν χρειάζεται να προσελκύσει τουλάχιστον 100 δισ. δολάρια ξένων επενδύσεων για να διασώσει την εγχώρια ενεργειακή βιομηχανία.

Είναι ένα μεγάλο βραβείο για ενεργειακούς ομίλους που θέλουν να αποκτήσουν πρόσβαση στα τεράστια αποθέματα που αντιστοιχούν σε 260 δισ. βαρέλια πετρελαίου. Αντιπρόσωποι από ομίλους όπως η Total, Eni και Mitsubishi, βρέθηκαν στη χώρα τους τελευταίους μήνες.

Η χρηματοδότηση, όμως, είναι το κλειδί και η άρση των κυρώσεων δεν σημαίνει απαραίτητα γρήγορη επιστροφή ξένων τραπεζών και ενεργειακών ομίλων στο Ιράν, δηλώσει ο Sarosh Zaiwalla, δικηγόρος ειδικευμένος στις κυρώσεις στη Zaiwalla & Co.

«Πολλοί ανησυχούν για πισωγυρίσματα στις κυρώσεις και ανοικτά θέματα που αφορούν το ξέπλυμα χρήματος», δήλωσε. «Η επανεγκατάσταση τραπεζικών και χρηματοοικονομικών καναλιών παραμένει κρίσιμη για να επιτραπούν οι επενδύσεις».

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation