Η Δύση πρέπει να «δει» τη ρωσική μπλόφα στη Συρία

Η απελπισμένη σύγκρουση στη Συρία έχει πυροδοτήσει ένα ακόμα διπλωματικό μπουρίνι, με τη Ρωσία να υπονοεί ότι τώρα προωθεί σχέδια πολιτικής λύσης εξίσου ρωμαλέα με τη στρατιωτική της παρέμβαση. Δεν υπάρχει κάτι πιο ελπιδοφόρο σε αυτόν τον ζοφερό ορίζοντα και γι’ αυτό οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της δεν έχουν να χάσουν τίποτα ακολουθώντας την μπλόφα του Κρεμλίνου -με τη φερόμενη καθαρή στόχευση-, που έρχεται σε αντίθεση με την ομιχλώδη, διστακτική και τυχοδιωκτική στήριξη της Ουάσιγκτον στους Σύρους αντάρτες.

Κατά τη διάρκεια της ετήσιας συνάντησης στο Sochi την περασμένη εβδομάδα, ο Πούτιν δήλωσε πως στην πρόσφατη συνάντησή του με τον Μπασάρ αλ-Ασαντ κέρδισε την υποστήριξη του Σύρου προέδρου στην ιδέα να στηριχθούν αντάρτικες ομάδες που είναι πρόθυμες να πολεμίσουν τους τζιχαντιστές του ISIS.

Λίγα έγιναν γνωστά για τα όσα διημείφθησαν στη συνάντηση, ίσως και επειδή ο Aσαντ έφυγε από τη Δαμασκό χωρίς τη συνοδεία του. Ετσι ο Πούτιν κέρδισε την προσοχή στο Sochi, όταν δήλωσε πως θα «ανοίξει λίγο την κουρτίνα για τις συζητήσεις του με τον πρόεδρο Aσαντ».

Ο Ρώσος πρόεδρος δήλωσε πως ρώτησε τον Aσαντ: «Τι στάση θα κρατήσεις αν βρούμε τώρα στη Συρία μια οπλισμένη αντιπολίτευση που παρ' όλα αυτά είναι έτοιμη να αντιταχθεί και πραγματικά να πολεμήσει τους τρομοκράτες του ISIS; Ποια θα ήταν η θέση σου να στηρίζαμε τις προσπάθειες να πολεμήσουν τον ISIS με τον ίδιο τρόπο που στηρίζουμε τον συριακό στρατό;». Ο Πούτιν είπε ότι ο Aσαντ δήλωσε πως «θα το δούμε θετικά», και ότι ως αποτέλεσμα «τώρα το εξετάζουμε και προσπαθούμε, αν δουλέψει, να φτάσουμε σε τέτοιες συμφωνίες».

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ αργότερα περιέγραψε τις οπλισμένες ομάδες στις οποίες αναφέρθηκε το αφεντικό του ως ομάδες μιας απροσδιόριστης ακόμα «πατριωτικής αντιπολίτευσης». Μετά προχώρησε περιγράφοντας ένα σχέδιο εννέα σημείων που θα παρουσιάσει στη Βιέννη, όπου την προηγούμενη εβδομάδα συνάντησε τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Τζον Κέρι και τους ΥΠΕΞ της Σαουδικής Αραβίας και της Τουρκίας, με τους οποίους θα ξανασυναντηθούν την Παρασκευή.

Η φαινομενική διαύγεια του ρωσικού διαβήματος θα ήταν περισσότερο πειστική αν δεν στηριζόταν σε ένα αφήγημα τόσο μακριά από τα γεγονότα. Ενας διπλωματικός οδικός χάρτης εννέα σημείων, επιπλέον, δεν αποπνέει ουσία, όσο έλλειψη σοβαρότητας, τουλάχιστον όχι αρκετή σοβαρότητα ώστε να μπουν οι προτεραιότητες αποτελεσματικά.

Η προτεραιότητα της Ρωσίας ήταν να βομβαρδίσει αυτούς τους αντάρτες που πολεμούσαν ταυτόχρονα το καθεστώς Aσαντ και το ISIS, τον βασικό στόχο της συμμαχίας που ηγούνται οι ΗΠΑ, από τη στιγμή που οι τζιχαντιστές ανακήρυξαν τη δημιουργία χαλιφάτου σε Συρία και Ιράκ το 2014. Αποστασιοποιημένη από την μάχη με το ISIS, η Μόσχα ενδιαφέρεται να εξασφαλίσει και να επεκτείνει το συρρικνωμένο καθεστώς του Aσαντ στη Συρία. Δυτικοί και Αραβες αξιωματούχοι υπεύθυνοι για την πολιτική στη Συρία υποστηρίζουν ότι η συντριπτική πλειονότητα των ρωσικών επιθέσεων έχουν στοχεύσει σε δυνάμεις εκτός ISIS.

Αυτές οι δυνάμεις περιλαμβάνουν τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό που στηρίζεται από τη Δύση και την ισλαμική πολιτοφυλακή που στηρίζεται από τη Σαουδική Αραβία, την Τουρκία και το Κατάρ. Ο Λαβρόφ την περασμένη εβδομάδα παραπονέθηκε ότι οι ΗΠΑ αρνούνται να στηρίξουν θέσεις στο έδαφος που ελέγχονται από την υποθετική «πατριωτική αντιπολίτευση». Δεδομένου ότι τα ρωσικά αεροσκάφη δεν είχαν έως τώρα δυσκολίες στο να στοχεύσουν σε μη τζιχαντιστες, από το να σκοτώσουν τους ηγέτες τους έως το να καταστρέψουν τα νοσοκομεία, αυτό ήταν είτε μια σατιρική νότα ή προπέτασμα καπνού στα μάτια του κόσμου.

Βέβαια, είναι ακόμα δύσκολο σε όλους τους εμπλεκόμενους εκτός Συρίας σε αυτή την εξαιρετικά πολύπλοκη σύγκρουση να κατηγοριοποιήσει ορισμένους από τους συμμάχους. Η Δύση, για παράδειγμα, θεωρεί το καθεστώς Aσαντ, όπως και τη στηριζόμενη από το Ιράν Χεσμπολάχ (παραστρατιωτικοί του Λιβάνου) και ορισμένες σιιτικές ιρακινές πολιτοφυλακές ως τρομοκράτες. Η Μόσχα, από την πλευρά της, περιγράφει ως τρομοκράτες την Ahrar al-Sham που στηρίζεται από την Τουρκία, αλλά συμμαχεί με την Jabhat al-Nusra, την τοπική οργάνωση της al-Qaeda που στηρίζεται από χώρες του Κόλπου. Συχνά υποστηρίζει ότι ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός δεν υφίσταται.

Παρ' όλα αυτά κανένα σχέδιο εννέα σημείων δεν μπορεί να φέρει πρόοδο σε όλα αυτά, ειδικά από τη στιγμή που η Μόσχα επιμένει ότι ο Aσαντ, που θεωρείται από μεγάλο μέρος των σουνιτών της χώρας του ως εγκληματίας πολέμου, πρέπει να παραμείνει σε ένα ενδιάμεσο μεταβατικό στάδιο. Αν το Κρεμλίνο αντιλαμβάνεται το καλά οργανωμένο και χρηματοδοτημένο ISIS ως τοπική και παγκόσμια απειλή, τότε ένα πιο άμεσο, ας πούμε, σχέδιο τριών σημείων μπορεί να δείξει ότι πραγματικά ενδιαφέρεται να το αντιμετωπίσει.

Πρώτα να αρχίσει να επιτίθεται στο ISIS, που η Μόσχα υποστηρίζει ότι είναι η μόνη εναλλακτική στο καθεστώς Aσαντ. «Πρώτα τελείωσε με το ISIS και μετά, όταν δούμε ότι απωθήθηκαν, μπορούμε να συζητήσουμε για τη μετάβαση και το εάν ο Aσαντ θα παραμείνει για κάποιο διάστημα», όπως το θέτει δυτικός διπλωμάτης που εμπλέκεται στις συζητήσεις για τη Συρία.

Δεύτερον, να σταματήσει να στοχεύει αντάρτες που δεν είναι του ISIS και τους βομβαρδισμούς αμάχων σε θύλακες των ανταρτών. Αυτό θα βοηθήσει να δημιουργηθεί μια ζώνη ασφαλείας στα βορειοδυτικά για εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένους Σύρους. Αντί γι' αυτό υπάρχει ο κίνδυνος να περικυκλωθεί το Αλέπο. Ηδη περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι έφυγαν από αυτή την πόλη στα βόρεια, ένα μήνυμα ότι μπορεί να υπάρξει μεγαλύτερο κύμα.

Τρίτον, η Ρωσία, όπως όλοι οι παίκτες εκτός Συρίας (εκτός του ISIS), πρέπει να είναι δεσμευμένη στην αποκατάσταση ενός ενιαίου κράτους στα υφιστάμενα σύνορα. Στην πράξη ενισχύει την de facto διχοτόμηση της χώρας, ενισχύοντας το κρατίδιο του Aσαντ. Μόσχα και Ουάσιγκτον -που στηρίζει τους Κούρδους στον βορρά- πρέπει να αρχίσουν να σκέφτονται τώρα για βιώσιμες μορφές αποκέντρωσης της τοπικής ηγεσίας και μπορεί εν τέλει να ενωθεί εθνικά.

Αυτά τα τρία σημεία είναι μέρος ενός σχεδίου που δεν μπορεί ποια να κρύβεται πίσω από καπνούς και καθρέφτες: την επιβίωση της Συρίας και των ποικίλων ανθρώπων της και την ήττα του ISIS.

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation