Siemens-Volkswagen: Τα μεγάλα σκάνδαλα της Γερμανίας

Ένα σκάνδαλο για το οποίο η γερμανική βιομηχανική εταιρία ρίχνει τις ευθύνες σε κακούς υπαλλήλους. Ισχυρισμοί πως η ετικέτα «made in Germany» μπορεί να έχει πληγεί. Ένα αμερικανικό δικηγορικό γραφείο που προσλήφθηκε για να διεξάγει έρευνα. Η απώλεια ενός διευθύνοντος συμβούλου και προέδρου με γρήγορη αντικατάσταση.

Για τη Volkswagen του 2015, δείτε τη Siemens του 2007. Οι ομοιότητες και οι διαφορές ανάμεσα στο σκάνδαλο εκπομπών της VW και την υπόθεση δωροδοκίας που κλόνισε τη Siemens, το μεγαλύτερο όμιλο της Ευρώπης στον τομέα της μηχανικής, σχεδόν μία δεκαετία πριν, δείχνει το πώς μπορεί να εξελιχθούν τα γεγονότα για τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία.

Η Siemens, η οποία κατασκευάζει τα πάντα από τρένα μέχρι αεριοστρόβιλους, έβγαινε από μια βαθιά αναδιάρθρωση στα τέλη του 2006, υπό τον Klaus Kleinfeld, το φιλόδοξο διευθύνοντα σύμβουλό της, όταν ήρθαν στην επιφάνεια οι πρώτοι ισχυρισμοί σχετικά με τη δωροδοκία.

Ο κ. Kleinfeld προσέλαβε τους Debevoise & Plimpton, ένα αμερικανικό δικηγορικό γραφείο, προκειμένου να διεξάγουν εσωτερική έρευνα. Οι ισχυρισμοί σύντομα οδήγησαν στην αποκάλυψη μίας συστημικής προσέγγισης στη δωροδοκία σε όλες τις ηπείρους, περιλαμβανομένων εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, που κλόνισε την εταιρία και τη γερμανική βιομηχανία.

Μέχρι τον Απρίλιο του 2007, η θέση του Heinrich von Pierer, του διευθύνοντος συμβούλου της Siemens κατά το μεγαλύτερο μέρος της περιόδου των δωροδοκιών και τότε προέδρου του εποπτικού συμβουλίου, δεν μπορούσε πλέον να υποστηριχθεί και εκείνος απομακρύνθηκε. Μερικές μέρες μετά, ο κ. Kleinfeld τον ακολούθησε, όταν εκτοπίστηκε από το συμβούλιο. Κανείς από τους δύο δεν ήταν ύποπτος ή κατηγορήθηκε για οποιαδήποτε αδικοπραγία.

Αλλά σε αντίθεση με τη VW, η οποία στράφηκε στο προσωπικό της για να αντικαταστήσει τον διευθύνοντα σύμβουλο και πρόεδρο τον περασμένο μήνα, η Siemens διόρισε εξωτερικούς και στις δύο θέσεις για πρώτη φορά στην ιστορία της των 168 ετών.

Ο Peter Löscher, ο νέος διευθύνων σύμβουλος, και ο Gerhard Cromme, ο πρόεδρος, δεν έχασαν καιρό στο να αντιμετωπίσουν την κουλτούρα στη Siemens και να διαπραγματευτούν διακανονισμό με τους ρυθμιστές, ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό οδήγησε σε πρόστιμα ύψους πάνω από ένα δισ. δολαρίων. «Θα μπορούσαμε να τα καταφέρουμε όλα αυτά –και να πείσουμε τους Αμερικανούς ρυθμιστές- μόνο με νέο αίμα», τονίζει ανώτατο διευθυντικό στέλεχος εκείνης της εποχής.

Αντ' αυτού, η VW στράφηκε σε βετεράνους της εταιρίας ώστε να αντιμετωπίσουν ένα πιθανώς πολύ μεγαλύτερο σκάνδαλο, με τους αναλυτές να εκτιμούν πως τα πρόστιμα, οι επισκευές και οι αποζημιώσεις από την αγωγή θα μπορούσαν να κοστίσουν στη μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία της Ευρώπης μεταξύ 20 και 50 δισ. δολάρια.

Ο Matthias Müller, ο νέος διευθύνων σύμβουλος της VW, ήταν ο επικεφαλής διαχείρισης προϊόντος και γενικός εκπρόσωπος της αυτοκινητοβιομηχανίας κατά τα κρίσιμα χρόνια του 2007-2010, ενώ ο Hans Dieter Pötsch, πρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου από την περασμένη εβδομάδα, ήταν οικονομικός διευθυντής για 12 χρόνια από το 2003.

Στη Siemens, ο κ. Löscher προσπάθησε να εφαρμόσει μία κουλτούρα μηδενικής ανοχής στη διαφθορά με μία απομάκρυνση των ανώτατων στελεχών, την προσθήκη ενός Αμερικανού δικηγόρου στο διοικητικό συμβούλιο, ακόμη και με νομική δράση κατά κάποιων από τους προηγούμενους διαχειριστές.

Ο κ. Müller έχει επίσης δεσμευθεί να αλλάξει την κουλτούρα της VW, η οποία υπό τον Martin Winterkorn, τον προκάτοχό του, φαινόταν να γίνεται κάτι παρόμοιο με «δικτατορία», λένε πολλά στελέχη. Ο νέος διευθύνων σύμβουλος είπε στους εργαζόμενους πως χαιρετίζει την ανοικτή συζήτηση και τις διαφορές στις απόψεις.

Αλλά υπάρχουν αμφιβολίες στο ότι η κουλτούρα της VW μπορεί να αλλάξει τόσο εύκολα. Κατά έναν ασυνήθιστο τρόπο, διευθύνεται ως ένας ανεπίσημος συνεταιρισμός μεταξύ διοίκησης, εργαζομένων και τοπικών πολιτικών (η τοπική κυβέρνηση κατέχει το ένα πέμπτο των μετοχών με δικαίωμα ψήφου της VW και δύο έδρες στο συμβούλιο).

Το αποτέλεσμα είναι πως οι γερμανικές θέσεις εργασίας είναι προστατευμένες, ιδιαίτερα στην κύρια μονάδα στο Wolfsburg, την πατρίδα της VW. Η παραγωγικότητα και η αποδοτικότητα καθυστερούν αρκετά σε σχέση με τους ανταγωνιστές. Η Toyota παράγει τόσα αυτοκίνητα όσα παράγει και η VW, με τους μισούς εργαζόμενους. «Για πραγματική αλλαγή στη VW, πρέπει να κατεδαφιστεί αυτό το σύστημα και δε βλέπω πραγματική προθυμία γι' αυτό», σχολιάζει πρώην μέλος του εποπτικού συμβουλίου. Όσο θα έχεις αυτό το πλέγμα εργαζομένων, πολιτικών και διαχειριστών, πιστεύω πως η VW θα είναι δυσλειτουργική». Επισημαίνει σκάνδαλα της VW, σχετικά με τις αγορές το 1993 και με δωροδοκία το 2005.

Με κάποιους τρόπους, η VW ακολούθησε το δρόμο που άνοιξε η Siemens, προσλαμβάνοντας άμεσα την Jones Day, το αμερικανικό δικηγορικό γραφείο, προκειμένου να διεξάγει εσωτερική έρευνα σχετικά με την απάτη στις αμερικανικές δοκιμές εκπομπών ρύπων. Με κάποιους άλλους, η VW έχει ανταποκριθεί πολύ γρηγορότερα από άλλες εταιρίες, απομακρύνοντας τον κ. Winterkorn μέσα σε μία εβδομάδα και όχι μέσα σε μήνες όπως χρειάστηκε στη Siemens.

Η προσέγγιση της Siemens δεν ήταν απόλυτα επιτυχής. Ο κ. Löscher αργότερα εκδιώχθηκε από διευθύνων σύμβουλος έπειτα από μία σειρά επιχειρησιακών αποτυχιών. Αλλά η εμπειρία από τη Siemens δείχνει πως οι outsiders μπορεί να είναι πιο αξιόπιστοι στο να ηγηθούν μίας εκκαθάρισης. Το ρεκόρ των τριών σκανδάλων της VW σε 22 χρόνια, υπονοεί πως χρειάζεται να κάνει κάτι διαφορετικά.

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation