Η Volkswagen απειλεί το Wolfsburg με κατάρρευση

Λίγες πόλεις είναι τόσο εξαρτώμενες από μία εταιρία όσο είναι το Wolfsburg. Διακόσια χιλιόμετρα δυτικά του Βερολίνου, δεν αποτελεί μόνο το σπίτι του μεγαλύτερου εργοστασίου και των κεντρικών γραφείων της Volkswagen, αλλά έχει και ένα γήπεδο, τη VW Arena, όπου παίζονται αγώνες ποδοσφαίρου του Champions League, μία τράπεζα της VW, ακόμη και ένα κρεοπωλείο VW που φτιάχνει εξαιρετικής ποιότητας λουκάνικο με κάρι.

«Η VW είναι θεός εδώ», τόνισε Τούρκος φούρναρης στον κύριο εμπορικό δρόμο, την Porschestrasse.

Αλλά τα νέα από το σκάνδαλο εκπομπών ρύπων της VW έχει πλήξει άγρια την πόλη, πυροδοτώντας την οργή και την απογοήτευση, καθώς και ανησυχίες για τις συνέπειες στα οικονομικά και την απασχόληση, τόσο στην αυτοκινητοβιομηχανία όσο και στο Wolfsburg. Μερικοί επικαλούνται ακόμη και την παρακμή μίας άλλης πόλης που ήταν εξαρτημένη από μία αυτοκινητοβιομηχανία: Το Detroit στις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Ανησυχώ. Αυτό δεν είναι καλό για το Wolfsburg. Το Detroit αποτελεί αρνητικό παράδειγμα για το τι μπορεί να συμβεί: Η πόλη κατέρρευσε. Το ίδιο μπορεί να γίνει κι εδώ», σχολιάζει ο Uwe Bendorf, ο οποίος γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Wolfsburg και τώρα εργάζεται ως ασφαλιστής υγείας.

Το εξαπλωμένο εργοστάσιο της VW απασχολεί περίπου 72.000 ανθρώπους, σε μία πόλη μόλις 120.000 κατοίκων. Σε μία περιοχή περισσοτέρων από έξι τετραγωνικών χιλιομέτρων –τρεις φορές το μέγεθος του Πριγκιπάτου του Μονακό- το εργοστάσιο παράγει 840.000 αυτοκίνητα το χρόνο, περιλαμβανομένων των μοντέλων VW Golf, Tiguan και Touran.

Στους εργαζόμενους, το σκάνδαλο κυριαρχεί όπως οι καμινάδες του πύργου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του εργοστασίου πάνω από το Wolfsburg.

«Ήταν σοκ. Μετά θυμός. Πώς μπόρεσαν να είναι τόσο βλάκες;», λέει ένας εργαζόμενος, περιγράφοντας τα συναισθήματά του μόλις άκουσε τον περασμένο μήνα ότι η VW είχε παραδεχθεί απάτη μεγάλης κλίμακας στα tests των οχημάτων της που κινούνται με ντίζελ, για τις επιβλαβείς εκπομπές οξειδίων του αζώτου.

Ένας άλλος εργαζόμενος επισημαίνει: «Όλοι ανησυχούν. Θα πάρουμε τα μπόνους μας; Θα γίνουν περικοπές; Υπάρχει πολλή αβεβαιότητα».

Έξω από τις πύλες του εργοστασίου, λίγοι είναι πρόθυμοι να τους δουν να μιλούν στα μέσα ενημέρωσης. Αλλά αυτή είναι μία πόλη όπου η VW είναι πανταχού παρούσα, και ποτέ δεν είναι μακριά ένας εργαζόμενός της.

Καθώς περιπλανιέται κανείς στο Wolfsburg, μπορεί συχνά να ακούσει ψήγματα συνομιλιών για την αυτοκινητοβιομηχανία. «Η VW είναι σκατά, το Wolfsburg είναι σκατά, γιατί μετακομίσαμε εδώ;» φώναζε μία γυναίκα στο σύντροφό της ένα απόγευμα στην Porschestrasse. Σε ένα ιταλικό εστιατόριο στο κέντρο της πόλης, το οποίο βρίσκεται δίπλα ακριβώς από το τμήμα διακυβέρνησης, κινδύνων και συμμόρφωσης της VW, ένας άνδρας τόνισε: «Αν ήμουν ο (Matthias) Müller (ο νέος διευθύνων σύμβουλος της VW), θα...»

Το Wolfsburg δεν υπήρχε μέχρι τα τέλη του 1930, όταν ο Αδόλφος Χίτλερ επέλεξε τον ανεμοδαρμένο κάμπο 75 χιλιόμετρα ανατολικά του Αννόβερου ως τοποθεσία για το αυτοκίνητου του λαού –αυτό που τελικά έγινε το VW Beetle. Η πόλη ήταν γνωστή ως «Stadt des KdF Wagens» τα πρώτα λίγα χρόνια της ύπαρξής της, παίρνοντας το όνομά της από την οργάνωση των Ναζί για τον ελεύθερο χρόνο, Kraft durch Freude (Ισχύς μέσω της Χαράς). «Μία υποδειγματική γερμανική πόλη της εργατικής τάξης», όπως περιέγραψε ο Χίτλερ το πρότζεκτ του.

Στα τέλη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η πόλη έγινε γνωστή ως Wolfsburg και η VW αναστήθηκε με τη βοήθεια του βρετανικού στρατού στου οποίου το τμήμα της Δυτικής Γερμανίας βρίσκεται η πόλη. Στη μοντέρνα εποχή, το 2013 η πόλη ήταν η πιο πλούσια κατά κεφαλήν στη Γερμανία, λόγω της πρόσφατης επιτυχίας της VW και των μεγάλων μπόνους που δίνει στους εργαζόμενους.

Τα σημάδια της επιρροής της VW είναι φανερά σε όλο το Wolfsburg, από το ξενοδοχείο Ritz-Carlton και το εστιατόριό του με τα τρία αστέρια Michelin δίπλα στο εργοστάσιο, μέχρι το επιστημονικό μουσείο που σχεδιάστηκε από τη σημαντική αρχιτέκτονα Zaha Hadid.

Τώρα οι μέρες της άνθησης φαίνεται να φτάνουν στο τέλος τους. Ο δήμαρχος του Wolfsburg ανακοίνωσε ένα πάγωμα του προϋπολογισμού, με πρότζεκτς όπως θέσεις πάρκινγκ στο νοσοκομείο και μία βελτίωση στην πισίνα, να μπαίνουν στον πάγο.

Ο εταιρικός φόρος από τη VW πιστεύεται πως αντιπροσωπεύει μέχρι και το ένα τρίτο ολόκληρου του προϋπολογισμού του Wolfsburg και αυτός αναμένεται να κάνει βουτιά από τη στιγμή που τα κέρδη της αυτοκινητοβιομηχανίας έχουν πληγεί από τα πρόστιμα και τις πιθανές μηνύσεις, με την εταιρία να βάζει ήδη στην άκρη 6,5 δισ. για το σκάνδαλο.

Μία ακόμη πηγή της τοπικής ανησυχίας έχει να κάνει με την ποδοσφαιρική ομάδα της πόλης, την VfL Wolfsburg, η οποία πρόσφατα ηττήθηκε από τη Manchester United στο ευρωπαϊκό Champions' League. Παρά τις αρνήσεις από την πλευρά της ομάδας πως ο προϋπολογισμός της δε θα περικοπεί, ο νέος διευθύνων σύμβουλος της VW υπογράμμισε πως θα ψάξει κάθε επένδυση για πιθανές μειώσεις και η βαριά ποδοσφαιρική χορηγία της αυτοκινητοβιομηχανίας -με δεσμούς με την Bayern Μονάχου και την FC Ingolstadt- δείχνει ευάλωτη.

Ο Bernd Osterloh, επικεφαλής του Εποπτικού Συμβουλίου, του αντιπροσωπευτικού σώματος των εργαζομένων, έχει κάνει ό,τι είναι δυνατό για να καθησυχάσει τους εργαζόμενους, υποστηρίζοντας πως οι θέσεις εργασίας αυτή τη στιγμή δεν κινδυνεύουν. Σε ομιλία του την Τρίτη, πρόσθεσε: «Η πληρωμή των μπόνους του Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί σε κάθε περίπτωση (...) Δε θα πληρώσουμε εμείς το λογαριασμό για την κακή συμπεριφορά των διαχειριστών του ομίλου».

Αλλά πολλοί είναι δύσπιστοι σχετικά με το ότι μπορούν να αποφευχθούν οι περικοπές. Ο Günter Wolf, ένας ντόπιος που πάει να παραλάβει ένα καινούριο κάμπριο VW Beetle για την κόρη του, αναφέρει πως φοβάται όχι μόνο περικοπές στις θέσεις εργασίας, αλλά και τις γενικότερες συνέπειες: «Θα υπάρξουν οικονομικές επιπτώσεις για τη Γερμανία – αυτή είναι η δική μου ανησυχία», προσθέτει. Ο κ. Bendorf βλέπει «χαμηλότερες πωλήσεις στα αυτοκίνητα και χαμένες δουλειές» ως ένα από τα κυριότερα αποτελέσματα του σκανδάλου.

Ωστόσο, υπάρχει επίσης και μία ευρεία αίσθηση στο Wolfsburg πως, παρά τα προβλήματα της VW, η αυτοκινητοβιομηχανία έχει κατά κάποιον τρόπο ξεχωρίσει. Ο κ. Bendorf σχολιάζει: «Με θυμώνει το ότι οι Αμερικάνοι κάνουν σε εμάς ερωτήσεις, και όχι κάποιος σαν την Κίνα. Νομίζω πως αυτό προωθείται επίτηδες από τις Ηνωμένες Πολιτείες».

Ένας εργαζόμενος στην Autostadt, ενός είδους θεματικό πάρκο με θέμα τη VW που οικοδομήθηκε με μεγάλο κόστος στις αρχές του αιώνα, τονίζει: «Ποιος μολύνει τον αέρα στον κόσμο; Δεν είναι μόνο τα αυτοκίνητα, είναι οι αερογραμμές, τα μεγάλα φορτηγά, τα πλοία μεταφοράς εμπορευμάτων. Υπάρχει πολλή μόλυνση στις Ηνωμένες Πολιτείες και δε φαίνεται να ανησυχούν γι' αυτό».

Αναφερόμενος στο σκάνδαλο της General Motors με τους διακόπτες ανάφλεξης πέρυσι, οι οποίοι ήταν υπεύθυνοι για πάνω από 12 θανάτους, προσθέτει εύστοχα: «Τουλάχιστον εμείς δε σκοτώσαμε κανέναν».

Στην Autostadt, οι πελάτες της VW μπορούν να πάρουν τα νέα τους αυτοκίνητα από ειδικά σχεδιασμένους γυάλινους πύργους. Υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις πως κλονίζεται η αγάπη για την αυτοκινητοβιομηχανία.

Ο Robbert van der Scheer, ένας Ολλανδός, κάτοχος ενός VW Passat που κινείται με ντίζελ, αναφέρει: «Δεν πίστευα πως θα ήταν τόσο βλάκες. Πρέπει να πίστευαν πως θα τη γλυτώσουν». Αλλά όταν ερωτάται αν θα άλλαζε αυτοκινητοβιομηχανία λόγω του σκανδάλου, απαντά: «Η VW είναι καλή μάρκα. Είναι πολύ σταθερή. Οπωσδήποτε θα αγόραζα ξανά ένα VW».

Στο Wolfsburg, ωστόσο, η επιτακτική ανησυχία έχει να κάνει με τις προσωπικές συνέπειες μίας υπόθεσης που έχει σκανδαλίσει τον κόσμο. Ο κ. Bendorf λέει πως έχτισε το δικό του σπίτι στο Wolfsburg πριν από πέντε χρόνια. «Όλα εξαρτώνται απόλυτα από τη VW – το αν μπορώ να το πουλήσω, το πόσα θα πάρω από την πώληση. Αυτό το σκάνδαλο δεν είναι καλό για το Wolfsburg», προσθέτει.

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation