Επώδυνη η συμφωνία για Ελλάδα και Ευρώπη

Τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας, η Ελλάδα και η ευρωζώνη απομακρύνθηκαν από το χείλος του γκρεμού.

Αντιμέτωποι με τον άμεσο κίνδυνο του Grexit και τις αβεβαιότητές του, υπέγραψαν ένα σχέδιο που μπορεί να στηρίξει την παραπαίουσα ελληνική οικονομία και να ανοίξει τον δρόμο για μια ακόμα συμφωνία διάσωσης.

Η συμφωνία δεν θα βάλει τέλος στον αγωνιώδη κύκλο των διαπραγματεύσεων που έχει κυριαρχήσει στην κρίση.

Η πρόταση που συμφωνήθηκε από τον Αλέξη Τσίπρα και τους άλλους ηγέτες της ευρωζώνης απλώς θέτει άλλη μια διορία, μαζί με τους όρους που πρέπει να τηρήσει η ελληνική κυβέρνηση για να αποφύγει την καταστροφή. Το ελληνικό κοινοβούλιο και οι πολίτες θα κρίνουν τώρα την πρόταση, μαζί με τα κοινοβούλια των άλλων κρατών της ευρωζώνης. Δεδομένων της σκληρότητας των όρων και του διχασμού της κοινής γνώμης, η αποδοχή της δεν μπορεί να είναι εξασφαλισμένη.

Ακόμα και αν η συμφωνία καταφέρει να αποκαταστήσει τη σταθερότητα στο υπό αποσύνθεση ελληνικό κράτος, η εμπειρία των τελευταίων ημερών ήταν σημαδιακή, όχι μόνο για τον κ. Τσίπρα, αλλά και για το σύνολο της ευρωζώνης.

Η προσέγγιση της Γερμανίας άφησε βαθιά σημάδια, επιβάλλοντας σκληρούς όρους στους δυστυχείς Έλληνες και αποκαλύπτοντας διαιρέσεις με πιο συμβιβαστικές φωνές όπως αυτή της Γαλλίας. Η ανυποχώρητη στάση του Βερολίνου δημιουργεί ερωτήματα για τη λειτουργία της ευρωζώνης και τη συμβατότητα της φρικτής κατάστασης στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα με τη δημοκρατία. Προκαλεί βαθύτερες ανησυχίες για το μέλλον του ίδιου του σχεδίου της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

Ο κ. Τσίπρας υπήρξε ο χειρότερος εχθρός του εαυτού του. Έριξε στον κάλαθο των αχρήστων όποια εμπιστοσύνη είχε απομείνει απέναντι στην Ελλάδα, ακολουθώντας μια αλλοπρόσαλλη στρατηγική με μπλόφες και απειλές, την ώρα που η οικονομία της χώρας του διολίσθαινε στην ύφεση και οι τράπεζες οδηγούνταν σε κατάρρευση. Όταν άλλαξε πορεία, η συμπάθεια για τα δεινά της Ελλάδας είχε εξανεμιστεί.

Ακόμα και έτσι, η συμφωνία που επιβλήθηκε στον παραδομένο Έλληνα πρωθυπουργό είναι υπερβολικά σκληρή.

Οι όροι είναι χειρότεροι από αυτούς που ήταν διαθέσιμοι μια εβδομάδα πριν, τους οποίους ο ελληνικός λαός απέρριψε σε δημοψήφισμα και ο κ. Τσίπρας τους αποκήρυξε ως εκβιασμό.

Δεν υπάρχει καμία χαλάρωση της λιτότητας και καμία σαφή δέσμευση που να προσφέρει συναίνεση για ελάφρυνση χρέους. Η ελληνική κυβέρνηση έχει μόνο λίγες ημέρες για να περάσει ένα πλήθος μέτρων που έχουν υποδείξει οι Βρυξέλλες, που καλύπτουν ρυθμίσεις για τους φούρνους ως την αύξηση φόρων και τη μεταρρύθμιση της ελληνικής διοίκησης. Οι δανειστές επέμειναν στη συγκρότηση Ταμείου με περιουσιακά στοιχεία ως και 50 δισ. ευρώ, τα οποία θα πουληθούν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την αποπληρωμή του χρέους. Η μισητή τρόικα όχι μόνο θα επιστρέψει, αλλά θα έχει ελεύθερο πεδίο για να εποπτεύει την εφαρμογή της συμφωνίας.

Η Γερμανία και άλλες χώρες της ευρωζώνης υποστηρίζουν ότι αυτό το δυσάρεστο φάρμακο είναι απαραίτητο γιατί η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα δεν έχει δείξει ότι μπορεί να κρατήσει τον λόγο της. Αλλά αντιμετωπίζοντας τους Έλληνες με τόσο σκληρό τρόπο, εγείρουν θεμελιώδη ερωτήματα για τον στόχο της ευρωζώνης. Το ενιαίο νόμισμα είναι στη βάση του ένα πολιτικό σχέδιο. Χωρίς το ιδρυτικό αυτό όραμα, κινδυνεύει να γίνει κάτι παραπάνω από ένα ωφελιμιστικό καθεστώς σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών, στο οποίο οι ισχυροί κάνουν ό,τι θέλουν τους αδύναμους.

Το Βερολίνο μπορεί να πιστεύει ότι επιμένοντας στην εφαρμογή των κανονισμών σημείωσε μια νίκη. Αλλά η σκληρή προσέγγιση προκαλεί προβλήματα στην καρδιά της Ε.Ε., ειδικά στις σχέσεις με το Παρίσι και τη Ρώμη.

Επιπλέον, μια διάσωση με τους όρους των Βρυξελλών κινδυνεύει να μετατρέψει τη σχέση με την Ελλάδα σε σχέση ανάμεσα σε έναν αποικιακό κυρίαρχο και σε ένα υποτελές κράτος. Οι θεσμοί της ευρωζώνης αναλαμβάνουν τόσο μεγάλη ευθύνη για την ελληνική οικονομία που αναπόφευκτα θα επωμιστούν την πολιτική ευθύνη αν αποτύχει και αυτή η διάσωση.

Αν ληφθούν υπόψη τα λάθη που έγιναν από όλες τις πλευρές, η συμφωνία που βρίσκεται στο τραπέζι μπορεί να είναι η καλύτερη που μπορεί να ελπίζει κανείς. Αλλά όσα δυσάρεστα διαδραματίστηκαν μέχρι να επιτευχθεί μπορεί να έχουν κάνει μεγάλη ζημιά και ακόμα και τώρα μόνο μια γενναία ψυχή θα στοιχημάτιζε στην επιτυχία της.

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation