Το μεγάλο δίλημμα του Ben Bernanke

Η δουλειά των κεντρικών τραπεζιτών έχει περιπλακεί απίστευτα. Παλαιότερα τα επιτόκια επιδρούσαν αναλόγως στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις. Σήμερα οι χρηματοοικονομικές ”καινοτομίες” ευνοούν τις επιχειρήσεις με διεθνείς επενδυτικές δυνατότητες, σε αντίθεση με τους πολίτες που πληρώνουν κάθε μέρα τους λογαριασμούς. Το ίδιο επιτόκιο 5,25% δεν είναι ”ουδέτερο” και για τις δύο πλευρές της αμερικανικής οικονομίας. Τι θα διαλέξει ο κ. B. Bernanke;

Δημοσιεύθηκε: 13 Ιουνίου 2007 - 14:23

του Bill Gross

Ο διοικητής της Fed βρίσκεται ενώπιον ενός μεγάλου διλλήματος όσον αφορά στη νομισματική πολιτική στις ΗΠΑ -και όχι μόνο. Γιατί, ενώ υπάρχει ένα μόνο επιτόκιο σε κάθε συγκεκριμένη χρονική στιγμή, αρχίζουν να φαίνονται διττά αποτελέσματα σε δύο διαφορετικούς άξονες της αμερικανικής οικονομίας. Το αποτέλεσμα είναι, και ίσως συνεχίσει έτσι, να παγώνουν τα επιτόκια fed funds στο 5,25% μέχρι... μέχρι ο κ. Ben Bernanke να υποχρεωθεί να κινηθεί προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση.

Η παγκοσμιοποίηση και οι χρηματοοικονομικές καινοτομίες έχουν περιπλέξει απίστευτα τη δουλειά των κεντρικών τραπεζιτών τα τελευταία χρόνια. Στις προηγούμενες δεκαετίες η πολιτική των επιτοκίων ”ενός μεγέθους” συμπτωματικά και δημοκρατικά επιδρούσε ανάλογα στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.

Αλλά στον 21ο αιώνα φαίνεται ότι εισερχόμαστε σε μια επανάσταση ”καινοτομιών” που ευνοούν τις επιχειρήσεις με διεθνείς επενδυτικές δυνατότητες, σε αντίθεση με τους πολίτες που πληρώνουν κάθε μέρα τους λογαριασμούς τους. Το ίδιο επιτόκιο 5,25% δεν μπορεί να είναι ”ουδέτερο” και για τις δύο πλευρές της σημερινής αμερικανικής οικονομίας.

Μία εταιρία όπως η Caterpillar, για παράδειγμα, αντιμετωπίζει το fed fund από την Πιόρια του Ιλινόις πολύ διαφορετικά από ό,τι τον ιδιοκτήτη ενός σπιτιού στην ίδια πόλη. Για την πανίσχυρη CAT η σχεδόν απεριόριστη δυνατότητα να δανείζεται με τόκο περί το 5,25% στην εγχώρια αγορά χρήματος της δίνει τεράστιες δυνατότητες για κέρδη arbitrage.

Με απόδοση επενδύσεων της τάξης του 16% μπορεί να αναπτύσσει κεφάλαια στη χώρα ή διεθνώς και να αξιοποιεί το πιο φθηνό εργατικό κεφάλαιο, ή μπορεί απλώς να επαναγοράσει τις μετοχές της με απόδοση σχεδόν 8%. Το τρέχον επιτόκιο fed fund δεν είναι καθόλου ”ουδέτερο” για τον πρόεδρο κ. Jim Owens, είναι θεόσταλτο.

Ο ιδιοκτήτης ακινήτου στην ίδια πόλη το βλέπει διαφορετικά. Οι πραγματικοί μισθοί στα κεντρικά γραφεία της CAT είναι στάσιμα τα τελευταία χρόνια λόγω του outsourcing παραγωγής και ο ιδιοκτήτης υποχρεώθηκε να βάλει κι άλλη υποθήκη το σπίτι του το 2002 για να σπουδάσει τα παιδιά.

Το πρόβλημα είναι ότι το στεγαστικό με κυμαινόμενο επιτόκιο 4% που του επέτρεπε να σηκώνει ”ρευστότητα” και να κρατά τις μηνιαίες αποπληρωμές στα ίδια περίπου επίπεδα θα προσαρμοστεί προς τα πάνω. Το fed fund πλησίαζε το 1% όταν πήρε το δάνειό και τώρα κινείται 400 μονάδες βάσης υψηλότερα. Ο ιδιοκτήτης δεν θεωρεί καθόλου ”ουδέτερο” το 5,52%, ομοίως και εκατομμύρια Αμερικανοί. Το 2007 μόνο σχεδόν 2 εκατομμύρια στεγαστικά θα προσαρμόσουν τα yields και τις απαιτούμενες μηνιαίες πληρωμές προς τα ”πολύ επάνω” κατά 250 μονάδες βάσης σε μέσο όρο. Ανάλογες αυξήσεις αναμένονται για το 2008.

Οπότε τι θα κάνει ο διοικητής της Fed; Μία στρατηγική, δύο μέτωπα.

Να αυξήσει τα επιτόκια για να επιβραδύνει τις επαναγορές μετοχών της CAT και να αποθερμάνει το χρηματιστήριο, ή να χαμηλώσει τα επιτόκια για να μπορούν να επιβιώσουν στοιχειωδώς οι πολίτες, ξεχρεώνοντας τα δάνεια από το χρηματιστήριο;

Η παγκοσμιοποίηση και η χρηματοοικονομική καινοτομία έχουν επιφέρει επιπλέον επιπλοκές. Έχουν δημιουργηθεί μεγάλες επενδυτικές ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις και σε ορισμένες περιπτώσεις υπερβολικός δανεισμός νοικοκυριών, τα οποία έχουν δημιουργήσει ”φούσκες” και πιθανόν να φέρουν ”σκάσιμο φούσκας” εάν τα επιτόκια της Fed μετακινηθούν πολύ από το ”ουδέτερο” επίπεδο για κάποιο από τα δύο μέτωπα. Αν και το δηλωμένο επίκεντρο της Κεντρικής Τράπεζας είναι ο πληθωρισμός και η πραγματική οικονομία, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα σπίτια και οι μετοχές απασχολούν τον κ. Bernanke.

Αν οι τιμές ακινήτων υποχωρήσουν 5% και πάνω στο ερχόμενο 12μηνο, η αμερικανική οικονομία ίσως να μην αποδειχτεί αντάξια των περιστάσεων- όπως δεν αποδείχτηκε ούτε η ιαπωνική οικονομία στη δεκαετία του αποπληθωρισμού ακίνητης περιουσίας του ’90.

Σε αυτή την περίπτωση η Fed θα υποχρεωθεί να μειώσει. Αν το χρηματιστήριο ενισχυθεί 15% στο ερχόμενο 12μηνο, η πραγματική οικονομία ίσως γίνει υπεργόνιμη. Σε αυτή την περίπτωση η Fed θα υποχρεωθεί να αυξήσει. Μέχρι τότε ο κ. Bernanke περιμένει και το στατικό επιτόκιο του 5,25% δηλητηριάζει τους ευάλωτους καταναλωτές και τονώνει τις κερδοσκοπικές αμερικανικές εταιρίες.

Και η αναμονή είναι εξουθενωτική για τους επενδυτές, που περιμένουν μεταβλητότητα και πληρώνουν το κόστος ημερήσιων option εν αναμονή μιας μεταστροφής.

Προσωπικά, πάντως, πιστεύω ότι όταν η Fed φτάσει στο όριο, η επόμενη κίνησή της θα κλίνει υπέρ του Αμερικανού ιδιοκτήτη και της μείωσης των επιτοκίων.

© The Financial Times Limited 2007. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation