El-Erian: Οι επενδυτές δεν έλαβαν το μήνυμα των αγορών

Εφτασε πάλι η εποχή που οι σχολιαστές κάνουν ανασκόπηση στις εξελίξεις της χρονιάς και στο τι δείχνουν για την επόμενη. Μια μεγάλη έκπληξη είναι η πολύ μεγάλη απόκλιση ανάμεσα στις τιμές ρεκόρ των μετοχών και στην πτωτική τάση των εμπορευμάτων ή τα ασυνήθιστα χαμηλά επιτόκια στα κρατικά ομόλογα. Αυτή η ιστορικά ασυνήθιστη απόκλιση δεν μπορεί πλέον να εξηγηθεί με μακροοικονομικούς παράγοντες, και οι μεμονωμένες εξηγήσεις δεν θα κρατήσουν πολύ, αφού θα μεγαλώνει η απόκλιση καθώς μπαίνουμε στο 2015.

Αν είχε ολοκληρωθεί το 2014 το περασμένο σαββατοκύριακο, οι επενδυτές στο αμερικανικό χρηματιστήριο θα είχαν κερδίσει 12% (με βάση τον δείκτη S&P 500). Εν τω μεταξύ, οι επενδυτές εμπορευμάτων θα είχαν χάσει 9% (με βάση τον δείκτη εμπορευμάτων Thomson Reuters Commodity Index) σε μια περίοδο που το yield στο 30ετές ομόλογο των ΗΠΑ έχει διολισθήσει 100 μονάδες βάσης στο 2,89%.

Η ιστορικά ασυνήθης αυτή πορεία είναι ιδιαίτερα έντονη μετά την μίνι διόρθωση των αγορών. Από τα μέσα Οκτωβρίου, οι μετοχές έχουν εκτιναχθεί σχεδόν 11% ενώ τα εμπορεύματα έχουν πέσει 7% και το yield στο 30ετές Treasury είναι λίγο χαμηλότερα. Και όλ' αυτά, παρά τους εξής τρεις παράγοντες:

Πρώτον, τα μετοχικά ράλι που περιλαμβάνουν σειρά από ρεκόρ μετά από εντυπωσιακή πολυετή άνοδο, όπως έγινε φέτος, συνήθως υποστηρίζονται από εύρωστη οικονομική ανάπτυξη. Μολονότι η οικονομική ανάπτυξη έχει βελτιωθεί στις ΗΠΑ - εκτιμήθηκε στο 3,9% και η ανεργία στο 5,8% για το γ' τρίμηνο- παραμένει χαμηλότερα από τα επίπεδα που θα μας γύριζαν στις ξεχασμένες μας δυνατότητες. Και αντιμετωπίζει σοβαρά εμπόδια από την επιβράδυνση στην Ευρώπη, την Ιαπωνία και τις αναδυόμενες οικονομίες, όπου πραγματοποιούν τις πωλήσεις τους πολλές αμερικανικές εταιρίες.

Δεύτερον, αν υποθέσουμε ότι μια βελτίωση της οικονομικής πορείας των ΗΠΑ δικαιολογεί τις αποτιμήσεις των μετοχών, κάτι λίγο τραβηγμένο, αυτό έρχεται σε αντίφαση με το μήνυμα της αγοράς ομολόγων και εμπορευμάτων. Τα δεύτερα υποδεικνύουν, αν μη τι άλλο, γενικευμένη επιβράδυνση της ανάπτυξης.

Τρίτον, η άλλη ολιστική εξήγηση, που βασίζεται στην επίδραση των πειραματικών μέτρων από τις κεντρικές τράπεζες, γίνεται επίσης όλο πιο αδύναμη.

Χωρίς αμφιβολία, η αντισυμβατική νομισματική πολιτική έγινε ο πλέον καθοριστικός παράγοντας των τιμών των επενδυτικών περιουσιακών στοιχείων μετά την διεθνή κρίση το 2008, υπερκαλύπτοντας την επίδραση των θεμελιωδών οικονομικών δεδομένων και αλλάζοντας κατά την διαδικασία αυτή, πολλούς ιστορικούς συσχετισμούς των αγορών. Η επαναλαμβανόμενη επιτυχία στην εξομάλυνση της μεταβλητότητας στην αγορά και την εκτόνωση κάθε "λόξυγκα", εξόπλισε τους επενδυτές με αρκετή εμπιστοσύνη ώστε να τρέχουν πιο γρήγορα από τις κεντρικές τράπεζες.

Η επίδραση της πολιτικής αυτής θα γίνει πιο αμφίβολη τώρα που οι κεντρικές τράπεζες δεν οδεύουν πλέον προς την ίδια κατεύθυνση. Η ΕΚΤ, η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας και η κεντρική τράπεζα της Κίνας αυξάνουν την ρευστότητα, ενώ η Federal Reserve κινείται προς την άλλη κατεύθυνση.

Η μεμονωμένη προσέγγιση δίνει μια καλύτερη εξήγηση για την αυξανόμενη απόκλιση ανάμεσα στις αγορές μετοχών, ομολόγων και εμπορευμάτων. Στο κάτω κάτω, οι τιμές των μετοχών στηρίζονται από τις επαναγορές μετοχών και τις αυξήσεις μερισμάτων, που προσφέρει η ανάπτυξη ρευστότητας από τους εταιρικούς ισολογισμούς.

Εν τω μεταξύ, η αναζήτηση απόδοσης υποχρεώνει τους επενδυτές σταθερού εισοδήματος να διπλασιάσουν τις επενδύσεις τους σε πρακτικώς όλα τα χρεόγραφα. Οι τιμές των εμπορευμάτων πιέζονται επίσης, πρόσφατα λόγω της απόφασης το ΟΠΕΚ να μην μειώσει την παραγωγή, αλλά και γενικότερα λόγω της προσφοράς εναλλακτικής ενέργειας, μαζί με μια αλλαγή στην σύνθεση της διεθνούς ανάπτυξης, που ευνοεί τις χώρες με λιγότερη ένταση στην χρήση εμπορευμάτων ανά μονάδα ΑΕΠ (π.χ. βελτίωση στις ΗΠΑ αλλά επιβράδυνση στην Κίνα που πρόσφατα έπαιξε τον ρόλο το περιθωριακού καθοριστή των επιπέδων τιμών πολλών εμπορευμάτων).

Ωστόσο ακόμη και αυτές οι προσωποποιημένες εξηγήσεις θα εξασθενίσουν, αν ανοίξει παραπάνω η ψαλίδα των αποκλίσεων. Κάποια στιγμή το 2015, οι συσχετισμοί στις αγορές πιθανότατα θα επιστρέψουν σε ένα μοτίβο το οποίο δικαιολογούν οι οικονομικοί και νομισματικοί θεμελιώδεις παράγοντες. Βεβαίως, η κατάληξη παραμένει ανοιχτό ερώτημα, καθώς θα εξαρτηθεί πολύ από το τι θα συμβεί στην ανάπτυξη και την αποτελεσματικότητα των ληφθέντων μέτρων.

Αν το 2015 δεν φέρει σημαντική βελτίωση στην παγκόσμια ανάπτυξη και πιο συντονισμένα μέτρα αντίδρασης, οι επενδυτές στο χρηματιστήριο θα μετανιώσουν που δεν έδωσαν μεγαλύτερη σημασία στα μηνύματα από τους συναδέλφους τους των αγορών ομολόγων και εμπορευμάτων.

* Ο Mohamed El-Erian είναι ανώτατος οικονομικός σύμβουλος της Allianz και συγγραφέας το "When Markets Collide"

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation