Οι πέντε «φούσκες» που απειλούν τις αγορές

Τον τελευταίο καιρό σχεδόν όλοι οι παράγοντες της αγοράς φαίνεται να μιλούν για μια φούσκα στις τιμές ακινήτων στο Λονδίνο και στη νοτιοανατολική Αγγλία.

Την περασμένη εβδομάδα ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον εξέφρασε την άποψη του διοικητή της Τράπεζας της Αγγλίας Μαρκ Κάρνεϊ ότι η μεγάλη αύξηση στις τιμές των ακινήτων «είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος» για την ανάκαμψη της οικονομίας της χώρας. 

Καιρός ήταν. Για μεγάλο χρονικό διάστημα οι πολιτικοί βρίσκονταν σε μια δικιά τους φούσκα, αγνοώντας τη φρενίτιδα που επικρατούσε στην αγορά, εφαρμόζοντας πολλές φορές μέτρα που έκαναν το πρόβλημα ακόμα μεγαλύτερο.

Αλλά είναι λάθος να μένει κανείς μόνο στην αγορά κατοικίας. Υπάρχουν φούσκες σε πολλές κατηγορίες στοιχείων ενεργητικού στο μεγαλύτερο μέρος του δυτικού κόσμου. Τα επίμονα χαμηλά επιτόκια -σχεδιασμένα για να ενισχύσουν την οικονομική ανάκαμψη- έχουν οδηγήσει σε μια ριψοκίνδυνη «αναζήτηση αποδόσεων».

Αυτή είναι η λίστα με τις πέντε μεγαλύτερες φούσκες:

1. Μοχλευμένα δάνεια. Όπως τόνισε πριν από λίγες εβδομάδες η στήλη, ο κόσμος φαίνεται να έχει ήδη ξεχάσει ένα από τα μεγαλύτερα μαθήματα της κρίσης του 2008: ότι είναι απερίσκεπτο να χρηματοδοτούνται ντιλ ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων με υψηλούς δείκτες αναλογίας χρέους προς το μετοχικό κεφάλαιο, ειδικά όταν το χρέος καλύπτεται από αδύναμα συμβόλαια. Την περασμένη χρονιά, τα μοχλευμένα «covenant-lite» ομόλογα που αποτιμώνται σε δολάριο ανήλθαν στο επίπεδο ρεκόρ των $260 δισ., 69% πάνω από το ήδη υψηλό επίπεδο του 2007. Τη χρονιά αυτή αναμένεται να σημειωθεί νέο ρεκόρ. Οι τράπεζες μπορεί να είναι λιγότερο εθισμένες από ό,τι παλαιότερα, κάνοντας μικρότερα, βραχυπρόθεσμα στοιχήματα. Αλλά αυτό σημαίνει πως αυτοί που επενδύουν στα δάνεια, όπως τα μεγάλα συνταξιοδοτικά ταμεία, έχουν να χάσουν περισσότερα.

2. ETF. Oι ψίθυροι για τους κινδύνους των Εxchange Traded Funds κυκλοφορούν εδώ και χρόνια. Αλλά το ενδιαφέρον των επενδυτών για αυτά τα εύχρηστα εργαλεία συνεχίζει να αυξάνεται. Οι όγκοι συναλλαγών ήταν 18% ισχυρότεροι από την περασμένη χρονιά. Όπως επισήμανε την περασμένη εβδομάδα η συνάδελφός μου Tracy Alloway, η επιδείνωση της ρευστότητας σε ορισμένα από τα πιο ριψοκίνδυνα στοιχεία ενεργητικού μπορεί να είναι αυτό που θα διαταράξει τελικά αυτήν την τεράστια αγορά. Η πρώτη και η δεύτερη φούσκα μπορούν από κοινού να προκαλέσουν εύκολα ένα σοκ στις αγορές. Οι διεθνείς ρυθμιστικές αρχές παρακολουθούν με προσοχή τις τάσεις στις μοχλευμένα δάνεια των ETFs, μετά από τρεις διαδοχικές εβδομάδες εκροών.

3. Το κρατικό χρέος της ευρωζώνης. Έχουν αλλάξει πράγματι τόσα πολλά στην Πορτογαλία, την Ιταλία ή την Ελλάδα από όταν εκτοξεύτηκαν πριν από τρία χρόνια οι αποδόσεις των ομολόγων; Σήμερα, ακόμα και η Ελλάδα εκδίδει πενταετές χρέος με λιγότερο από 5%. Τα επιτόκια αυτά υποτιμούν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν και αγνοούν το δεδομένο πως η ανάπτυξη παραμένει αναιμική. Δύο μόλις χρόνια μετά το PSI, το σενάριο της χρεοκοπίας έχει εξαφανιστεί. Αλλά ακόμα και χωρίς το ακραίο αυτό ενδεχόμενο, η αγορά χρέους στα επίπεδα αυτά είναι υπερβολή.

4. Τα αξιόγραφα των ευρωπαϊκών τραπεζών. Η άνοδος των κρατικών ομολόγων της ευρωζώνης δεν είναι τίποτα μπροστά στα τεράστια ποσά που επενδύονται σε αξιόγραφα ευρωπαϊκών τραπεζών. Η Deutsche Bank προσέλκυσε πρόσφατα ζήτηση €20 δισ. για προγραμματισμένη έκδοση €2 δισ. υβριδικών ομολόγων, πληρώνοντας περίπου 6% με 7%. Κάτι αντίστοιχο συνέβη όταν η βρετανική Nationwide εξέδωσε μια νέα εκδοχή των δημοφιλών μετατρέψιμων ομολογιών (cocos). Ακόμα και οι ρυθμιστικές αρχές, κάποτε ένθερμοι υποστηρικτές των cocos, παραδέχονται πως η ζήτηση για τα συγκεκριμένα εργαλεία έχει πάρει φωτιά και αυτά μετατρέπονται από χρέος σε μετοχές αν υποχωρήσει το επίπεδο των κεφαλαίων. Τεράστια ζήτηση καταγράφηκε για τις πρόσφατες αυξήσεις κεφαλαίου των ελληνικών τραπεζών, παρά την εύθραυστη κατάσταση της εγχώριας αγοράς και τα επίμονα υψηλά μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Στην Ισπανία, όπου τα κόκκινα δάνεια είναι κοντά στο 14%, ορισμένες τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της Bankia, η οποία κατέρρευσε πριν από δύο χρόνια, διαπραγματεύονται δύο φορές στην καθαρή λογιστική τους αξία.

5. Η αγορά ακινήτων στη νοτιοανατολική Αγγλία ενδέχεται να είναι η μεγαλύτερη «φούσκα» απ' όλες. Όταν ο πρωθυπουργός αναγνωρίζει τον κίνδυνο εν μέσω εκλογών, τότε υπάρχει σοβαρός λόγος ανησυχίας.

Υπάρχει μια μειοψηφία που υποστηρίζει ότι οι τιμές ακινήτων δεν ενέχουν κίνδυνο πληθωριστικών πιέσεων καθώς χρηματοδοτούνται από αγοραστές του εξωτερικού και όχι από υπερχρεωμένους δανειολήπτες που σε περίπτωση αύξησης των επιτοκίων δε θα καταφέρουν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

Αλλά η συγκεκριμένη άποψη αγνοεί ένα σημαντικό γεγονός. Αναλογιστείτε τον εθνικό μέσο πολλαπλασιαστή των τιμών ακινήτων του Λονδίνου έναντι των μέσων αποδοχών των αγοραστών - αριθμός που για δεκαετίες είχε διαμορφωθεί στο 4, αλλά τώρα ανέρχεται στο 8. Ο κίνδυνος μεγεθύνεται καθώς σχεδόν το ήμισυ των υποθηκών είναι με επιτόκια -προσφορές- των οποίων οι μηνιαίες πληρωμές θα εκτοξευτούν δραματικά με κάθε αύξηση των επιτοκίων.

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation