Το καλό, το κακό και το άσχημο σενάριο για 2007

Στην τελευταία 10ετία, οι προβλέψεις των αισιόδοξων οικονομολόγων αποδείχθηκαν ορθές. Στην ερχόμενη 10ετία, μάλλον οι απαισιόδοξοι οικονομικοί αναλυτές θα είναι πιο τυχεροί. Όσο για φέτος, τρία είναι τα βασικά σενάρια για την αμερικανική (και κατ’ επέκταση τη διεθνή) οικονομία: ομαλή προσγείωση, ανώμαλη προσγείωση και ύφεση.

Δημοσιεύθηκε: 4 Ιανουαρίου 2007 - 11:52

του Wolfgang Munchau

Στην τελευταία 10ετία, οι προβλέψεις των αισιόδοξων οικονομολόγων αποδείχθηκαν ορθές. Στην ερχόμενη 10ετία, πιστεύω ότι οι απαισιόδοξοι οικονομικοί αναλυτές θα είναι πιο τυχεροί. Ας δούμε όμως ποια από τις δύο προβλέψεις έχει περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας το 2007.

Όσον αφορά στη διεθνή οικονομία, η πλειοψηφία των οικονομολόγων εκτιμούν ότι το 2007 θα υποστεί την κλασική επιβράδυνση που εκδηλώνεται στο μέσον ενός οικονομικού κύκλου. Όσον αφορά στην αμερικανική οικονομία, τρία είναι τα σενάρια για τη φετινή χρονιά: ομαλή προσγείωση, ανώμαλη προσγείωση με ανάπτυξη από μηδενική έως 1% και ύφεση.

Το επικρατέστερο σενάριο είναι της ομαλής προσγείωσης. Το υποστηρίζουν η Federal Reserve, οι περισσότερες Κεντρικές Τράπεζες του υπόλοιπου πλανήτη και η συντριπτική πλειοψηφία των οικονομολόγων. Με βάση αυτό το σενάριο έχουν στήσει την οικονομική πολιτική τους οι Κεντρικές Τράπεζες και οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο.

Εάν επικρατήσει, η διεθνής οικονομία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με αξιοσέβαστο ρυθμό. Η ευρωζώνη και η Ιαπωνία θα εμφανίσουν ρυθμούς ανάπτυξης κοντά στο 2% και τα τρία μεγάλα οικονομικά μπλοκ του πλανήτη θα είναι τέλεια συγχρονισμένα.

Αυτό το σενάριο προϋποθέτει ότι η επιβράδυνση στην αγορά ακινήτων των ΗΠΑ θα έχει περιορισμένη επίπτωση στην αμερικανική οικονομία. Εάν η επιβράδυνση στις τιμές των οικιών αποδειχθεί χειρότερη απ’ όσο αναμένεται ή διαδοθεί ευρέως στην υπόλοιπη οικονομία, τότε θα μπούμε στα σενάρια 2 ή 3. Προσωπικώς εκτιμώ ότι το πιο πιθανό είναι να εκδηλωθεί το σενάριο 2, δηλαδή η ανώμαλη προσγείωση.

Το σενάριο 2 θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στη νομισματική πολιτική. Η Fed θα αρχίσει να χαλαρώνει τη νομισματική πολιτική το 2007, αλλά τα χέρια της θα παραμείνουν δεμένα εξαιτίας της επιμονής του δομικού πληθωρισμού. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, εάν συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια στο α’ τρίμηνο, θα βρεθεί να έχει λάβει μια υπερβολικά αυστηρή στάση, που είναι πρακτικώς βέβαιο ότι θα έχει επιπτώσεις στην ανάπτυξη της ευρωζώνης. Η Bank of Japan θα βρεθεί σε αναλόγως δύσκολη θέση, καθώς θα αποδειχθεί ότι ήταν πρώιμη η απόφαση αύξησης των επιτοκίων τον Δεκέμβριο.

Το σενάριο 3 βρίσκεται στις προβλέψεις ελάχιστων οικονομολόγων. Υφέσεις συμβαίνουν από καιρού εις καιρόν, σπανίως όμως προβλέπονται στις εκτιμήσεις των οικονομολόγων.

Εάν η επίδραση της αγοράς ακινήτων διαχυθεί περισσότερο στην ευρύτερη οικονομία, θα επικρατήσει αυτό το ”άσχημο” σενάριο, όπου η οικονομική δραστηριότητα στις ΗΠΑ θα συρρικνωθεί για μεγάλη συγκριτικά περίοδο, δηλαδή για τουλάχιστον δύο συνεχόμενα έτη οικονομικής συρρίκνωσης – που είναι και ο ορισμός της ύφεσης. Οι καταναλωτές θα πρέπει να αυξήσουν τους ρυθμούς αποταμίευσης. Ορισμένοι εκδότες στεγαστικών δανείων ίσως καταρρεύσουν. Εάν κάποια μεγάλα hedge funds έχουν επενδύσει όλα τα κεφάλαιά τους στο σενάριο της ομαλής προσγείωσης, θα βρεθεί σε στενωπό όλο το χρηματοοικονομικό σύστημα.

Σε κανένα από τα παραπάνω σενάρια δεν προβλέπεται να διαχωρίζει τη θέση του ο υπόλοιπος πλανήτης από τις ΗΠΑ.

Στο σενάριο 1, οι ΗΠΑ, Ιαπωνία και ευρωζώνη θα αναπτυχθούν περί το 2%. Στο σενάριο 3 θα τεθούν σε εφαρμογή μια σειρά μηχανισμοί που θα μεταδώσουν το αμερικανικό σοκ σε όλο τον κόσμο - πτώση στα διεθνή χρηματιστήρια, πτώση δολαρίου και μείωση των κερδών των πολυεθνικών. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση η ευρωζώνη και η Ιαπωνία να αντέξουν το σοκ και να κατορθώσουν να αναπτυχθούν με 2% υπό αυτές τις συνθήκες.

Το πραγματικό πρόβλημα όμως με το σενάριο 3 δεν είναι οι βραχυπρόθεσμες οικονομικές επιπτώσεις, αλλά οι πολιτικές. Όσο πιο βαθιά θα είναι η ύφεση, τόσο μεγαλύτερη αντι-παγκοσμιοποίηση θα εκδηλωθεί. Αναλόγως με τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, θα ληφθούν προστατευτικά μέτρα στις ΗΠΑ ή στην Ευρώπη ή και στις δύο.

Προσωπικώς πιστεύω ότι οι προστατευτικές πιέσεις στην Ευρώπη θα αυξηθούν δραματικά όταν το ευρώ ανέλθει στο 1,40 δολάριο. Το πρόβλημα είναι ότι στο σενάριο 3 είναι πάρα πολύ πιθανό να δούμε το 1,40 δολάριο ανά ευρώ. Κι αυτός είναι ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους η ύφεση και η αντι-παγκοσμιοποίηση θα κάνουν μακράς διάρκειας ζημιά στη διεθνή οικονομία.

Εάν οι αισιόδοξοι έχουν και πάλι δίκιο, θα τα αποφύγουμε όλ’ αυτά και θα έχουμε άλλη μια καλή χρονιά. Ακόμη και με το σενάριο 2, πάλι σχετικά καλή χρονιά θα έχουμε. Μόνο στην περίπτωση 3, αυτή που όλοι φοβούνται και ελάχιστοι περιμένουν, θα εκδηλωθούν μεγάλες οικονομικοπολιτικές συγκρούσεις στον πλανήτη.

© The Financial Times Limited 2007. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation