Ο πλανήτης χάνει το στοίχημα της ανάπτυξης

Τα απογοητευτικά μεγέθη ανάπτυξης για την ευρωζώνη και την Ιαπωνία, που προκλήθηκαν από τους χαμηλούς συντελεστές εξαγωγών, έχουν εξανεμίσει τις ελπίδες ότι θα επιταχυνθεί η παγκόσμια ανάπτυξη στο β΄ εξάμηνο του έτους.

Το ΑΕΠ της ευρωζώνης φρέναρε στο γ΄ τρίμηνο, με διεύρυνση 0,1% μετά το 0,3% του β΄ τριμήνου. Τα μεγέθη ανακοινώθηκαν μία εβδομάδα μετά τη μείωση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που αντέδρασε στους διογκούμενους φόβους για αποπληθωρισμό.

«Η σχεδόν στασιμότητα της οικονομίας της ευρωζώνης καταδεικνύει πόσο εύθραυστη είναι η ανάκαμψη και πόσο αυξάνονται οι κίνδυνοι καταστροφικής εφόρμησης του αποπληθωρισμού στην περιφέρεια», σχολιάζει ο Jonathan Loynes της Capital Economics.

Η Janet Yellen, που θα αναλάβει τη διοίκηση της Federal Reserve, δήλωσε κατά τη διάρκεια ακρόασης στη Γερουσία ότι η οικονομία και η αγορά εργασίας των ΗΠΑ εξακολουθούν να έχουν εικόνα που είναι πολύ χειρότερη από τις δυνατότητές τους και υπερασπίστηκε θερμά την υπερχαλαρή νομισματική πολιτική.

«Εκτιμώ ότι είναι απολύτως απαραίτητο να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να προωθήσουμε μια πολύ δυνατή ανάκαμψη», είπε η κ. Yellen, προσθέτοντας ότι τα πλεονεκτήματα του προγράμματος αγορών ομολόγων 85 δισ. δολ. τον μήνα από τη Fed είναι περισσότερα από τα μειονεκτήματα.

Στην Ιαπωνία, ο ρυθμός ανάπτυξης μειώθηκε σχεδόν στο μισό, καθώς η αδυναμία σε κατανάλωση και εξαγωγές υπερκέρασε τις μεγάλες αυξήσεις στις κρατικές δαπάνες και τις επενδύσεις σε ακίνητα. Η αναιμική ιαπωνική ανάπτυξη, παρά το αδύναμο γεν, επέτεινε τους φόβους για την αποτελεσματικότητα της προσπάθειας του πρωθυπουργού Shinzo Abe να αναπτερώσει την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο.

Το δεύτερο εξάμηνο του έτους, αναμενόταν ευρέως ότι θα είναι μια περίοδος κατά την οποία θα αρχίσει να επιταχύνεται η ανάπτυξη στις μεγάλες προηγμένες οικονομίες. Το ΔΝΤ είχε πει την άνοιξη ότι η δραστηριότητα «σταδιακά θα επιταχυνθεί».

Η είδηση της επιβράδυνσης στην ευρωζώνη αναίρεσε την καλή επίδραση από την ανάκαμψη που είχε εκδηλωθεί στις αρχές του έτους και είχε βγάλει την Ένωση από ύφεση 18 μηνών.

Οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης φρέναραν στο β΄ τρίμηνο. Η Γερμανία, η ατμομηχανή της, αναπτύχθηκε 0,3% στο τρίμηνο από 0,7%, ενώ η Γαλλία αιφνιδιαστικά εμφάνισε συρρίκνωση 0,1% μετά την ανάπτυξη 0,5% που είχε πετύχει στο προηγηθέν τρίμηνο.

Οι ευθύνες για τα αδύναμα στατιστικά αποδόθηκαν στα υποτονικά εμπορικά μεγέθη της Γαλλίας και της Γερμανίας -μία ημέρα μετά τις κατηγορίες εναντίον της «ατμομηχανής» από τις Βρυξέλλες ότι το πλεόνασμα στις εξαγωγές της βλάπτει την οικονομία της ένωσης.

Από την περιφέρεια ακούστηκαν καλύτερες ειδήσεις. Η μεγαλύτερη μεταπολεμική ύφεση της Ιταλίας συνεχίστηκε για ένατο συνεχόμενο τρίμηνο, αλλά ο ρυθμός της συρρίκνωσης επιβραδύνθηκε 0,1%. Η ισπανική οικονομία, η 4η μεγαλύτερη της ευρωζώνης, αναπτύχθηκε για πρώτη φορά από τα μέσα του 2011.

Η ελληνική οικονομία συρρικνώθηκε με ετήσιο ρυθμό 3% σε σύγκριση με 3,7% στο προηγηθέν τρίμηνο. Η τουριστική κίνηση βοήθησε στην επιβράδυνση της ύφεσης, που πλέον βρίσκεται στον έκτο χρόνο.

Η επιβράδυνση στην Ιαπωνία ακολουθεί ένα πρώτο εξάμηνο με ώθηση από τα προγράμματα στήριξης, όπου και οι τρεις «μηχανές» ανάπτυξης -κατανάλωση, επενδύσεις και εξαγωγές- επιταχύνθηκαν παράλληλα παράγοντας τριμηνιαία ανάπτυξη 4,3% στο α΄ τρίμηνο και 3,8% στο δεύτερο.

Η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη εξακολουθεί να αναπτύσσεται πάνω από τις δυνατότητές της, τις οποίες οι οικονομολόγοι εκτιμούν μεταξύ 0,5% και 1%. Και πολλοί περιμένουν ανάκαμψη στο τρέχον τρίμηνο και στο Q1 του 2014, καθώς τα νοικοκυριά αυξάνουν δαπάνες και επενδύσεις, πριν από την αύξηση του συντελεστή φόρου κατανάλωσης, που θα εφαρμοστεί από τον Απρίλιο.

Η ανάπτυξη αναμένεται να επιταχυνθεί στις ΗΠΑ, αλλά όχι με τον ρυθμό που ήλπιζαν οι αξιωματούχοι της Federal Reserve παλαιότερα, όταν υπονόησαν για πρώτη φορά ότι θα επιβραδυνθούν οι αγορές ομολόγων από την κεντρική τράπεζα.

Η Βρετανία, ωστόσο, έχει δείξει σημάδια ότι μπορεί να πιάσει την «τροχιά διαφυγής» -όπως τη χαρακτηρίζει η Τράπεζα της Αγγλίας- νωρίτερα απ' όσο αναμένεται, καθώς η βρετανική οικονομία κατέθεσε τη δυνατότερη επέκταση από τα μέσα του 2010 στο γ΄ τρίμηνο. Η Bank of England πρόβλεψε προχθές ότι η βρετανική οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 0,9% στο τελευταίο τρίμηνο του έτους.

© The Financial Times Limited 2013. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation