QE3: Η γέφυρα της FED στο... πουθενά

Είναι καιρός ο διοικητής της Fed να αντιμετωπίσει τις διαρθρωτικές προκλήσεις της αμερικανικής οικονομίας, γράφει ο El-Erian της Pimco, που θεωρεί το QE3 "μία ακόμη πανάκριβη γέφυρα προς το πουθενά".

Δημοσιεύθηκε: 26 Αυγούστου 2011 - 07:52

Mohamed El-Erian

O κ. Ben Bernanke, διοικητής της Federal Reserve των ΗΠΑ, βρίσκεται σε πραγματικά δύσκολη θέση. Με όλους τους άλλους ρυθμιστές να απουσιάζουν ουσιαστικά από το πεδίο δράσης, πολλοί ελπίζουν ότι εκείνος θα παράσχει το φάρμακο για τα όλο και βαθύτερα οικονομικά προβλήματα, στο Τζάκσον Χολ σήμερα Παρασκευή.

Στις δυνατότητες περιλαμβάνονται η διεύρυνση του ισολογισμού της Fed, η παράταση στη μέση διάρκεια των οικονομικών ενεργητικών που κατέχει και κάτι ακόμη πιο αμφιλεγόμενο, η διεύρυνση της κλίμακας των ενεργητικών που αγοράζει στην αγορά.

Όμως, ο κ. Bernanke απέχει πολύ από τη δυνατότητα των καλύτερων επιλογών. Έχει ημιτελή μέσα στα χέρια του και λίγη στήριξη από τους άλλους ρυθμιστές. Επίσης, αντιμετωπίζει ένα όλο και πιο εχθρικό πολιτικό περιβάλλον και η πρόσφατη Ιστορία είναι εναντίον του. Έτσι, οι προσδοκίες απέχουν πάρα πολύ από όσα είναι λογικό να μπορεί να προσφέρει. Στην καλύτερη περίπτωση, θα προσπαθήσει να στήσει άλλη μία γέφυρα με τους άλλους ρυθμιστές. Αλλά θα πρέπει να το κάνει μόνο αν είναι πεπεισμένος ότι θα ξυπνήσουν επιτέλους από τον λήθαργό τους.

Έχει περάσει ένας χρόνος από την τελευταία φορά όπου έβγαλε μεγάλο λαγό από το καπέλο της πολιτικής του. Το είχε κάνει και πάλι στο Τζάκσον Χολ όταν είχε αναγγείλει το στάδιο που έγινε γνωστό ως quantitative easing 2: μια δεύτερη ποσοτική χαλάρωση με την οποία θα χρησιμοποιούσε τον ισολογισμό της Fed για να αγοράσει χρηματοπιστωτικά ενεργητικά, ανεβάζοντας τις τιμές και κάνοντας τον κόσμο να νιώσει πλουσιότερος, και επομένως για να τονώσει την κατανάλωση, τις επενδύσεις, την απασχόληση και την ανάπτυξη.

Αρχικά, οι αγορές αντέδρασαν με ενθουσιασμό, προβλέποντας ανάλογη επιτυχία με αυτήν της πρώτης ποσοτικής χαλάρωσης, το QE1 του 2008-09. Όμως, το QE2 είχε θεμελιώδεις διαφορές στον σχεδιασμό και πάνω απ' όλα στον στόχο.

Αντί να στοχεύει στην ομαλοποίηση των δυσλειτουργικών αγορών όπως το QE1, το QE2 είχε τον πιο φιλόδοξο στόχο να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο αποπληθωρισμού και να θέσει την Αμερική σε πορεία ανανεωμένης ανάπτυξης και σταθερότητας τιμών.

Εν τέλει, το QE2 ώθησε τους επενδυτές έξω από το φάσμα του κινδύνου και προκάλεσε αύξηση στις τιμές ενεργητικών. Όμως, δεν κατάφερε να πείσει τις εταιρίες και τους καταναλωτές να δαπανήσουν, να επενδύσουν και να κάνουν προσλήψεις. Το αποτέλεσμα ήταν η γέφυρα που ήθελε να στήσει η Fed μεταξύ των επιπέδων των αγορών και των θεμελιωδών δεδομένων να καταρρεύσει υπό το βάρος των τεχνικά υψηλών αποτιμήσεων.

Βεβαίως, ο κ. Bernanke υπήρξε από τους πρώτους που αναγνώρισαν ότι τα πλεονεκτήματα των αμφιλεγόμενων πολιτικών ποσοτικής χαλάρωσης έχουν κόστος και κινδύνους. Ειδικότερα, τα πλεονεκτήματα του QE2 (ο... καλός πληθωρισμός των υψηλών τιμών μετοχών και εταιρικών ομολόγων) συνδυάστηκαν με παράπλευρες απώλειες (του... κακού πληθωρισμού μέσω της εκτίναξης στις τιμές εμπορευμάτων) και με απρόβλεπτες επιπτώσεις (τεχνικές ανισορροπίες στις αγορές και μεγαλύτερη ευαισθησία της Fed στις πολιτικές επιθέσεις).

Με την οικονομία της Αμερικής να χάνει πάλι δυνάμεις φέτος το καλοκαίρι, υποπτεύομαι ότι ο κ. Bernanke νιώθει μια νέα ανάγκη για ακτιβισμό στρατηγικής, ώστε να αντεπεξέλθει στον διπλό αντικειμενικό στόχο της Fed και να ανακουφίσει κάποιες πιέσεις στο σύστημα. Υποπτεύομαι όμως επίσης ότι έχει λίγα περιθώρια ελευθερίας και γενικότερα και σε σχέση με πέρυσι.

Σε σχέση με πέρυσι, ο πληθωρισμός είναι υψηλότερος, τα διαρθρωτικά προβλήματα στη δημιουργία θέσεων εργασίας βαθύτερα και το διεθνές περιβάλλον χειρότερο. Επιπλέον, αν κρίνουμε από τις αντιδράσεις των αγορών της περασμένης εβδομάδας, αυτές δείχνουν σχεδόν αναίσθητες στις θεραπείες-σοκ της Fed.

Όλα αυτά δείχνουν ότι ο κ. Bernanke, αντί να εισέλθει σε ένα QE3 με αμφίβολα αποτελέσματα στην τελική κατάληξη, θα ήταν καλύτερο να χρησιμοποιήσει τη βαρύγδουπη ομιλία του στο Τζάκσον Χολ για να επαναπλαισιώσει τη συζήτηση για την εθνική στρατηγική και εν τέλει για να δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για τις κρίσιμες οικονομικές ανακοινώσεις του Προέδρου Barack Obama στις 5 Σεπτεμβρίου.

Και θα πρέπει να το κάνει σε τρία βήματα: Πρώτον, αναγνωρίζοντας ότι οι σημαντικοί αντίθετοι άνεμοι που υπονομεύουν την οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση έχουν σημαντικά και αυξανόμενα διαρθρωτικά στοιχεία. Δεύτερον, εξηγώντας γιατί μια βιώσιμη λύση πρέπει να προχωρά αρκετά πέρα από τη χρηματοπιστωτική μόχλευση της Fed και συμπεριλαμβάνοντας διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για τη στέγαση, τα δημοσιονομικά, τις υποδομές και την κατευθυνόμενη πίστωση. Τρίτον και δυσκολότερο, προειδοποιώντας ότι οποιοσδήποτε νέος κύκλος αντισυμβατικών κινήσεων από τη Fed θα είναι αποτελεσματικός μόνο αν συνοδευτεί από αυτές τις πρωτοβουλίες στρατηγικής.

Έχει έρθει η ώρα η επικοινωνία της αμερικανικής στρατηγικής να γίνει πολύ πιο αναλυτική όσον αφορά στις διαρθρωτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα και, κυρίως, να δημιουργηθεί το σκηνικό ώστε να προταθεί στο Κογκρέσο ένα βιώσιμο πακέτο μεταρρυθμίσεων. Ο κ. Bernanke μπορεί να διευκολύνει αυτήν την εξέλιξη χρησιμοποιώντας την ομιλία στο Τζάκσον Χολ ως προθέρμανση για τη σημαντική ομιλία του κ. Obama για την οικονομία, τον επόμενο μήνα. Οτιδήποτε παραπάνω κινδυνεύει να κάνει τη Fed να χτίσει άλλη μία δαπανηρή γέφυρα προς το πουθενά.

Ο αρθρογράφος είναι chief executive και co-chief investment officer της Pimco.

© The Financial Times Limited 2011. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation