Δεν φταίει (μόνο) ο Τραμπ για το τέλος της «αμερικανικής εξαίρεσης»

Πολλοί από αυτούς που διατυμπάνιζαν πως η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο θα έδινε ώθηση  στην «αμερικανική εξαίρεση» βλέπουν τώρα την πρόσφατη πτώση των αμερικανικών μετοχών και του δολαρίου ως ένδειξη ότι αυτή η εποχή της αμερικανικής κυριαρχίας απειλείται.

Συνδέουν και αυτή την ξαφνική στροφή με τον Τραμπ. Φαίνεται να πιστεύουν πως, αν δεν υπήρχαν τα καθημερινά δράματα στην Ουάσινγκτον, οι αμερικανικές αγορές θα εξακολουθούσαν να τρέχουν μακριά από τον υπόλοιπο κόσμο.

Η «φούσκα» της αμερικανικής εξαίρεσης, ωστόσο, προϋπήρχε μακράν πριν τη δεύτερη θητεία του Τραμπ. Αφού οικοδομούνταν για χρόνια στις παγκόσμιες αγορές, έδειξε κλασικά σημάδια κορύφωσης μετά την εκλογή του Τραμπ, όταν πολλοί φάνηκαν πεπεισμένοι ότι οι πολιτικές του νέου προέδρου θα προσέλκυαν ακόμη περισσότερα κεφάλαια στις ΗΠΑ.

Αλλά μια τέτοια παράλογη πληθωρικότητα ήταν βέβαιο ότι θα «σκάσει» με την πρώτη «αιχμηρή καρφίτσα». Αν όχι ο αναβρασμός των πρώτων ημερών του Τραμπ, τότε κάποιο άλλο σοκ θα προκαλούσε τους επενδυτές να ξανασκεφτούν τις κατανομές ρεκόρ τους υπέρ των αμερικανικών περιουσιακών στοιχείων.

Ακόμη και μετά τις πτώσεις του τελευταίου μήνα, η πραγματική αξία του δολαρίου παραμένει σε υψηλά επίπεδα που σπάνια έχουν παρατηρηθεί μετά το τέλος των σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Εν τω μεταξύ, ο S&P 500 έχει υποχωρήσει λιγότερο από 10% από την κορυφή του Φεβρουαρίου και εξακολουθεί να τελεί υπό διαπραγμάτευση 25% πάνω από την ανοδική γραμμή τάσης των τελευταίων 150 ετών.

Παρά το έντονο ράλι των ευρωπαϊκών και κινεζικών μετοχών φέτος, οι αμερικανικές μετοχές αποτιμώνται με premium 50% πάνω από τις διεθνείς αγορές - κοντά στο υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί ποτέ. Το μερίδιο της Αμερικής στην παγκόσμια αγορά αναφοράς παραμένει πολύ πάνω από το 60%, παρόλο που το μερίδιό της στο παγκόσμιο ΑΕΠ είναι πολύ κάτω από το 30%.

Εν ολίγοις, η καθυστερημένη επανεξισορρόπηση των παγκόσμιων αγορών μόλις άρχισε και είναι πιθανό να συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Από τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, θα πίστευε κανείς ότι οι επενδυτές αμφισβητούν την κυριαρχία των ΗΠΑ, βασιζόμενοι αποκλειστικά στους δασμούς του Τραμπ και στην ακραία αβεβαιότητα που περιβάλλει τις πολιτικές του.

Όμως ο ντόρος από την αμερικανική εξαίρεση στηρίχθηκε στην ανώτερη οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ, η οποία ενισχύθηκε τεχνητά από τις μαζικές κρατικές δαπάνες και την άνευ προηγουμένου έκρηξη των κεφαλαιουχικών δαπανών στην τεχνητή νοημοσύνη.

Η αμερικανική οικονομία δεν είχε εξαρτηθεί ποτέ στο παρελθόν τόσο πολύ από την κυβέρνηση και η διατήρηση δημοσιονομικών ελλειμμάτων της τάξης του 6% δεν ήταν βιώσιμη. Εν τω μεταξύ, οι πρόσφατες δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις στη Γερμανία και το λανσάρισμα μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης χαμηλού κόστους στην Κίνα αποδεικνύουν ότι ο υπόλοιπος κόσμος μπορεί να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ.

Μέχρι στιγμής, η απομάκρυνση από τις αμερικανικές μετοχές καθοδηγείται από τον κόσμο του γρήγορου χρήματος, συμπεριλαμβανομένων των hedge funds. Πολλοί άλλοι δεν έχουν ακόμη ακολουθήσει. Ακόμη και όταν οι έρευνες καταναλωτών και μικρών επιχειρήσεων δείχνουν μείωση της εμπιστοσύνης, οι Αμερικανοί μικροεπενδυτές συνεχίζουν να αγοράζουν στις πτώσεις. Κάθε μέρα (εκτός από μια) έριχναν περισσότερα χρήματα στις αμερικανικές μετοχές από τότε που οι τιμές κορυφώθηκαν στα τέλη του περασμένου μήνα. Συχνά χρησιμοποιούν τα πιο επιθετικά διαθέσιμα οχήματα, όπως τα μοχλευμένα ETF.

Οι ξένοι επενδυτές, από τα αυστραλιανά συνταξιοδοτικά ταμεία έως τις ιαπωνικές ασφαλιστικές εταιρείες, επίσης συνεχίζουν να μεταφέρουν χρήματα στις ΗΠΑ. Τα τελευταία χρόνια, πάνω από το 80% των χρημάτων που επενδύθηκαν σε χρηματιστηριακά κεφάλαια παγκοσμίως πήγαν στις ΗΠΑ. Έχοντας υπερτριπλασιάσει τις αμερικανικές μετοχές τους σε 20 τρισ. δολάρια την τελευταία δεκαετία, οι ξένοι κατέχουν πλέον το 30% του αμερικανικού χρηματιστηρίου, ποσοστό ρεκόρ.

Δεδομένων των bullish απόψεων τους για το δολάριο, ελάχιστα έχουν αντισταθμίσει την έκθεσή τους, αφήνοντας το αμερικανικό νόμισμα τόσο ευάλωτο όσο ποτέ άλλοτε. Εδώ και δεκαετίες, η χώρα έχει μεγάλο διεθνές επενδυτικό έλλειμμα, κάτι που σημαίνει ότι οι Αμερικανοί κατέχουν πολύ λιγότερα περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό από όσα κατέχουν οι ξένοι στις ΗΠΑ.

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

Στις αρχές αυτής της δεκαετίας, το έλλειμμα αυτό ξεπέρασε το 50% του αμερικανικού ΑΕΠ, ένα επίπεδο που συχνά σήμαινε πτώση του νομίσματος στο παρελθόν. Και σήμερα το έλλειμμα είναι ακόμη μεγαλύτερο, στο 80% του ΑΕΠ, ενώ άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες εμφανίζουν ως επί το πλείστον πλεονάσματα.

Στο παρελθόν, οι μετοχές ανά τον κόσμο έτειναν να πηγαίνουν καλά όταν τα πήγαινε καλά η αμερικανική αγορά, και άσχημα όταν η χώρα τα πήγαινε άσχημα. Αυτός ο δεσμός έχει σπάσει τον τελευταίο καιρό, καθώς ο ντόρος γύρω από την Αμερική απομύζησε το χρήμα –και τη ζωή- από τις άλλες αγορές. Ο δεσμός παραμένει σπασμένος, μόνο που τώρα οι ΗΠΑ παραπαίουν και λίγα άλλα κράτη σκοντάφτουν μαζί με τις ΗΠΑ.

Οι ευρωπαϊκές αγορές μετοχών μόλις κατέγραψαν τον καλύτερο μήνα της τελευταίας δεκαετίας για ξένες εισροές. Η Ιαπωνία επίσης προσελκύει εισροές. Ούτε και οι αναδυόμενες αγορές πέφτουν πλέον όταν πέφτει η αμερικανική αγορά.

Και καθώς τα ερωτήματα αναφορικά με την αμερικανική οικονομική κυριαρχία και κυριαρχία της χώρας στην αγορά εξαπλώνονται στις ευρείες μάζες των επενδυτών παγκοσμίως, ο ντόρος της αμερικανικής εξαίρεσης θα συνεχίσει να φθίνει.

Μπορεί να είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς, αλλά πολλές από τις δυνάμεις που επηρεάζουν τις εξελίξεις είναι ακόμα μεγαλύτερες από τον Τραμπ.

* Ο συγγραφέας του άρθρου είναι πρόεδρος του Rockefeller International. Το τελευταίο του βιβλίο έχει τίτλο «What Went Wrong With Capitalism».

© The Financial Times Limited 2025. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation