Ράχμαν: Ο Τραμπ κάνει την Ευρώπη σπουδαία ξανά

Ο Ντόναλτ Τραμπ δεν θα κερδίσει ποτέ το Νόμπελ Ειρήνης. Αλλά θα πρέπει να είναι ένας δυνατός υποψήφιος για το βραβείο Καρλομάγνου -που απονέμεται κάθε χρόνο στο άτομο με τη μεγαλύτερη συνεισφορά στην ευρωπαϊκή ενότητα.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει φλερτάρει με τη Ρωσία, έχει υπονομεύσει την πίστη στη συμμαχία του ΝΑΤΟ, έχει απειλήσει την ΕΕ με δασμούς και έχει δώσει ώθηση στην ακροδεξιά στην Ευρώπη. Όλα αυτά έφεραν μια συσπείρωση στην ΕΕ. Πλέον βρίσκονται σε εξέλιξη θεμελιώδη βήματα προς μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ενότητα -τα οποία είχαν καθυστερήσει για δεκαετίες.

Υπάρχουν τρεις βασικοί τομείς που θα πρέπει να παρακολουθούμε. Ο πρώτος είναι η ευρωπαϊκή άμυνα· ο δεύτερος το κοινό ευρωπαϊκό χρέος· ο τρίτος η διόρθωση του ρήγματος μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ.

Οι δραματικές μεταβολές στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη στηρίζουν αυτές τις εξελίξεις. Δημοσκόπηση την περασμένη εβδομάδα έδειξε ότι το 78% των Βρετανών θεωρούν τον Τραμπ απειλή για το ΗΒ. Περίπου 74% των Γερμανών και 69% των Γάλλων συμφωνούν. Σε μια άλλη δημοσκόπηση, η Γαλλία αξιολογείται ως «αξιόπιστος εταίρος» από το 85% των Γερμανών, ενώ στη Βρετανία σκόραρε 78%. Οι ΗΠΑ υποχωρούν στο 16%.

Πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες συμφωνούν πως η Αμερική του Τραμπ είναι τώρα απειλή, αν και λίγοι θα το πουν δυνατά, για διπλωματικούς λόγους. Έχουν επίσης μια άβολη επίγνωση του πώς η διατλαντική συμμαχία, που πλέον διανύει την 8η δεκαετία της, τους έχει κάνει εξαιρετικά εξαρτώμενους από την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια. Αυτό δεν είναι μόνο ζήτημα χρημάτων. Οι πραγματικά επικίνδυνες εξαρτήσεις είναι από την αμερικανική τεχνολογία και τα όπλα.

Οι Ευρωπαίοι μπορούν να δουν πόσο δύσκολη είναι η θέση των Ουκρανών μετά την απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ να διακόψει τις ροές πληροφοριών και όπλων. Άρα επιδιώκουν διπλή πολιτική. Χρειάζεται να καθυστερήσουν την αποκοπή της αμερικανικής στρατιωτικής υποστήριξης προς την Ευρώπη για όσο το δυνατόν περισσότερο, προετοιμαζόμενοι ταυτόχρονα για αυτή τη στιγμή όσο το δυνατόν συντομότερα.

Αυτή ήταν η λογική πίσω από την απόφαση της περασμένης εβδομάδας να επιτραπεί στην Ευρωπαϊκή Κομισιόν να συγκεντρώσει 150 δισ. ευρώ για να τα δαπανήσει στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία. Οι νέες δαπάνες πιθανόν να επικεντρώνονται σε τομείς που οι ευρωπαϊκές χώρες είναι ιδιαίτερα εξαρτώμενες από την Αμερική, όπως η αεράμυνα.

Η έκδοση κοινού ευρωπαϊκού χρέους δεν είναι μόνο ένας τρόπος για να συγκεντρωθούν χρήματα για την άμυνα. Προσφέρει επίσης την ευκαιρία να ενισχυθεί το ευρώ ως εναλλακτική του δολαρίου ως παγκόσμιο αποθετικό νόμισμα. Τα καπρίτσια της κυβέρνησης Τραμπ σημαίνουν πως υπάρχει αξιοσημείωτη παγκόσμια διάθεση για μια εναλλακτική έναντι των αμερικανικών treasuries ως ασφαλούς περιουσιακού στοιχείου.

Το ταμπού που υπάρχει για το κοινό ευρωπαϊκό χρέος είναι παραδοσιακά ισχυρό στη λιτοδίαιτη Γερμανία. Έσπασε εν μέρει κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Τώρα πιθανόν θα εξαλειφθεί. Ο Φρίντριχ Μερτς, που θα είναι ο επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας, κινείται επίσης προς την εξαίρεση των εθνικών δαπανών για την άμυνα και τις υποδομές από τα συνταγματικά όρια της χώρας για τα ελλείμματα. Η προηγούμενη δημοσιονομική της σύνεση σημαίνει πως η Γερμανία έχει πολύ μεγαλύτερο περιθώριο να δανειστεί απ’ ότι η καταχρεωμένη Γαλλία ή η Βρετανία.

Μια μορφή στρατιωτικού Κεϋνσιανισμού θα μπορούσε να τονώσει εκ νέου τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης. Όπως μου το έθεσε ένας κορυφαίος Γάλλος επιχειρηματίας, με μια δόση αμφισημίας: «είναι πολύ ξεκάθαρο. Οι Γερμανοί δεν μπορούν να πουλήσουν τα αυτοκίνητά τους. Άρα θα φτιάξουν τανκς».

Η τελευταία χάρη του Τραμπ στην Ευρώπη είναι να επιταχύνει την μετά το Brexit επαναπροσέγγιση μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο σερ Κιρ Στάρμερ και ο Εμανουέλ Μακρόν, οι ηγέτες της Βρετανίας και της Γαλλίας, έχουν συνεργαστεί στενά για την Ουκρανία. Θα μπορούσαν να σχηματίσουν μια ισχυρή τριανδρία με τον Μερτς.

Ένας μηχανισμός για την αύξηση των στρατιωτικών δαπανών θα ήταν ένα νέο ευρωπαϊκό ταμείο άμυνας, στο οποίο θα μπορούσε να συμμετέχει η Βρετανία. Αυτό θα είχε το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι θα δώσει στο ΗΒ και στην ΕΕ μια νέα μορφή συνεργασίας που αποφεύγει να ανοίξει εκ νέου το Κουτί της Πανδώρας του Brexit.

Η προοπτική επιδιόρθωσης μέρους της βλάβης που προκάλεσε το Brexit υπογραμμίζει πως δεν πρόκειται απλώς για μια στιγμή απειλής για την Ευρώπη. Είναι επίσης μια στιγμή ευκαιρίας. Η Ευρώπη μπορεί τώρα ευλόγως να προσφέρει ένα πιο σταθερό επιχειρηματικό περιβάλλον από την Αμερική του Τραμπ –που μπορεί ήδη να αντανακλάται στη σχετική επίδοση των χρηματιστηρίων των ΗΠΑ και της Ευρώπης.

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

Καθώς η κυβέρνηση Τραμπ αυξάνει την επίθεσή της στα αμερικανικά πανεπιστήμια, υπάρχει επίσης μια πιθανότητα προσέλκυσης ερευνητών στην Ευρώπη. Το χάσμα στους μισθούς και τα χρήματα για έρευνα μεταξύ της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης είναι πολύ μεγάλο. Αλλά τα συνολικά χρηματικά ποσά είναι μικρά, όταν συγκρίνονται με αυτά που πετιούνται εδώ και εκεί για την άμυνα.

Θα υπάρξουν πολλές διαφωνίες και πισωγυρίσματα στον δρόμο προς μια μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ενότητα. Η Γαλλία και η Γερμανία ήδη συγκρούονται ως προς το πώς θα δαπανήσει τα χρήματά του το νέο Ταμείο της ΕΕ για την άμυνα.

Κάθε τέτοια σύγκρουση θα τροφοδοτεί τον σκεπτικισμό αυτών που λένε πως η Ευρώπη ποτέ δεν θα συμμορφωθεί. Υπήρξαν παρόμοιες αμφιβολίες και πισωγυρίσματα στον συχνά ανώμαλο δρόμο προς τη δημιουργία της αρχικής ευρωπαϊκής κοινότητας άνθρακα και χάλυβα τη δεκαετία του 1950 και του ενιαίου νομίσματος τη δεκαετία του 1990. Αλλά οι Ευρωπαίοι ηγέτες στο τέλος το έκαναν επειδή ήταν τόσο συντριπτική η πολιτική επιταγή να συμφωνήσουν.

Όλα τα μεγάλα άλματα μπροστά για την ευρωπαϊκή ενότητα προκλήθηκαν από γεωπολιτικά σοκ –πρώτα το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου· μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Τώρα, χάρη στον Τραμπ, κοιτάμε το τέλος της διατλαντικής συμμαχίας. Η Ευρώπη απάντησε με δύναμη και εφευρετικότητα στις τελευταίες δυο μεγάλες προκλήσεις.

Μπορεί να το ξανακάνει.

© The Financial Times Limited 2025. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation