Δεν είναι ακόμη σαφές αν η εκεχειρία στη Γάζα θα κρατήσει. Αλλά αν πράγματι τελειώνει ο πόλεμος, τι σημαίνει αυτό για τον κόσμο;
Για το Ισραήλ, η επίπτωση φαίνεται να είναι δίκοπο μαχαίρι. Ο ηγέτης της χώρας, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου, μπορεί να υποστηρίξει πως μετέτρεψε μια εθνική τραγωδία σε στρατηγική νίκη. Η Χαμάς συνετρίβη, αν δεν κατεστράφη τελείως. Η Χεζμπολάχ, η ένοπλη οργάνωση του Λιβάνου με τον βαρύτερο οπλισμό και το πιο απειλητικό μέρος του «άξονα της αντίστασης» του Ιράν, έχει επίσης αποδυναμωθεί.
Το Ιράν και το Ισραήλ έχουν ανταλλάξει άμεσα πυρά. Αλλά οι περισσότεροι πύραυλοι του Ιράν απέτυχαν να διαπεράσουν τις άμυνες του Ισραήλ και των συμμάχων του -και η «Ισλαμική Δημοκρατία» φαίνεται να είναι στην πιο αδύναμη θέση των τελευταίων δεκαετιών.
Σε στρατηγικό επίπεδο, το Ισραήλ βγαίνει από αυτή τη σύρραξη ως η υπερδύναμη της Μέσης Ανατολής -με τη στρατιωτική αποτρεπτική του δύναμη να έχει αποκατασταθεί πλήρως και τους εχθρούς του να βρίσκονται σε αποδιοργάνωση.
Αλλά από την άλλη πλευρά, το Ισραήλ υπέστη μια τεράστια βλάβη στη φήμη του. Περίπου 46.000 άνθρωποι υπολογίζεται πως σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της επίθεσής του και η Γάζα έχει γίνει ερείπια. Ο Νετανιάχου έχει κατηγορηθεί από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου -κάτι που τον βάζει στην ίδια νομική κατηγορία με τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Όπως και ο Ρώσος ηγέτης, ο Νετανιάχου θα δυσκολεύεται πολύ τώρα να ταξιδεύει διεθνώς.
Η δημοφιλία του Ισραήλ έχει κάνει βουτιά στις διεθνείς δημοσκοπήσεις. Οι νέοι άνθρωποι -ακόμα και στις ΗΠΑ- είναι τώρα πολύ πιο εχθρικοί απέναντι στη χώρα. Μια έρευνα του Pew τον Απρίλιο κατέληξε στο συμπέρασμα πως «οι νεότερης ηλικίας Αμερικανοί είναι πιο πιθανό να δείξουν συμπάθεια προς τον παλαιστινιακό λαό παρά στον ισραηλινό». Ένα τρίτο των ενηλίκων κάτω των 30 ετών είπαν πως δείχνουν συμπάθεια είτε απόλυτα είτε κυρίως στον παλαιστινιακό λαό, έναντι του 14% όσων τάσσονταν με το Ισραήλ.
Οι Ισραηλινοί μπορεί να ελπίζουν πως οι δημοσκοπήσεις θα «μαλακώσουν» με τον καιρό -ιδιαίτερα αν αποκατασταθεί η ειρήνη. Ο Νετανιάχου και οι σύμμαχοί του επίσης πιστεύουν πως οι φίλοι στον Λευκό Οίκο θα έχουν πολύ μεγαλύτερη σημασία από τους εχθρούς στα αμερικανικά πανεπιστήμια.
Αλλά η φιλία του Τραμπ μπορεί να μην είναι άνευ όρων. Υπάρχει ένα φανερό σοκ στην ισραηλινή ακροδεξιά, καθώς η νέα αμερικανική κυβέρνηση υποστηρίζει μια συμφωνία εκεχειρίας και απελευθέρωσης ομήρων την οποία είχε διαπραγματευτεί ο Λευκός Οίκος του Μπάιντεν. Οι ελπίδες στο Ισραήλ πως ο Τραμπ θα μπορούσε να του δώσει το απόλυτο ελεύθερο να διαπραγματευτεί με τους Παλαιστίνιους, όπως κρίνει αυτό, έχουν δεχθεί πλήγμα.
Η απόφαση του Τραμπ να πιέσει σκληρά για ειρήνη τώρα μπορεί να αντανακλά δύο βασικούς παράγοντες. Ο πρώτος είναι η επιθυμία του να πάρει τα εύσημα για τη συμφωνία και την απελευθέρωση ομήρων. Ο δεύτερος είναι πως -ενώ το Ισραήλ χαίρει της αμέριστης στήριξης της ρεπουμπλικανικής δεξιάς- δεν είναι η μόνη σημαντική χώρα στην περιοχή. Κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρίας του, το πρώτο ταξίδι του Τραμπ στο εξωτερικό ήταν στη Σαουδική Αραβία.
Η νέα κυβέρνηση Τραμπ είναι τώρα πιθανό να πιέσει για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας -κάτι που ήταν σημαντικός στόχος και για την κυβέρνηση Μπάιντεν. Δυνητικά, αυτό δίνει ένα ίχνος ελπίδας στους Παλαιστίνιους, αφού θεωρείται ευρέως πως το τίμημα της Σαουδικής Αραβίας για την εξομάλυνση θα ήταν η απτή πρόοδος προς ένα παλαιστινιακό κράτος. Ωστόσο, αυτό θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ένα τίμημα που οι Ισραηλινοί είναι απρόθυμοι να πληρώσουν, κάτι που θα μπορούσε να σημαίνει πως η σαουδαραβο-ισραηλινή συμφωνία θα παραμείνει ψευδαίσθηση.
Ο πόλεμος στη Γάζα, εκτός από περιφερειακή, είχε και παγκόσμια σημασία. Ένας από τους λόγους για τους οποίους οι ΗΠΑ και οι δυτικοί σύμμαχοί τους είναι απρόθυμοι να ασκήσουν υπερβολική πίεση στο Ισραήλ είναι η πεποίθησή τους πως το Ιράν είναι ένας κοινός εχθρός.
Τον τελευταίο χρόνο, δυτικοί αξιωματούχοι μιλούν όλο και συχνότερα για την πεποίθησή τους πως πλέον διεξάγουν έναν παγκόσμιο αγώνα εναντίον ενός χαλαρού «άξονα αντιπάλων», ο οποίος απαρτίζεται από τη Ρωσία, την Κίνα, το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα.
Αποδυναμώνοντας το Ιράν, το Ισραήλ έχει αποδυναμώσει και τον άξονα. Η πτώση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία ήταν, σε μεγάλο βαθμό, επίπτωση της καταστροφικής επίθεσης του Ισραήλ στη Χεζμπολάχ, που ήταν βασικός σύμμαχος του Μπασάρ αλ Άσαντ.
Η κατάρρευση της εξουσίας του Άσαντ ήταν, με τη σειρά της, ένα σημαντικό πλήγμα τόσο για το Ιράν όσο και για τη Ρωσία, χώρες οι οποίες είχαν παρέμβει στρατιωτικά για λογαριασμό του. Η Ρωσία χρησιμοποιούσε τη Συρία ως βάση προβολής ισχύος και τώρα πρέπει να κάνει πίσω. Παραδόξως, το ίδιο το Ισραήλ είχε μια πολύ πιο προσεκτική αντίδραση στην πτώση του Άσαντ από ό,τι πολλοί στη Δύση, φοβούμενο ότι οι τζιχαντιστικές δυνάμεις θα καλύψουν το κενό εξουσίας στη Συρία.
Ένα τελευταίο θύμα του πολέμου στη Γάζα ήταν η «διεθνής τάξη που βασίζεται σε κανόνες», την οποία προώθησε η κυβέρνηση Μπάιντεν. Η συμπάθεια και η υποστήριξη προς το Ισραήλ μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου οδήγησε τις ΗΠΑ να ανεχθούν συχνές παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου κατά τη διάρκεια της επίθεσης του Ισραήλ στη Γάζα.
Η επαναφορά της τάξης που βασίζεται σε κανόνες θα μπορούσε να είναι τόσο δύσκολη όσο και η φυσική ανοικοδόμηση της Γάζας.
© The Financial Times Limited 2025. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation