El Erian: Η μεγάλη στροφή των κεντρικών τραπεζών

Δεν θα με εξέπληττε αν τα βιβλία οικονομικής ιστορίας του μέλλοντος θα έβλεπαν την τελευταία εβδομάδα στην κεντρική τραπεζική ως το σημείο που σηματοδότησε την απομάκρυνση των κεντρικών τραπεζών με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως από την αυστηρή στόχευση στον πληθωρισμό.

Αν και απέχει πολύ από το να είναι οριστική αυτή η στροφή ή άνευ κινδύνου, ωστόσο έχει λελογισμένες πιθανότητες να είναι αποτελεσματική. Και είναι μια προσέγγιση πολιτικής που πιθανόν θα είναι ανώτερη σε σχέση με άλλες, καθώς οι κεντρικές τράπεζες αντιμετωπίζουν ένα λειτουργικό περιβάλλον που είναι ιδιαιτέρως ρευστό οικονομικά και πολιτικά σε τοπικό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο.

Δεν βλέπεις συχνά μια ευυπόληπτη κεντρική τράπεζα να αναθεωρεί προς τα πάνω τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη και ταυτόχρονα να ενισχύει μια τάση «περιστεριού» στην πολιτική της. Ωστόσο, αυτό ακριβώς συνέβη στην Ουάσιγκτον την περασμένη εβδομάδα, όταν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αύξησε αυτές τις προβλέψεις κατά μία βαθμίδα και ταυτόχρονα έδωσε δύο συνεπακόλουθα μηνύματα -μια προθυμία να ανεχθεί υψηλότερο πληθωρισμό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και ένα άνοιγμα για επιβράδυνση της συνεχιζόμενης μείωσης του ισολογισμού της.

Αντιδρώντας σε αυτά τα απροσδόκητα σήματα υπομονής της νομισματικής πολιτικής, οι αγορές ώθησαν τις μετοχές και τον χρυσό σημαντικά υψηλότερα, σε επίπεδα-ρεκόρ. Επιπλέον, οι τιμές των ομολόγων αυξήθηκαν καθώς οι traders έγιναν πιο σίγουροι ότι η Fed θα μπορούσε να μειώσει τα επιτόκια ήδη από τον Ιούνιο, παρά τις πιο «θερμές» από το αναμενόμενο εκθέσεις για τον πληθωρισμό τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο.

Ο πρόεδρος της Fed Τζέι Πάουελ δικαιολόγησε τη στάση της κεντρικής τράπεζας λέγοντας ότι το story του πληθωρισμού ήταν «ουσιαστικά το ίδιο» παρά την προς τα πάνω αναθεώρηση των δικών της προβλέψεων για τον πληθωρισμό.

Αλλά η Fed δεν ήταν η μόνη κεντρική τράπεζα που οι αγορές θεώρησαν απρόσμενα ήπια. Δύο ημέρες πριν από τη Fed, η Τράπεζα της Ιαπωνίας αποφάσισε την πρώτη αύξηση των επιτοκίων της εδώ και 17 χρόνια, θέτοντάς την σε ένα ήπιο πλαίσιο. Έτσι, παρά το γεγονός ότι η BoJ ανακοίνωσε επίσης την έξοδο από την πολιτική της για τη συγκράτηση των αποδόσεων των ομολόγων, το γεν αποδυναμώθηκε έναντι του δολαρίου αντί να ανατιμηθεί, στην είδηση ότι η Ιαπωνία ήταν η τελευταία κεντρική τράπεζα που μετακίνησε τα ονομαστικά επιτόκια σε θετικό έδαφος.

Ο θερμότερος του αναμενόμενου πληθωρισμός της Ιαπωνίας έκανε ακόμη πιο αξιοσημείωτη την «ήπια αύξηση», ωθώντας το νόμισμα σε χαμηλό 32 ετών.

Οι εκπλήξεις της κεντρικής τράπεζας που ήταν «ήπιες» δεν σταμάτησαν εκεί. Μία ημέρα μετά τη συνεδρίαση της Fed, η Eθνική Tράπεζα της Ελβετίας μείωσε απροσδόκητα τα επιτόκιά της, ρίχνοντας περίπου 1% στην αξία του νομίσματός της.

Τώρα, κάθε μία από αυτές τις κινήσεις θα μπορούσε να εξηγηθεί από παράγοντες που αφορούν συγκεκριμένες χώρες. Αναμφίβολα, και χρησιμοποιώντας μια έξυπνη διάκριση που άκουσα πριν από χρόνια από τον πρώην συνάδελφό μου στην Pimco Andrew Balls, τα αποτελέσματα των κεντρικών τραπεζών της περασμένης εβδομάδας ήταν συσχετισμένα και όχι συντονισμένα.

Τούτου λεχθέντος, συνάδουν με μια μεγαλύτερη μακροοικονομική αλλαγή παραδείγματος που οι κεντρικές τράπεζες θα αναγκαστούν τελικά να υιοθετήσουν με σαφή τρόπο. Κάθε εβδομάδα, φαίνεται να λαμβάνουμε ένα νέο σήμα ότι η πλευρά της προσφοράς της παγκόσμιας οικονομίας λειτουργεί λιγότερο ευέλικτα από ό,τι πριν και, κυρίως, από ό,τι χρειάζεται.

Οι αιτίες κυμαίνονται από οικονομικές δυσκαμψίες και διαρθρωτικές μεταβάσεις έως γεωπολιτικά σοκ και την υπεροχή της εθνικής ασφάλειας έναντι της οικονομίας στον καθορισμό των βασικών διασυνοριακών επενδύσεων, της τεχνολογίας και των εμπορικών σχέσεων. Το αποτέλεσμα είναι μια πλευρά της προσφοράς που δεν θα επιτρέψει εύκολα στον πληθωρισμό να υποχωρήσει γρήγορα στο 2% και να παραμείνει εκεί χωρίς περιττές ζημιές στην οικονομική ευημερία και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Μη με παρεξηγήσετε. Δεν θα έχουμε μεγάλες ανακοινώσεις για αλλαγή των στόχων για τον πληθωρισμό, όχι όταν οι κεντρικές τράπεζες έχουν χάσει τόσο πολύ τους στόχους τους, αφού χαρακτήρισαν λανθασμένα τον πληθωρισμό ως «παροδικό» πριν από τρία χρόνια. Αντ' αυτού, θα είναι μια αργή εξέλιξη, με επικεφαλής τη Fed. Οι κεντρικές τράπεζες θα προωθήσουν πρώτα τις προσδοκίες σχετικά με το χρονοδιάγραμμα της πορείας προς το 2% και στη συνέχεια, σε αρκετά προχωρημένο στάδιο, θα μεταβούν σε έναν στόχο πληθωρισμού που θα βασίζεται σε ένα εύρος τιμών, π.χ. 2-3%.

Κάποιοι θα το θεωρήσουν αυτό ως περαιτέρω υπονόμευση της αξιοπιστίας των κεντρικών τραπεζών και απειλή για την αποδυνάμωση των πληθωριστικών προσδοκιών. Θα επισημάνουν τη φρικτή εμπειρία της δεκαετίας του 1970, όταν οι κεντρικοί τραπεζίτες κήρυξαν πρόωρα τη νίκη επί του πληθωρισμού για να τον δουν να ανεβαίνει ξανά, απαιτώντας την επιβολή μιας μεγάλης ύφεσης για να τον θέσουν υπό διαρκή έλεγχο.

Το ενδεχόμενο αυτό είναι ένα μικρό ρίσκο, το οποίο δικαιολογείται να αναληφθεί λόγω των δυνητικών πλεονεκτημάτων για τη συνολική οικονομική ευημερία. Θα είχε ιδιαίτερο αντίκτυπο εάν συνοδευόταν από πρόσθετα κυβερνητικά μέτρα για την προώθηση μιας πιο ευέλικτης προσφοράς, μεταξύ άλλων με την εστίαση σε μεγαλύτερη συμμετοχή του εργατικού δυναμικού, καλύτερη επανεκπαίδευση των δεξιοτήτων, βελτιωμένες υποδομές και περισσότερες συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την προώθηση των αυριανών κινητήριων δυνάμεων της ανάπτυξης, ιδίως στους τομείς της παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης, των βιοεπιστημών και της πράσινης ενέργειας.

© The Financial Times Limited 2024. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation