Η ύβρις του Σι Τζινπίνγκ έχει παγιδεύσει την Κίνα

Στην ομιλία του για την Πρωτοχρονιά του 2021, ο Σι Τζινπίνγκ καυχήθηκε για την επιτυχία της πολιτικής «μηδενικής Covid»της Κίνας. Ενώ εκατομμύρια είχαν πεθάνει στον έξω κόσμο, η Κίνα είχε «βάλει πάνω από όλα τους ανθρώπους και τις ζωές τους . . . Με αλληλεγγύη και ανθεκτικότητα, γράψαμε το έπος του αγώνα μας ενάντια στην πανδημία».

Σχεδόν δύο χρόνια αργότερα, η εκστρατεία του Σι να απεικονίσει τον χειρισμό της πανδημίας από την Κίνα ως προσωπικό και συστημικό θρίαμβο καταρρέει. Οι εντεινόμενες διαδηλώσεις ενάντια στις πολιτικές του για μηδενικά κρούσματα αντιπροσωπεύουν μια τεράστια απώλεια γοήτρου για τον Κινέζο ηγέτη. Μοιάζουν ως η πιο σοβαρή πρόκληση για την ηγεσία του από τότε που ανέλαβε την εξουσία πριν από μια δεκαετία.

Ορισμένες από τις διαμαρτυρίες ενάντια στα ατέρμονα lockdown της Κίνας έχουν βάλει προσωπικά στο στόχαστρο τον Σι. Στην πόλη Τσενγκντού, οι διαδηλωτές φώναξαν: «Δεν θέλουμε έναν πολιτικό σύστημα με ισόβιο πολιτικό ηγέτη. Δεν θέλουμε αυτοκράτορα».

Αυτά τα συνθήματα αναδεικνύουν το πιο ευαίσθητο πολιτικό ζήτημα στη σύγχρονη Κίνα - την προσπάθεια του Σι να δημιουργήσει ένα προσωποπαγές καθεστώς. Από το θάνατο του Μάο Τσε Τουνγκ το 1976, το Κομμουνιστικό Κόμμα απέφυγε να δημιουργήσει έναν νέο Μάο, έναν μοναδικό παντοδύναμο ηγέτη, που κυριαρχεί στο πολιτικό σύστημα και τη χώρα και που δεν εγκαταλείπει ποτέ την εξουσία.

Όμως ο Σι φέρνει την Κίνα πίσω στις ημέρες της σχεδόν αυτοκρατορικής κυριαρχίας. Σημείο καμπής αποτέλεσε ο διορισμός του τον περασμένο μήνα από το Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος σε μια άνευ προηγουμένου τρίτη θητεία ως αρχηγό του κόμματος. Ο προκάτοχος του Σι ως προέδρου της Κίνας, Χου Τζιντάο, απομακρύνθηκε βίαια από το έδρανό του μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες. Το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο. Η δύναμη του Σι είναι πλέον αδιαμφισβήτητη και πρόκειται να κυβερνήσει ισόβια.

Όπως ο Μάο, ο Σι έχει δικαιολογήσει την αρπαγή της εξουσίας του ενθαρρύνοντας τη δημιουργία μιας προσωπολατρίας. Η «σκέψη του Σι Τζινπίνγκ έχει γραφτεί στο σύνταγμα του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Ο υποτιθέμενος επιτυχημένος χειρισμός της πανδημίας από τον Κινέζο ηγέτη έχει γίνει κρίσιμο μέρος του μύθου του. Ένα πρόσφατο έγγραφο από το Κρατικό Συμβούλιο της Κίνας επαίνεσε τον ηγετικό ρόλο του Σι στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού, δηλώνοντας ότι «ο Γενικός Γραμματέας Σι Τζινπίγνκ ανέλαβε προσωπικά τη διοίκηση, σχεδίασε την απάντηση, επέβλεψε τη γενική κατάσταση και ενήργησε αποφασιστικά».

Είναι αλήθεια ότι η Κίνα έχει καταγράψει πολύ λιγότερους κατά κεφαλήν θανάτους από κορωνοϊό από τις ΗΠΑ. Αλλά το κόστος της εφαρμογής μιας πολιτικής μηδενικής Covid είναι όλο και πιο εμφανές. Καθώς η οικονομία έχει τελματώσει, η ανεργία των νέων στην Κίνα έχει πλησιάσει το 20%.

Το κοινωνικό κόστος των παρατεταμένων και επαναλαμβανόμενων lockdown ήταν επίσης τεράστιο. Δύο μήνες αυστηρών περιορισμών στη Σαγκάη νωρίτερα φέτος έγιναν πρωτοσέλιδα σε όλο τον κόσμο. Κάποιοι πίστευαν ότι αυτό θα ήταν ένα σημείο καμπής, αναγκάζοντας τον Σι να ξανασκεφτεί την πολιτική της μηδενικής Covid. Αντίθετα, στο συνέδριο του κόμματος, ο Σι προώθησε τον επικεφαλής του κόμματος στη Σαγκάη που είναι υπεύθυνος για το lockdown, Λι Τσιάνγκ, στη δεύτερη υψηλότερη θέση στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Ήταν ένα μήνυμα ότι δεν υπήρχε τέλος στην πολιτική μηδενικής Covid.

Ως μέρος της επίσημης δημιουργίας μύθων γύρω από την πανδημία, η κινεζική ηγεσία έχει αντιπαραβάλει την υπομονή και το συλλογικό πνεύμα του κινεζικού λαού με την ανυπομονησία και τον ατομικισμό των Αμερικανών. Αλλά η υπομονή, ακόμη και του κινεζικού λαού, εξαντλείται.

Εικόνες πλήθων χωρίς μάσκα, από όλο τον κόσμο, που παρακολουθούσαν το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου στο Κατάρ έδειξαν στους Κινέζους ότι πολίτες άλλων χωρών έχουν ξεφύγει από την παγίδα των ατελείωτων καραντινών. Αντίθετα, η Κίνα αντιμετωπίζει την προοπτική ενός τέταρτου έτους δρακόντειου περιορισμού της ελευθερίας.

Έχοντας διεκδικήσει τα εύσημα για τον χειρισμό της Κίνας στα πρώτα στάδια της πανδημίας, ο Σι δεν μπορεί να αποφύγει την ευθύνη για την τρέχουσα κρίση. Πάνω απ 'όλα, η αποτυχία εισαγωγής πιο αποτελεσματικών ξένων εμβολίων καθιστά πολύ πιο επικίνδυνο για την Κίνα να χαλαρώσει τα lockdown της. Αυτή η αποτυχία συνδέεται με τον εθνικισμό του Σι — ο οποίος ξεκίνησε μια πολιτική "Made in China" για βασικές τεχνολογίες το 2015. Ένας ηγέτης που ισχυρίζεται ότι τρέφει απεριόριστη συμπόνια για τον κινεζικό λαό αποδεικνύεται ότι είναι πολύ περήφανος για να εισάγει τα αποτελεσματικά εμβόλια που μπορεί να σώσουν τη ζωή τους.

Τα lockdown «μηδενικής Covid» είναι επίσης αντανάκλαση της αδιάλλακτης προσωπικότητας και του εγγενούς αυταρχισμού του Σι. Δεν ξέφυγε από την προσοχή των Κινέζων διαδηλωτών ότι οι τεχνολογίες που αναπτύχθηκαν για την παρακολούθηση των κινήσεων των ανθρώπων - στο όνομα της μάχης κατά της πανδημίας - θα μπορούσαν κάλλιστα να παραμείνουν και μετά την πανδημία και να γίνουν μια μόνιμη και απεχθής μέθοδος πολιτικού και κοινωνικού ελέγχου.

Γενικότερα, οι αποτυχίες του Σι στη διαχείριση της πανδημίας είναι οι χαρακτηριστικές αποτυχίες του απολυταρχικού τρόπου διακυβέρνησης του «ισχυρού άνδρα», ο οποίος εναποθέτει υπερβολική ισχύ και εξουσία σε έναν μόνο ηγέτη. Μόλις αυτός ο ισχυρός άνδρας πάρει μια καταστροφική απόφαση - όπως έκανε ο Βλαντιμίρ Πούτιν όταν εισέβαλε στην Ουκρανία - το σύστημα δεν είναι σε θέση να αλλάξει πορεία επειδή η κρίση του ηγέτη δεν μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση. Το ίδιο μοτίβο παίζει τώρα και στην Κίνα.

Η στιγμή που οι διαδηλωτές βγαίνουν στους δρόμους είναι πάντα μια στιγμή μέγιστου κινδύνου για έναν ισχυρό ηγέτη. Δυστυχώς, φαίνεται πιθανό ότι o Σι είναι γαλουχημένος να απαντήσει με βία και καταστολή. Έτσι αντιμετώπισε τις διαδηλώσεις στο Χονγκ Κονγκ του 2019 — και αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο το Κομμουνιστικό Κόμμα συνέτριψε το φοιτητικό κίνημα στην πλατεία Τιενανμέν το 1989.

Η καταστολή μπορεί κάλλιστα να λειτουργήσει στην Κίνα – όπως έχει λειτουργήσει, μέχρι στιγμής, στην καταστολή των διαδηλώσεων στη Ρωσία, το Ιράν και τη Λευκορωσία. Αλλά ο προσεκτικά κατασκευασμένος μύθος του σοφού και ισχυρού Σι δεν μπορεί να επιβιώσει από την κατάρρευση της πολιτικής για μηδενικά κρούσματα κορωνοϊού.

© The Financial Times Limited 2022. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation