Γιατί ο Μπολσονάρου κέρδισε τις εντυπώσεις στον πρώτο γύρο

Ο Ζαΐρ Μπολσονάρου μπορεί να ήρθε δεύτερος στις προεδρικές εκλογές της Κυριακής στη Βραζιλία, αλλά το ποσοστό 43,2% που έλαβε, ήταν πολύ καλύτερο από αυτό που λάμβανε στις δημοσκοπήσεις και τον στέλνει στον επαναληπτικό με νέα δυναμική.

Πολλοί από τους συμμάχους του και τα πρώην μέλη του υπουργικού συμβουλίου εκλέχτηκαν στο Κογκρέσο και ως κυβερνήτες πολιτειών. Το κόμμα του, οι Φιλελεύθεροι, θα αποτελέσει το μεγαλύτερο μπλοκ στη Γερουσία.

Ο Λουίς Ιγνάσιο Λούλα ντα Σίλβα, ο πρώην αριστερός μεταρρυθμιστικής πρόεδρος, κέρδισε το 48,4% των ψήφων. Παραμένει το φαβορί για να κερδίσει τον δεύτερο γύρο στις 30 Οκτωβρίου, αλλά η αρχική του αντίδραση ότι το αποτέλεσμα της Κυριακής ήταν απλώς μια «παράταση» της εκστρατείας  έρχεται σε αντίθεση με το μέγεθος της απογοήτευσης που επικρατεί στο αριστερό στρατόπεδο.

Tα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών, αλλά και των εκλογικών αναμετρήσεων για το Κογκρέσο και τις πολιτείες της Βραζιλίας, καταδεικνύουν ότι ο Λούλα και το Εργατικό κόμμα δεν έχουν πείσει ακόμα τους περισσότερους Βραζιλιάνους ότι έχουν διδαχτεί από τα λάθη του παρελθόντος και τα σκάνδαλα διαφθοράς.

Ο Λούλα «δεν ένιωσε πραγματικά την ανάγκη να προτείνει νέες ιδέες», λέει ο Άντονι Περέιρα, διευθυντής του Κέντρου Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Φλόριντα. «Είναι λίγο κολλημένος στο παρελθόν».

O 76χρονος πρώην πρόεδρος τα πήγε καλά στις φτωχές βορειοανατολικές περιοχές της Βραζιλίας, μετά από μια εκστρατεία επικεντρωμένη στην καταπολέμηση της φτώχειας. Αλλά ήταν λιγότερο επιτυχημένος στις τρεις πιο πολυπληθείς (και πλούσιες) πολιτείες του Σάου Πάολο, του Ρίο ντε Τζανέιρο και της Μίνας Ζεράις. Εδώ οι υποψήφιοι που τάσσονται με τον Μπολσονάρου έχουν προβάδισμα για τη θέση του κυβερνήτη ή την κέρδισαν από τον πρώτο γύρο. Δεν θα υπάρξει συνεπώς επιστροφή στην αριστερή «ροζ παλίρροια» που οδήγησε τον Λούλα στην εξουσία τη δεκαετία του 2000 με πάνω από 60% των ψήφων. Ο συνασπισμός του προβλεπόταν να βελτιώσει οριακά την παρουσία του στο Κογκρέσο, αλλά θα βρεθεί τελικά αρκετά κάτω από το όριο της πλειοψηφίας.

Αν ο πρώην πρόεδρος επικρατήσει στον δεύτερο γύρο, θα είναι πολύ πιο δύσκολο για αυτόν να κυβερνήσει σε μια εξαιρετικά πολωμένη χώρα. Η ριζοσπαστική αριστερά αύξησε επίσης τις έδρες της στο Κογκρέσο.

Tο αποτέλεσμα του πρώτου γύρου αντανακλά τις βαθιές αλλαγές που έχουν λάβει χώρα στη Βραζιλία την τελευταία δεκαετία, ειδικά την ανάπτυξη του αγροτοβιομηχανικού λόμπι, των ευαγγελικών εκκλησιών και του λόμπι των όπλων, όλων συμμάχων του Μπολσονάρου.

Η σκληρή δεξιά της Βραζιλίας «είναι πλέον πολύ πιο οργανωμένη και έμπειρη» λέει η Μόνικα ντε Μπολ του Ινστιτούτου Πίτερσον για τα Διεθνή Οικονομικά στην Ουάσιγκτον. Αν ο Λούλα κερδίσει όντως μια τρίτη θητεία, «το πιθανότερο είναι να απογοητεύσει, όχι τόσο για αυτά που θα κάνει αλλά επειδή η χώρα είναι τόσο πολωμένη».

Οι μεγάλοι χαμένοι ήταν τα κόμματα του κέντρου και οι προεδρικοί υποψήφιοι του «τρίτου δρόμου». Το κόμμα PSDB του πρώην προέδρου Φερνάρντο Ενρίκε Καρντόσο κατέγραψε το χειρότερο αποτέλεσμα αυτού του αιώνα, καθώς δεν κατάφερε να φτάσει στον δεύτερο γύρο στις εκλογές για τον κυβερνήτη της πολιτείας του Σάο Πάολο και είδε τον Εντουάρντο Λέιτε, έναν από τους πιο ελπιδοφόρους υποψηφίους, ίσα που να τα καταφέρνει να μπει στον δεύτερο γύρο για τη θέση του κυβερνήτη της πολιτείας Ρίο Γκράντε ντο Σουλ, μια θέση που κατείχε στο παρελθόν.

Μια εξαιρετικά πολωμένη προεδρική εκστρατεία η οποία περιστράφηκε γύρω από τις προσωπικότητες του Μπολσονάρου και του Λούλα δεν άφησε πολλά περιθώρια για τη διατύπωση πολιτικών επιχειρημάτων. Η Σιμόνε Τεμπέτ και ο Τσίρο Γκομές, οι οποίοι κατέλαβαν την τρίτη και τέταρτη θέση αντίστοιχα, έλαβαν συνολικά μόλις 7,2%. Κανένας δεν τάχθηκε ανοιχτά υπέρ κάποιου εκ των δύο διεκδικητών. Το 3% που στήριξε τον Γκόμες πιθανότατα θα πάει προς τα αριστερά ενώ το 4,2% της Τεμπέτ μπορεί να κατανεμηθεί πιο ισομερώς.

Οι επενδυτές είδαν θετικά το αποτέλεσμα της Κυριακής, πιστεύοντας ότι ο Λούλα μπορεί να αναγκαστεί να μετακινηθεί προς το κέντρο για να κερδίσει. Κάποιοι πιστεύουν ότι μια νίκη του Μπολσονάρου και η εφαρμογή πιο φιλικών για τις αγορές πολιτικών είναι τώρα εφικτή.

Αλλά όσοι προσδοκούν να μπει ένα τέλος στις προσωπικές επιθέσεις και στην πλήρη έλλειψη ουσιαστικής πολιτικής συζήτησης θα απογοητευτούν. Ο δεύτερος γύρος πιθανότατα θα είναι πιο πολωμένος και ο κίνδυνος βίαιων επεισοδίων θα αυξηθεί. Θα αυξηθούν επίσης και οι φόβοι για μια βίαιη έκβαση των εκλογών, με τον Μπολσονάρου και το οργανωμένο κίνημα καλά οπλισμένων υποστηρικτών να αμφισβητούν το αποτέλεσμα.

Ο Βραζιλιάνος πρόεδρος έχει αμφισβητήσει συχνά την εγκυρότητα των δημοσκοπήσεων και τη νομιμοποίηση του εκλογικού συστήματος της Βραζιλίας. Την Κυριακή, ο Μπολσονάρου ισχυρίστηκε «ότι σε μια καθαρή εκλογική αναμέτρηση θα κερδίσουμε πάνω από το 60% των ψήφων». Το αποτέλεσμα, το οποίο έδειξε ότι οι δημοσκόποι είχαν υποτιμήσει τη στήριξη προς το πρόσωπό του, θα του έχει δώσει μεγαλύτερο έρεισμα.

© The Financial Times Limited 2022. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation