Bill Gates: Πώς θα αποφύγουμε την κλιματική καταστροφή

Πριν από την προηγούμενη σύνοδο COP για το κλίμα, στο Παρίσι το 2015, η καινοτομία μόλις που υπήρχε στην ατζέντα για το κλίμα. Τη φετινή χρονιά στη Γλασκώβη θα έχει κεντρικό ρόλο.

Μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της Συνόδου του Παρισιού ήταν ότι έστρεψε την προσοχή του κόσμου στην ανακάλυψη καθαρών τεχνολογιών. Η συνέχιση αυτής της πορείας είναι, ενδεχομένως, η μεγαλύτερη ευκαιρία της φετινής συνόδου, επειδή η καινοτομία είναι ο μόνος τρόπος για να μπορέσει η ανθρωπότητα να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τα περίπου 51 δισεκατομμύρια τόνους τον χρόνο σε μηδενικά επίπεδα το 2050.

Yπάρχει πλέον αρκετά περισσότερο χρήμα για έρευνα και ανάπτυξη (R&D) και περισσότερα επιχειρηματικά κεφάλαια (venture capital) από ποτέ για τη χρηματοδότηση start-up σε τομείς που δύσκολα μπορούν να απεξαρτηθούν από τον άνθρακα. Ως εκ τούτου, έχουν εφευρεθεί κάποιες σημαντικές καθαρές τεχνολογίες – όπως τα βιώσιμα καύσιμα για αεροσκάφη, ο πράσινος χάλυβας και εξαιρετικά ισχυρές μπαταρίες – οι οποίες είναι έτοιμες να χρησιμοποιηθούν σε ευρεία κλίμακα.

Ωστόσο, αν η υφήλιος ενδιαφέρεται πραγματικά για την περιβαλλοντική καινοτομία, τότε οι τεχνολογικές αυτές ανακαλύψεις πρέπει να είναι μόνο η αρχή της ιστορίας, όχι το τέλος της. Στη COP26 πρέπει να σκεφτούμε πως θα μετατρέψουμε ιδέες που έχουν δοκιμαστεί στο εργαστήριο σε διαδεδομένα προϊόντα τα οποία θέλουν και μπορούν να αγοράσουν οι άνθρωποι. Αυτό θα απαιτήσει μεγάλη προσπάθεια για τη χρηματοδότηση εκατοντάδων έργων επίδειξης νέων περιβαλλοντικών τεχνολογιών σε εμπορική κλίμακα.

Είναι εξαιρετικά δύσκολο για οποιαδήποτε start-up να προωθήσει το προϊόν της στην αγορά, αλλά είναι ακόμα πιο δύσκολο για τις ενεργειακές εταιρείες. Όταν ξεκινούσα με τη Microsoft, δεν χρειαζόμασταν ιδιαίτερη υποδομή για να γράψουμε κώδικα, και μόλις τον γράφαμε, μπορούσαμε να κάνουμε σχεδόν άπειρα αντίγραφα με απόλυτη πιστότητα με πολύ λίγα χρήματα.

Οι «έξυπνες» τεχνολογίες για το κλίμα είναι πολύ πιο δύσκολο να βγουν στην αγορά. Μόλις είσαι σε θέση να φτιάξεις πράσινο υδρογόνο στο εργαστήριο σου πρέπει να αποδείξεις ότι λειτουργεί με ασφάλεια και αξιοπιστία σε μεγάλη κλίμακα. Αυτό σημαίνει την κατασκευή ενός τεράστιου εργοστασίου, την ομαλοποίηση της παραγωγής, του εφοδιασμού και της διανομής και τη σταδιακή μείωση του κόστους. Οι διαδικασίες αυτές είναι εξαιρετικά πολύπλοκες, ενέχουν πολύ μεγάλο ρίσκο και είναι απίστευτα ακριβές – και είναι πολύ δύσκολο να τις χρηματοδοτήσεις.

Στην καθαρή τεχνολογία, υπάρχει μια επιπλέον δυσκολία. Όταν έχει ολοκληρωθεί όλη αυτή η σύνθετη, ακριβή και με πολλά ρίσκα δουλειά, καταλήγεις με ένα προϊόν το οποίο κάνει περίπου ότι κάνει και αυτό που επιδιώκει να αντικαταστήσει – ο πράσινος χάλυβας έχει σχεδόν την ίδια λειτουργία με το σημερινό χάλυβα – αλλά κοστίζει περισσότερο, τουλάχιστον για λίγο.

Όπως είναι φυσικό, είναι δύσκολο να βρεθούν αγοραστές, το οποίο σημαίνει ότι οι τράπεζες χρεώνουν περισσότερο για τη χορήγηση δανείων. Το υψηλό κόστος του κεφαλαίου, αυξάνει με τη σειρά του την τιμή των προϊόντων. Επειδή είναι τόσο δύσκολο να βρεθεί χρηματοδότηση, η επίδειξη σε εμπορική κλίμακα μπορεί να είναι μια εξαιρετικά αργή διαδικασία.

Αυτή τη στιγμή, το κλειδί για την ατζέντα της περιβαλλοντικής καινοτομίας την επιταχύνει. Εκατοντάδες κυβερνήσεις και εταιρείες έχουν δεσμευτεί σε στόχους για μηδενικές εκπομπές ρύπων και έχουν δισεκατομμύρια δολάρια να επενδύσουν. Αν δημιουργήσουμε συστήματα τα οποία τους δημιουργούν κίνητρα να χρηματοδοτήσουν τα έργα αυτά και να δεσμευτούν να αγοράσουν προϊόντα όπως τα βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα και ο πράσινος χάλυβας, τότε υπάρχει μια πιθανότητα να επιταχύνουμε τον κύκλο καινοτομίας. Αν δεσμεύσουμε πολύ περισσότερα χρήματα για την ανάπτυξη έργων επίδειξης σε εμπορική κλίμακα, αναγνωρίσουμε τις συνεισφορές αυτές ως έναν από τους καλύτερους τρόπους να επιτύχουμε τους στόχους για μηδενικές εκπομπές και δημιουργήσουμε ένα σύστημα για να μετράμε τον αντίκτυπο των επενδύσεων αυτών, θα αυξήσουμε στο μέγιστο τις πιθανότητες που έχουμε να αποφύγουμε μια κλιματική καταστροφή.

Όταν σκέφτομαι πως θα φτάσουμε στις μηδενικές εκπομπές ρύπων, θέτω τρία ερωτήματα. Πρώτον, μπορεί να διατηρηθεί η στήριξη της κοινής γνώμης στις δράσεις για το κλίμα; Αυτό εξαρτάται από το αν θα διασφαλιστεί ότι η ενεργειακή μετάβαση δεν θα κοστίσει τόσο πολύ ώστε οι άνθρωποι να χάσουν την υπομονή τους.

Δεύτερον, μπορούν αναδυόμενες οικονομίες όπως η Ινδία, η Βραζιλία και η Νότια Αφρική – oι οποίες έχουν κάνει πολύ λιγότερα από ότι οι πλούσιες χώρες για να συμβάλλουν στην προσπάθεια κατά της κλιματικής αλλαγής αλλά επηρεάζονται περισσότερο – να συνεχίσουν να μειώνουν τη φτώχεια χωρίς να εκπέμπουν αέρια του θερμοκηπίου; Αυτό εξαρτάται από το αν θα κινηθούν χαμηλότερα οι τιμές των πράσινων υλικών, έτσι ώστε να μην πρέπει να θυσιάσουν μέρος της ανάπτυξης για την επίτευξη ενός πιο βιώσιμου κλίματος.

Τρίτον, τι θα συμβεί στο ενδιάμεσο; Σχεδόν όλοι όσοι είναι σήμερα ζωντανοί θα πρέπει να προσαρμοστούν σε ένα πιο θερμό κλίμα. Οι επιπτώσεις από τις υψηλότερες θερμοκρασίες – πιο συχνές ξηρασίες και πλημμύρες, η αποξήρανση των αγροτικών γαιών, η εξάπλωση ζιζανίων – θα επιφέρουν ιδιαίτερα ισχυρό πλήγμα στους αγρότες. Οι αλλαγές αυτές θα είναι προβληματικές για τους αγρότες στις πλούσιες χώρες, αλλά δυνητικά θανάσιμες για αυτούς στις φτωχές χώρες.

Έτσι, εκτός από το να καταστήσουμε φθηνότερη την καθαρή ενέργεια, πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειες ενίσχυσης καινοτομίων όπως οι βελτιωμένοι σπόροι που θα βοηθήσουν τους πιο φτωχούς αγρότες να παράξουν περισσότερη τροφή.

Στη COP 2, ο κόσμος πρέπει να βάλει τη χρησιμοποίηση των καινοτομιών καθαρής τεχνολογίας – τόσο για τον περιορισμό των χειρότερων συνεπειών στο κλίμα όσο και για την προσαρμογή στις συνέπειες που είναι ήδη εφικτές – στην ατζέντα όπως έκανε για το R&D το 2015.

* Συνιδρυτής της Microsoft, ιδρυτής του Breakthrough Energy και συνπρόεδρος του Bill & Melinda Gates Foundation.

© The Financial Times Limited 2021. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation