Το αναπτυξιακό μπουμ των ΗΠΑ και τι φοβίζει την κεντρική τράπεζα

Για μήνες ο Jay Powell και η Federal Reserve έδιναν επιφυλακτικές, απαισιόδοξες εκτιμήσεις για την ικανότητα της αμερικανικής οικονομίας να ανακάμψει από την πανδημία, πρόσφατα όμως ενστερνίστηκαν μια πολύ πιο αισιόδοξη προοπτική και προέβλεψαν έκρηξη της οικονομικής δραστηριότητα φέτος.

Η αισιοδοξία της Fed, με «οδηγό» την επιτάχυνση των εμβολιασμών και το πακέτο δημοσιονομικής τόνωσης 1,9 τρις. δολαρίων του Joe Biden, έχουν δημιουργήσει ελπίδες  πως οι ΗΠΑ μπορούν γρήγορα να ανακτήσουν το έδαφος που χάθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης του κορωνοϊού και να φέρουν μια νέα εποχή οικονομικής δυναμικής.

Η αναθεωρημένη προς τα πάνω μέση εκτίμηση των αξιωματούχων της Fed προβλέπει πως το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 6,5% φέτος –με τον ταχύτερο ρυθμό από το 1984, όταν ήταν πρόεδρος ο Ronald Reagan. Η ανεργία προβλέπεται πως θα μειωθεί στο 4,5% μέχρι το τέλος του έτους και υπάρχει ισχυρότερος πληθωρισμός εν όψει, με τις δομικές δαπάνες προσωπικής κατανάλωσης, το μέτρο που προτιμά η κεντρική τράπεζα, να αυξάνονται πάνω από τον στόχο στο 2,2%.

«Όλα δείχνουν πως θα έχουμε μερικά τρίμηνα πολύ ταχείας οικονομικής ανάπτυξης», σύμφωνα με την Wendy Edelberg, διευθύντρια του Hamilton Project και senior fellow του Brookings Institution. «Έχουμε πολλή οικονομική δραστηριότητα που έχει αναβληθεί, και ένα τεράστιο όγκο ‘εγκλωβισμένης’ ζήτηση για διαπροσωπικές υπηρεσίες, και θα δούμε μια εκτίναξη σε αυτού του είδους τις δαπάνες».

Αλλά παρά τον ενθουσιασμό για την έντονη οικονομική επιτάχυνση που αρχίζει να ξετυλίγεται, ιδιαίτερα σε τομείς όπως τα ταξίδια και η φιλοξενία και αναψυχή, η Fed δεν είναι βέβαιη πως θα υπάρξει ένα «μπουμ» με διάρκεια τα επόμενα χρόνια. 

Οι κεντρικοί τραπεζίτες των ΗΠΑ εξακολουθούν να ανησυχούν για μια πιθανή υποτροπή στη μάχη κατά του ιού, βλέπουν τη δημοσιονομική στήριξη από το πακέτο μέτρων να αρχίσει να ξεθωριάζει το επόμενο έτος, και ανησυχούν πως η αγορά εργασίας θα συνεχίσει να δυσκολεύεται. «Δεν υπάρχει ένδειξη πως θα δούμε μια βιώσιμη άνοδο της οικονομίας», ανέφερε η Edelberg.

Η Fed προβλέπει πως η ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί σημαντικά μετά από αυτό στο 3,3% το 2022 και στο 2,2% το 2023. Και παρά τους φόβους ορισμένων οικονομολόγων για μια επικίνδυνη εκτίναξη του πληθωρισμού, η κεντρική τράπεζα δεν βλέπει κάτι τέτοιο. Ακόμα και με τα επιτόκια κοντά στο μηδέν, ο δομικός πληθωρισμός θα μειωθεί στο 2% το επόμενο έτος και στο 2,1% το 2023, σύμφωνα με τη πρόβλεψη.

«Μια αναθέρμανση του πληθωρισμού όταν ανοίξει ξανά η οικονομία είναι εξαιρετικά απίθανο να είναι διατηρίσιμη. Τα αεροπορικά ναύλα θα αυξηθούν, αλλά δεν θα συνεχίσουν να αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο. Είναι κάτι μεταβατικό», ανέφερε η Laura Rosner-Warburton, οικονομολόγος της MacroPolicy Perspectives.

Πρόσθεσε πως «η δημοσιονομική τόνωση είναι μια εφάπαξ υπερδιέγερση. Η διέγερση αυτή είναι μεγάλη αλλά εξακολουθεί να είναι κάτι που θα συμβεί μόνο μια φορά: θα σταλεί μόνο μία επιταγή. Μετά από αυτό, θα επιστρέψουμε στα θεμελιώδη».

Αν και πολύ μεγάλη για τα ιστορικά δεδομένα, η πρόβλεψη για ρυθμό ανάπτυξης 6,5% πρέπει να μπει στο πλαίσιο της περυσινής συρρίκνωσης του 3,5%. Παρ’ ολ’ αυτά, είναι ένας σημαντικός ρυθμός ανάπτυξης. Τον Ιούνιο του 2020, όταν οι αξιωματούχοι της Fed προέβλεπαν βαθύτερη συρρίκνωση της οικονομίας της τάξης του 6,5% πέρυσι, προέβλεψαν επίσης μικρότερη ανάκαμψη της τάξης του 5% για το 2021. «Είναι μια ανάκαμψη, αλλά καλή ανάκαμψη», ανέφερε ο Joseph Gagnon, senior fellow στο Peterson Institute for International Economics.

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου του στα μέσα του μήνα, ο Powell ξεκαθάρισε πως είναι πολύ αισιόδοξος για ένα βραχυπρόθεσμο ‘ξέσπασμα’ φέτος. «Καθώς ξανα-ανοίγει η οικονομία, θα αρχίσουν να αυξάνονται οι δαπάνες. Μπορείς να βγεις για δείπνο μόνο μια φορά κάθε βράδυ, αλλά πολλοί άνθρωποι μπορούν να βγουν για δείπνο», είπε.

Αλλά ο Powell δεν το έχει ενστερνιστεί αυτό ως μια θεμελιώδη στροφή, λέγοντας πως «η τήρηση κάποιων κοινωνικών αποστάσεων» μπορεί να συνεχιστεί και τα προ πανδημίας επίπεδα ανεργίας θα μπορούσαν να είναι πολύ δύσκολο να επιστρέψουν: «είναι πολύς ο κόσμος που πρέπει να επιστρέψει στη δουλειά και δεν θα συμβεί αυτό εν μία νυκτί, θα χρειαστεί χρόνος. Ασχέτως του πόσο καλές είναι οι επιδόσεις της οικονομίας».

Ο κίνδυνος για νέα έξαρση της πανδημίας εξακολουθεί να ανησυχεί τον Powell. «Βρισκόμαστε ξεκάθαρα σε καλό δρόμο με τα κρούσματα να μειώνονται… αλλά δεν έχουμε τελειώσει και δεν πρέπει να στρέψουμε αλλού την προσοχή μας πριν τελειώσει», είπε.

Ωστόσο, βραχυπρόθεσμα, τα πράγματα οπωσδήποτε δείχνουν θετικά. Η Rosner-Warburton του MacroPolicy παραπέμπει στις βελτιούμενες συνθήκες πέραν των καταναλωτικών δαπανών που καθοδηγούνται από τις επιταγές που στέλνονται στο πλαίσιο του πακέτου στήριξης: «είναι επίσης μια αγορά στέγης που έχει πάρει φωτιά… ο κλάδος των αγαθών, ο κλάδος της μεταποίησης που έχει ανακάμψει πολύ γρήγορα από την Covid».

O Gagnon του Peterson Institute είπε πως ακόμα και με τις σημαντικές αναβαθμίσεις στις οικονομικές της προβλέψεις, η Fed μπορεί και πάλι να είναι υπερβολικά επιφυλακτική και πως υπάρχει ένα «ανοδικό ρίσκο» στις προβλέψεις του.

«Νομίζω πως θα πάμε σε μια οικονομία υψηλότερης πίεσης. Αν αυτή η πανδημία συνεχιστεί και οι μεταλλάξεις είναι προβληματικές και δεν μπορούμε να ξανα-ανοίξουμε την οικονομία, μπορεί να έχουμε χειρότερο αποτέλεσμα από αυτό που προβλέπει η Fed», σημείωσε. Πρόσθεσε όμως πως «από την άλλη πλευρά, αν τα εμβόλια είναι πράγματι αποτελεσματικά, νομίζω πως θα μπορούσαμε να έχουμε ένα καλύτερο αποτέλεσμα από αυτό που προβλέπει η Fed αλλά δεν είναι πρόθυμη να το δείξει ακόμα».

© The Financial Times Limited 2021. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation