Στις παγκόσμιες αγορές κεφαλαίου, μια «φυγή προς την ποιότητα» θεωρούνταν παραδοσιακά ως ευκαιρία για αλλαγή κλίματος, με τους επενδυτές να προσπαθούν να περιορίσουν το ρίσκο απώλειας κεφαλαίου και να μην επιδιώκουν υψηλές αποδόσεις.
Τούτο σήμαινε συνήθως την καταφυγή στα κρατικά ομόλογα που προσφέρουν ασφαλές εισόδημα. Τα treasuries αντιμετωπίζονταν ως το απόλυτο καταφύγιο.
Ωστόσο, η φυγή στην ποιότητα που ήλθε και παρήλθε με την θανάτωση του Ιρανού στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί από τις ΗΠΑ δεν εμπίπτει στην περιγραφή αυτή. Οι επενδυτές οι οποίοι στράφηκαν στο ελβετικό φράγκο ή το ιαπωνικό γεν, δύο επί μακρόν ασφαλή καταφύγια, εκτείθονταν στα αρνητικά επιτόκια. Είναι σχεδόν οξύμωρο να χαρακτηριστεί αυτό «ποιότητα», δεδομένου ότι το να κρατήσει κανείς κρατικά ομόλογα σε ελβετικό φράγκο ή γεν μέχρι την ωρίμανση τους σημαίνει βέβαιη απώλεια κεφαλαίου.
Αλλά στην πραγματικότητα, ωστόσο, η φυγή στην ποιότητα δεν ήταν ποτέ μόνο μια προσπάθεια να αποφευχθεί η απώλεια κεφαλαίου. Ένα άλλο αγαπημένο καταφύγιο σε περιόδους γεωπολιτικών, οικονομικών ή χρηματοοικονομικών κρίσεων είναι ο χρυσός - ένα καθαρά κερδοσκοπικό στοιχείο ενεργητικού το οποίο δεν προσφέρει σταθερό εισόδημα. Οποιοσδήποτε επενδυτής αγόρασε το πολύτιμο μέταλλο τη στιγμή της δεύτερης πετρελαϊκής κρίσης το 1980 θα κατέγραψε άμεσες απώλειες, και θα έπρεπε να περιμένει περισσότερες από δυόμιση δεκαετίες προτού η επένδυσή του αποφέρει κέρδη. Ο χρυσός ήταν επίσης και μια πολύ κακή προστασία ενάντια στην κρίση χρέους της ευρωζώνης. Οι επενδυτές οι οποίοι αγόρασαν χρυσό ως κάλυψη πριν τη μερική χρεοκοπία της Ελλάδας τον Μάρτιο του 2012 θα εμφάνιζαν απώλειες με βάση τις τρέχουσες τιμές αγορές σε ευρώ μέχρι και την προηγούμενη χρονιά.
Τα παραπάνω καθιστούν ακόμα μεγαλύτερη έκπληξη ότι το bitcoin ενισχύθηκε μετά τη θανάτωση του Σουλεϊμανί, πυροδοτώντας συζητήσεις στην αγορά για ένα νέο «κρύπτο-χρυσό». Eνώ είναι ανεξάρτητο, αποκεντρωμένο και δεν υπόκειται σε κυβερνητικό έλεγχο, που κάποιοι θεωρούν ως σημαντικά πλεονεκτήματα, δεν εκπληρώνει σε ικανοποιητικό βαθμό τα παραδοσιακά κριτήρια για τον ορισμό του χρήματος, συγκεκριμένα δεν αποτελεί μονάδα μέτρησης, μέσο ανταλλαγής ή μέσο διατήρησης αξίας. Επιπλέον, στερείται της εμπιστοσύνης που απολαμβάνει το συμβατικό χρήμα μέσω ανεξάρτητων και υπεύθυνων τραπεζών. Ούτε υπάρχει το ρυθμιστικό πλαίσιο, η εποπτεία και η ασφάλιση καταθέσεων που προσφέρει το κράτος στο συμβατικό χρήμα.
Όπως έχει επισημάνει ο Χιουν Σονγκ Σιν, επικεφαλής έρευνας στην Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, η εμπιστοσύνη στο bitcoin μπορεί να εξατμιστεί ανά πάσα στιγμή εξαιτίας του πόσο επισφαλής είναι η αποκεντρωμένη συναίνεση μέσω της οποίας καταγράφονται οι συναλλαγές. Τούτο σημαίνει ότι ένα κρυπτονόμισμα μπορεί απλά να σταματήσει να λειτουργεί, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη απώλεια της αξίας του.
Επιστρέφοντας στα παλιά κλασσικά χρεόγραφα, είναι ξεκάθαρο ότι η φυγή στην ποιότητα και τη ρευστότητα είναι διαφορετικές στο πλαίσιο της εξαιρετικά χαλαρής νομισματικής πολιτικής που έχει εφαρμοστεί μετά την κρίση.
Για αρχή, εξαιτίας της συμπίεσης των αποδόσεων που έχουν προκαλέσει τα προγράμματα αγοράς στοιχείων ενεργητικού των κεντρικών τραπεζών, η φυγή διαρκεί πολύ λιγότερο από ότι στο παρελθόν. Yπό την έννοια αυτή, οι επενδυτές που στρέφονται στα επενδυτικά καταφύγια πρέπει να καταλάβουν ότι αντιμάχονται τις κεντρικές τράπεζες που η ποσοτική τους χαλάρωση σχεδιάστηκε ειδικά για να πιέσει τους επενδυτές να αναλάβουν περισσότερο ρίσκο. Αυτή δεν είναι μια πολιτική που έχει πάντοτε καλό τέλος.
Την ίδια στιγμή, οι αγορές κρατικών ομολόγων της κεντρικής τράπεζας μειώνουν την προσφορά τίτλων, οδηγώντας σε αυξημένο premium ρευστότητας στις τιμές των ομολόγων, και το αντίστροφο όταν σταματούν να αγοράζουν ή αρχίζουν να πουλούν. O Δημήτρης Βαγιάνος του LSE επισημαίνει ότι αυτό το premium ρευστότητας επηρεάζεται και από τη συμπεριφορά των διαχειριστών ενεργητικού οι οποίοι μπορεί να υποστούν εκροές κεφαλαίων αν υποαποδόσουν, όπως συμβαίνει συχνά σε περιόδους αυξημένης μεταβλητότητας. Η αδυναμία αυτή μειώνει την προθυμία των διαχειριστών να κρατούν στοιχεία ενεργητικού που πωλούνται δύσκολα και αυξάνει τα premium ρευστότητας.
Ένα ακραίο παράδειγμα αυτής της συμπεριφοράς σημειώθηκε το 2007-2008, όταν το πρόβλημα έγινε χρόνιο. Ακόμα και τα funds της αγοράς χρήματος θεωρούνταν από τους επενδυτές ως μη ασφαλή. Η επακόλουθη φυγή στην ποιότητα προκάλεσε κατάρρευση των αποδόσεων των treasuries και δημιούργησε σοβαρή διαταραχή στις αγορές πίστωσης και σε άλλα τμήματα του χρηματοοικονομικού συστήματος. Την ίδια στιγμή, ο χρυσός και το πετρέλαιο κατέγραψαν αυξήσεις ρεκόρ. Εξαιτίας του ρόλου του δολαρίου ως του κυρίαρχου αποθεματικού νομίσματος στον κόσμο και της βαρύτητας της Wall Street στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα, η φυγή στην ποιότητα διογκώθηκε από τις τεράστιες εισροές κεφαλαίων.
Αυτές τις ημέρες, ωστόσο, τα treasuries δεν είναι τόσο ελκυστικά, εξαιτίας των ισχνών αποδόσεων που προσφέρουν, με βάση τον ιστορικό μέσο όρο. Δεν προκαλεί έκπληξη συνεπώς που οι επενδυτές φαίνεται να αντιμετωπίζουν τις “FANG” – τις μετοχές του Facebook, της Apple, του Amazon, του Netflix και της Alphabet –ως πιο ελκυστικά καταφύγια χάρη στο ρευστό που διαθέτουν, τους ισχυρούς ισολογισμούς και τη βαθιά ρευστότητα στην χρηματιστηριακή αγορά. Όλες εξαιρουμένης της Amazon έχουν σημειώσει σημαντική άνοδο φέτος, έχοντας πραγματοποιήσει ισχυρό ράλι το 2019.
Δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερη ένδειξη για το πώς η εξαιρετικά χαλαρή νομισματική πολιτική έχει ανατρέψει μακραίωνες συμβάσεις του χρηματοοικονομικού κόσμου, από το γεγονός ότι οι μετοχές εμφανίζονται ως φυσικό καταφύγιο των νευρικών επενδυτών.
© The Financial Times Limited 2020. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation