Γιατί δεν πρέπει να ξεγράψετε τον Τραμπ

Όσοι έχουν επαφή με τα αθλητικά θα γνωρίζουν την ιδέα της συναισθηματικής αντιστάθμισης. Υποθέτοντας ότι το χρήμα προσφέρει μεγαλύτερη παρηγοριά από το μαύρο χιούμορ, ο κόσμος στοιχηματίζει ενάντια στη δική του ομάδα για να απαλύνει το τραύμα μιας ήττας.

Aκόμα και αν ο στοιχηματισμός ήταν νόμιμος σε όλη την επικράτεια των ΗΠΑ, οι αγορές δεν θα είχαν αρκετή ρευστότητα για να καλύψουν τη ζήτηση σε στοιχήματα για τον Ντόναλντ Τραμπ. Ακούγοντας διάφορες απόψεις την περίοδο των εορτών, συνειδητοποίησα ότι εκείνοι που επιθυμούν λιγότερο από όλους μια δεύτερη θητεία του Αμερικανού προέδρου είναι εκείνοι που τη θεωρούν πιο πιθανή.

Οι ξένοι διπλωμάτες είναι εξίσου παραδομένοι με τους Αμερικανούς φιλελεύθερους, οι οποίοι θα πρέπει να το υποστούν προσωπικά. Ορισμένες φορές είναι υπερβολικά σίγουροι, αλλά αν ο κ. Τραμπ δεν είναι κάτι το απολύτως βέβαιο, είναι υπέρ το δέον ανταγωνιστικός, ακόμα και μετά την παραπομπή σε δίκη, ακόμα και μετά από όλα όσα έγιναν. Το δύσκολο είναι να εξηγήσει κανείς το γιατί.

Ένας λόγος είναι η μεγαλύτερη περίοδος οικονομικής ανάπτυξης στην ιστορία των ΗΠΑ. Έρευνες δείχνουν ότι οι ψηφοφόροι, γνωρίζοντας ότι ο επιχειρηματικός κύκλος δεν αφορά πρόσωπα, δεν δίνουν τα εύσημα στον Τραμπ για την κατάσταση της οικονομίας. Αλλά η ανθεκτικότητα της οικονομίας αναγκάζει τους αντίζηλούς του να αποδείξουν ότι δεν θα τη θέσουν σε κίνδυνο με αυξήσεις φόρων ή ρυθμίσεις, ακόμα και αν είναι δημοφιλείς αυτές καθεαυτές. Η πιο αριστερή φουρνιά Δημοκρατικών την τελευταία γενιά είναι εκτεθειμένη στην κατηγορία της αχρείαστης ανάληψης ρίσκου.

Εξίσου σημαντικός λόγος με την οικονομία είναι και ο κομματισμός. Τόσο μεγάλη είναι η κομματική αφοσίωση στην αμερικανική πολιτική, όπου σχεδόν κάθε ενσυνείδητο θηλαστικό που εκπροσωπεί κάποιο μεγάλο κόμμα μπορεί να έχει σίγουρο το 45% των ψήφων στη χώρα. Από το 1996 και έπειτα, κανένας Ρεπουμπλικάνος ή Δημοκράτης δεν έχει πέσει κάτω από το επίπεδο αυτό, και τότε είχε συμβεί εξαιτίας της υποψηφιότητας του ανεξάρτητου δισεκατομμυριούχου Ρος Περό.

Παρά τα φαυλότητά του, ο κομματισμός εξασφαλίζει μια διεστραμμένη σταθερότητα όπου τα εκλογικά αποτελέσματα κρίνονται πάντα με μικρή διαφορά, ακόμα και αν ο ένας υποψήφιος είναι κάποιος εθισμένος στο Twitter που παραπέμφθηκε σε δίκη για καθαίρεση. Tα κίνητρα που δημιουργεί στους πολιτικούς η συνθήκη αυτή είναι πολύ ζοφερά, δημιουργώντας την εντύπωση ότι μπορεί ο οποιοσδήποτε να κάνει ό,τι θέλει και να έχει τη δυνατότητα να επανεκλεγεί στο σημαντικότερο αξίωμα της υφηλίου.

Η μακρά περίοδος οικονομικής ανάπτυξης στις ΗΠΑ και ο σεχταρισμός της είναι κάτι γνωστό στο εξωτερικό. Το πηγαίο επικοινωνιακό ταλέντο του Τραμπ είναι ένα ακόμα προτέρημα στην κούρσα για την επανεκλογή του. Υπάρχει, ωστόσο, κάτι άλλο που εξηγεί τη διαχρονική ανταγωνιστικότητά του, το οποίο είναι εύκολο να παραβλέψουν όσοι σκέφτονται με υπερβολικά ορθολογικό τρόπο.

Είναι σχεδόν αδύνατο για τον κ. Τραμπ να απογοητεύσει τους ψηφοφόρους. Δεν είχαν ποτέ ελπίδες για να διαψευστούν. Το 2016, ήταν εύκολο να χαρακτηρίσει κανείς τους οπαδούς του ως κάποιους αθώους οι οποίοι πίστεψαν ότι θα φέρει πίσω στο Οχάιο εργοστάσια και θα καθαρίσει την πολιτική ζωή. Η λογική υπαγόρευε ότι όταν θα αποτύγχανε στα σχέδια αυτά, η στήριξη προς το πρόσωπό του θα κατέρρεε. Εκ των υστέρων, αυτό ήταν αλήθεια μόνο για κάποιους.

Πολλοί άλλοι δεν πίστεψαν ποτέ ότι αυτός ή οποιοσδήποτε άλλος μπορούσε να κάνει την Αμερική σπουδαία ξανά. H ψήφος τους ήταν περισσότερο μια κραυγή αντίδρασης στο γενικευμένο αίσθημα εθνικής παρακμής παρά μια υπολογισμένη απόπειρα να την αντιμετωπίσουν. Δεν ελέγχουν κάθε του κίνηση με βάση συγκεκριμένους δείκτες. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι τρέφουν κάποια ελπίδα.

Είναι δύσκολο να υπερβάλλει κανείς για τη μοιρολατρία της χώρας που τον εξέλεξε και ετοιμάζεται να τον εκλέξει ξανά. Με μια διαφορά 20 περίπου μονάδων, οι ψηφοφόροι πιστεύουν ότι οι ΗΠΑ κινούνται στη λάθος κατεύθυνση (η διαφορά βρίσκεται σε διψήφια ποσοστά εδώ και μια δεκαετία). Σύμφωνα με το Pew, πάνω από τους μισούς αναμένουν ότι τα επόμενα 30 χρόνια θα γίνει πιο αδύναμη σε παγκόσμιο επίπεδο, πιο άνιση στο εσωτερικό και πιο διχασμένη πολιτικά.

Το αίσθημα της παρακμής δεν είναι απλά μια αλληγορία για την τρέχουσα πολιτική κατάσταση. Είναι ένα πανεθνικό αίσθημα το οποίο είχε εμφανιστεί πριν από τον Τραμπ. Από τους ιδρυτικούς πατέρες των ΗΠΑ, ένας από τους λιγότερο δοξασμένους, ο Τζον Άνταμς -μνημείο του οποίου δεν υπάρχει ακόμα στην Ουάσιγκτον, λόγω έλλειψης δωρεών- αντανακλά περισσότερο από όλους το πνεύμα των καιρών. Βαθιά σκεπτικιστής, αμφισβητούσε πάντοτε την ιδέα της διαρκούς προόδου, την ιδέα των ΗΠΑ ως της εκλεκτής χώρας.

Έπεται ότι αν οι ψηφοφόροι δεν ελπίζουν πια πως τα πράγματα μπορούν να βελτιωθούν, η επίδοση του προέδρου δεν είναι μετρήσιμη. Είναι αδύνατο να απογοητεύσεις όσους δεν πίστεψαν ποτέ.

Τίποτα από τα παραπάνω δεν καθιστά βέβαιη μια δεύτερη θητεία Τραμπ. Αρκετοί Δημοκρατικοί λαμβάνουν ακόμα υψηλότερα ποσοστά από αυτόν, έστω και με οριακές διαφορές. Μια οικονομική κάμψη πριν τον Νοέμβριο θα καθιστούσε δύσκολη (αλλά όχι αδύνατη) την επανεκλογή του.

H συνήθειά του να ειρωνεύεται τους αντιπάλους δεν πέτυχε στην περίπτωση του πρώην αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν, εκτός και αν πιστεύει κανείς ότι το «Sleepy Joe» είναι κάποια φοβερή εξυπνάδα. Ωστόσο, έχοντας δείξει στους ψηφοφόρους ποιος είναι τα τελευταία τρία χρόνια, ο Τραμπ παραμένει διεκδικητής.

Αυτό, ακόμα και αν δεν τα καταφέρει οριακά να εκλεγεί, δικαιολογεί την απελπισία των φιλελεύθερων στο ξεκίνημα της δεκαετίας.

© The Financial Times Limited 2020. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation