Η παγίδα της πρότασης Σολτς για πανευρωπαϊκή ασφάλιση καταθέσεων

Φοβού τους Γερμανούς υπουργούς οικονομικών όταν φέρνουν δώρα. Η ανακοίνωση του Ολαφ Σολτς την περασμένη εβδομάδα ότι η Γερμανία είναι έτοιμη να εξετάζει μια πανευρωπαϊκή εγγύηση καταθέσεων είναι σημαντική, αλλά οι προτάσεις του δεν είναι ακριβώς αυτό που δείχνουν.

Επίσης, να είστε προσεκτικοί για την υποτιθέμενη στροφή στις γερμανικές απόψεις για την δημοσιονομική πολιτική. Είναι αλήθεια ότι περισσότεροι Γερμανοί οικονομολόγοι βγαίνουν υπέρ ενός σχεδίου δημοσιονομικής τόνωσης. Κάποιοι αρχίζουν ακόμα και να αμφισβητούν την ηλικίας 10 ετών συνταγματική ρύθμιση για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό, τον βαθύτερο λόγο πίσω από τα μεγάλα δημοσιονομικά πλεονάσματα της χώρας. Αν διαβάζεις μόνο τα πρωτοσέλιδα μπορεί να σου φανεί ότι η Γερμανία αρχίζει εν τέλει να αλλάζει τις απόψεις της για την οικονομική και δημοσιονομική πολιτική. Μην ξεχνάς όμως, να διαβάσεις και τα «ψιλά γράμματα».

Στην ασφάλιση καταθέσεων ανιχνεύω μια στροφή στη στρατηγική, αλλά όχι ακόμα και στην ουσία. Κατά τη θητεία του ως υπουργός Οικονομικών ο Β. Σόιμπλε επέμεινε ότι η Γερμανία ούτε θα συζητήσει για πανευρωπαϊκή ασφάλιση «εκτός και έως ότου» μειωθούν οι κίνδυνοι στο τραπεζικό σύστημα. Ηθελε επίσης η ΕΕ να σταματήσει την πρακτική να φορτώνουν οι τράπεζες κρατικό χρέος των χωρών τους χωρίς να αυτό να μεταφράζεται σε ανάληψη ρίσκου για αυτές τις επενδύσεις.

Η πρόταση του κου Σολτς είναι ουσιαστικά η ίδια, με μια σημαντική διαφορά: είναι έτοιμος να διαπραγματευτεί χωρίς προϋποθέσεις. Το non-paper που δημοσίευσε την προηγούμενη εβδομάδα δείχνει ότι θέλει μια σοβαρή συζήτηση. Οι κόκκινες γραμμές, όμως, δεν άλλαξαν.

Υπάρχουν πολλά εμπόδια στην ιδέα. Η Ιταλία έχει λιγότερα να κερδίσει από μια ευρωπαϊκή ασφάλιση καταθέσεων απ’ όσα θα χάσει αν απωλέσει την μέτρηση μηδενικού ρίσκου στα ομόλογά της. Οι Ολλανδοί συμφωνούν με τους Γερμανούς για τη μείωση του χρηματοοικονομικού ρίσκου, αλλά διαφωνούν με μια άλλη γερμανική απαίτηση: τον εναρμονισμό της εταιρικής φορολογικής βάσης.

Μην υποθέτετε επίσης ότι ο κος Σολτς έχει την στήριξη της συμμαχίας του. Η καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ καλωσόρισε την θέση του κου Σολτς ως συμβολή στον διάλογο. Δεν είναι κυβερνητική πολιτική. Η μεγαλύτερη εγχώρια αντίδραση πιθανότατα θα έρθει από τις αποταμιευτικές τράπεζες, τις Sparkassen, που έχουν επιρροή.

Ενώ μπορώ να διακρίνω μια στροφή στην ασφάλιση καταθέσεων, δεν βλέπω καμία στην δημοσιονομική πολιτική. Μόλις την τελευταία εβδομάδα η Αγκελα Μέρκελ επανέλαβε την κόκκινη γραμμή του κόμματός της, η δημοσιονομική θέση πρέπει να είναι είτε ισορροπημένη, είτε πλεονασματική, ένας συνδυασμός γνωστός στην Γερμανία ως «το μαύρο μηδέν». Με δημοσιονομικό πλεόνασμα 1,9% του ΑΕΠ το 2018 υπάρχει κάποια ευελιξία, αλλά η περισσότερη θα απορροφηθεί από τους αυτόματους δημοσιονομικούς σταθεροποιητές και την πρόσφατη συμφωνία στο πακέτο για το κλίμα.

Η αντίδραση απέναντι σε μια προαιρετική δημοσιονομική τόνωση είναι τεράστια εντός του CDU της Αγκελας Μέρκελ. Οι σοσιαλδημοκράτες (SPD), ειδικά ο κος Σολτς είναι επίσης δημοσιονομικά «συντηρητικοί». Κάποιοι αλλά όχι όλοι, είναι ανοικτοί στη δημοσιονομική τόνωση κατά την διάρκεια υφέσεων.

Το υπόβαθρο μεγάλου μέρους της συζήτησης είναι η υποψηφιότητα του κου Σολτς για την χηρεύουσα θέση του προέδρου του SPD. Η πρόταση για την ασφάλιση καταθέσεων του φέρνει τη στήριξη της φιλοευρωπαϊκής πτέρυγας του κόμματος. Η αντίθεσή του σε περισσότερες δαπάνες στην άμυνα είναι δημοφιλής στα αριστερά. Ο δημοσιονομικός συντηρητισμός τον καθιστά προσφιλή στα αριστερά.

Την τελευταία εβδομάδα του Νοεμβρίου τα μέλη του SPD θα διαλέξουν μεταξύ δυο ζευγαριών υποψηφίων. Ο κος Σολτς κατεβαίνει με την Κλάρα Γκέιγουιτς, μια πολιτικό από την ανατολική Γερμανία. Το άλλο ζευγάρι είναι οι Νόρμπερτ Βάλτερ- Μπόργιανς και η Σάσκια Έσκεν από την αριστερή πτέρυγα του κόμματος.

Αυτή η ψηφοφορία θα έχει επίπτωση σε μια άλλη μεγάλη απόφαση του SPD, για το μέλλον του «μεγάλου συνασπισμού». Αν τα μέλη του SPD επιλέξουν το δίδυμο Σολτς/Γκέιγουιτς έμμεσα θα κρατούν την κα Μέρκελ και τον κο Σολτς στις κυβερνητικές θέσεις τους. Αν όχι, θα μπορούσαν να προκηρυχθούν εκλογές την άνοιξη.

Η κα Μέρκελ, έως τώρα, δεν αναμειγνύεται σε αυτό που οι οπαδοί του CDU θεωρούν ως μια ανεπιθύμητη πολιτική συζήτηση από ένα μικρότερο κυβερνητικό εταίρο. Θα είναι ενδιαφέρον να δούμε πόσο αυτό θα «αντέξει» αν το SPD αποφασίσει να επεκτείνει τον συνασπισμό.

Ενώ είμαι σκεπτικιστής αναφορικά με μια βραχυπρόθεσμη τομή, είμαι περισσότερο αισιόδοξος ότι η Γερμανία θα υιοθετήσει μακροπρόθεσμα διαφορετικές πολιτικές για την ευρωζώνη.

Οι Πράσινοι πιθανότατα θα είναι μέλος της επόμενης κυβέρνησης. Εχουν κάνει τη χρήσιμη πρόταση να προστεθεί ένας βιώσιμος επενδυτικός κανόνας στην συνταγματική απαίτηση για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Η ιδέα είναι να διασφαλιστεί ότι η μείωση του ελλείμματος δεν γίνεται σε βάρος των επενδύσεων του δημόσιου τομέα.

Αυτό δεν είναι μια συνήθης τεχνική αλλαγή. Θα επέτρεπε μια πολύ πιο επεκτατική πολιτική κατά μέσο όρο. Οι Πράσινοι θα απαιτήσουν επίσης περισσότερες δημόσιες επενδύσεις για πιάσει η Γερμανία τους συμφωνημένους στόχους για το κλίμα. Δεν βλέπω ουσιώδεις αλλαγές στην δημοσιονομική πολιτική εκτός και έως ότου οι Πράσινοι μπουν σε ένα συνασπισμό. Το περισσότερο πιθανό σενάριο θα είναι ένας συνασπισμός με το CDU και το CSU.

Αυτό είναι εν τέλει η ειρωνεία γύρω από την καθυστερημένη ανακάλυψη από τον κο Σολτς της ανεπάρκειας στην διακυβέρνηση της ευρωζώνης ως πολιτικό θέμα: αν οι ιδέες του δουν ποτέ το φως της ημέρας, τότε το πιθανότερο είναι ότι θα γίνει χωρίς αυτόν και το κόμμα του στην εξουσία.

© The Financial Times Limited 2019. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation