Οι επενδυτές ποντάρουν κόντρα στην… αδύναμη ΕΚΤ

Επτά χρόνια πριν ο Μάριο Ντράγκι μπορούσε να στηριχτεί μόνο στα λόγια για να πείσει τις αγορές ότι θα κάνει «ότι χρειαστεί» για να σώσει το ευρώ. Τώρα με την οκταετή θητεία του να φτάνει στο τέλος, οι επενδυτές είναι πρόθυμοι να στοιχηματίσουν ότι ο πρόεδρος της ΕΚΤ μπλοφάρει.

Την περασμένη εβδομάδα ο Μάριο Ντράγκι άφησε ένα μεγάλο υπονοούμενο ότι είναι έτοιμος να πυροδοτήσει ένα νομισματικό μπαζούκα αν το κλίμα στην παγκόσμια οικονομία και η πολιτική αβεβαιότητα συνεχίζουν να επιβαρύνουν την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό.

Ο πρόεδρος της ΕΚΤ είπε ότι ο διοικητικό συμβούλιο ξεκίνησε «πιο λεπτομερείς» συζητήσεις για το πώς θα αντιδράσει αν οι απειλές για την οικονομία πραγματοποιηθούν. Οι επιλογές, είπε, περιλαμβάνουν μείωση επιτοκίων και εκκίνηση ενός ακόμα προγράμματος αγοράς ομολόγων, ένα τρίτο γύρο ποσοτικής χαλάρωσης.

Ενώ η παραπάνω στάση δεν αναμένονταν η αντίδραση της αγοράς ήταν ήπια. Το ευρώ, που κανονικά θα έπρεπε να υποχωρήσει εξαιτίας του σήματος για νομισματική τόνωση, ανέβηκε ένα σεντς, πάνω από το 1,13 δολάρια. Κρατήθηκε σε αυτό το επίπεδο έκτοτε. Τα κρατικά ομόλογα έμειναν εν πολλοίς ατάραχα.

«Οι αγορές έχουν με κάποιο τρόπο πειστεί ότι η ΕΚΤ είναι μια «τίγρης στα χαρτιά» γεμάτη από το φόβο των πολιτικών, απουσία όπλων και έλλειψη πραγμάτων που μπορεί να αγοράσει», δηλώνει ο Melvyn Krauss, καθηγητής στο Hoover Institution του Stanford University.

Το 2012, όταν μαίνονταν η κρίση χρέους της ευρωζώνης και οι ανησυχίες μεγάλωναν αναφορικά με το εάν η Ελλάδα θα βγει από το μπλοκ, ο κος Ντράγκι έπεισε τις αγορές και τους πολιτικούς ότι μπορεί να αγοράσει ομόλογα διαθέτοντας απεριόριστα ποσά για να κρατήσει ακέραιο το πρότζεκτ «ευρώ». Αυτό το σχήμα δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ, αλλά η αξιόπιστη «απειλή» να το εξαπολύσει ήταν αρκετή για να περιορίσει τον κίνδυνο.

Αυτή την περίοδο, με την ευρωζώνη να αντιμετωπίζει κινδύνους από την παγκόσμια αναταραχή στο εμπόριο, η απουσία αποδυνάμωσης του ευρώ έχει απογοητεύσει υψηλόβαθμους αξιωματούχους της ΕΚΤ, που πιστεύουν ότι οι επενδυτές έπρεπε να αντιδράσουν πιο ισχυρά σε αυτό που εκτιμούν ότι ήταν ένα ξεκάθαρο μήνυμα προθέσεων.

Η ισχύς του ενιαίου νομίσματος είναι μια οξεία ανησυχία για τους αξιωματούχους της κεντρικής τράπεζας που λειτουργούν σε μια περιοχή η οποία εξαρτάται από τις εξαγωγές και στην οποία οι βιομήχανοι είναι υπό πίεση εξαιτίας της πιο αδύναμης παγκόσμιας ζήτησης. Στην Γερμανία, τη μεγάλη δύναμη της ευρωζώνης, που αποτελεί μια εξαγωγική μηχανή 1,6 τρισ. ευρώ, η Bundesbank έκοψε την Παρασκευή τις προβλέψεις για την ανάπτυξη στο 0,6% από 1,6% προηγουμένως.

Η ήπια αντίδραση των αγορών συναλλάγματος εν μέρει αντανακλά την εκτίμηση ότι η FED σύντομα θα ξεκινήσει να μειώνει τα επιτόκια, μια προσδοκία που θα πρέπει να πλήξει το δολάριο και έτσι να ευνοήσει το ευρώ. Υπογραμμίζει, επίσης, πιεστικές ανησυχίες ότι λείπει από την ΕΚΤ η δύναμη πυρός που είναι διαθέσιμη στην κεντρική τράπεζα της άλλης πλευράς του Ατλαντικού.

Τα αμερικανικά επιτόκια είναι σήμερα μεταξύ 2,25% και 2,5%, δίνοντας πολύ χώρο στη FED για να τα κατεβάσει, ενώ στην ευρωζώνη η βασική αναχρηματοδότηση έχει επιτόκιο μηδέν. Η ΕΚΤ χρεώνει ένα αμφιλεγόμενο 0,4% σε ένα κομμάτι τραπεζικών αποθεματικών λογαριασμών, για το οποίο τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα υποστηρίζουν ότι τους ροκανίζει την κερδοφορία.

Ενώ ο Μάριο Ντράγκι υπονόησε την προηγούμενη εβδομάδα ότι η ΕΚΤ θα βρει τρόπους να μειώσει τον πόνο για τις τράπεζες, αν καταλήξει να μειώσει περαιτέρω τα επιτόκια, αυτό θα αποδειχτεί αμφιλεγόμενο μεταξύ κάποιων μελών του διοικητικού συμβουλίου.

Οι επενδυτές αναρωτιούνται επίσης το εάν η ΕΚΤ έχει την πραγματικότητα το «αξιοσημείωτο περιθώριο» όπως υποστήριξε ο Μ. Ντράγκι για να προχωρήσει σε ένα ακόμα γύρο αγοράς ομολόγων. Το πρόγραμμα έχει τώρα έναν ισολογισμό 2,6 τρισ. ευρώ, ο οποίος, συνδυασμένος με άλλα στοιχεία ενεργητικού στον ισολογισμό της κεντρικής τράπεζας, αντιστοιχεί σε 40% του ΑΕΠ της ευρωζώνης. Οι αγορές πιστεύουν ότι περαιτέρω αγορές θα περιοριστούν από τους κανόνες της ΕΚΤ που ορίζουν ότι η κεντρική τράπεζα δεν μπορεί να κατέχει πάνω από το 1/3 του ανεξόφλητου χρέους κάποιας χώρας.

Αυτό που μπορεί, όμως, να αγνοούν οι αγορές, είναι ότι κάποιοι από αυτούς που χαράσσουν πολιτική πιστεύουν ότι αυτά τα όρια μπορεί να είναι ευέλικτα. Σημειώνουν ότι ο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απεφάνθη στα τέλη της περασμένης χρονιάς ότι πρέπει να επιτραπεί στην ΕΚΤ «ευρύτερη διακριτική ευχέρεια» στην διατήρηση της σταθερότητας των τιμών.

«Η ΕΚΤ μπορεί να συμπεράνει από την δικαστική απόφαση ότι έχει περισσότερο χώρο για ελιγμούς απ’ όσο θεωρούσε προηγουμένως σε ότι αφορά τα όρια που έχει θέσει στον εαυτό της για τις αγορές ομολόγων», δήλωσε ο Jörg Krämer, επικεφαλής οικονομολόγος της Commerzbank την περίοδο της ανακοίνωσης της απόφασης. «Είναι πιθανό το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να ανεχτεί μια αύξηση του ορίου εκδότη λίγο κάτω από το 50%».

Οι αμφιβολίες αναφορικά με την θέληση της ΕΚΤ να δράσει αντανακλούν επίσης τις ανησυχίες για την ταυτότητα του διαδόχου του Μάριο Ντράγκι. Ο Salman Ahmed, επικεφαλής επενδυτικής στρατηγικής στην Lombard Odier Investment Management σημειώνει ότι ο ιταλός οικονομολόγος θα αποχωρήσει τον Οκτώβριο και προς το παρόν δεν είναι ξεκάθαρο «ποιος έχει προβάδισμα για την αντικατάστασή του».

Δυνητικοί διάδοχοι περιλαμβάνουν «γεράκια» όπως ο πρόεδρος της Bundesbank Γενς Βάιντμαν και ο Ολλανδός διοικητής της κεντρικής τράπεζας Κ. Κνοτ. Αμφότεροι ήταν επικριτικοί στα προγράμματα αγοράς ομολόγων όταν αυτή η πολιτική ανακοινώθηκε στις αρχές του 2015. «Υπάρχουν άνθρωποι στη λίστα που είναι κοντά στην φιλοσοφία του; [Μάριο Ντράγκι] αναρωτιέται κος Ahmed.

Κάποιοι πιστεύουν ότι ο Μάριο Ντράγκι μπορεί να βγάλει «ψεύτες» όσους εκφράζουν πνεύμα αντιλογίας. Σε αντίθεση, όμως, με το 2012, θα πρέπει να βάλει το χρήμα εκεί που τώρα είναι τα λόγια. «Το μόνο σίγουρο στοίχημα εκεί έξω είναι ότι ο Ντράγκι δεν πρόκειται να αφήσει στον διάδοχό του ένα καλάθι γεμάτο με άλυτα προβλήματα και μια λίστα με δικαιολογίες γιατί δεν ήταν σε θέση να τα λύσει», δηλώνει ο κος Krauss.

«Θα δράσει και θα αναγκάσει, επίσης, και τον επόμενο πρόεδρο της ΕΚΤ σε δράση».

© The Financial Times Limited 2019. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation