Η Ευρώπη πασχίζει να κρατήσει το λουρί της Αθήνας

Μπορεί η ΕΕ να δεσμεύσει μελλοντικές κυβερνήσεις για υποσχέσεις που έγιναν από προηγούμενους πρωθυπουργούς;

Είναι ένα δίλημμα των Βρυξελλών που πηγαίνει πολύ πιο πέρα από τις δυσκολίες που τέθηκαν από ένα μέλος που σύντομα θα αποχωρήσει. Η Ελλάδα γίνεται επίσης πεδίο δοκιμών για το πώς η ΕΕ μπορεί να χειριστεί τον έλεγχο μιας χώρας που, κατά μία έννοια, ξέφυγε από το λουρί της.

Η Αθήνα ολοκλήρωσε το περασμένο καλοκαίρι προγράμματα διάσωσης που κράτησαν μία δεκαετία. Εχοντας λάβει εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ με αντάλλαγμα αυστηρές και επώδυνες μεταρρυθμίσεις, η χώρα δανείζεται πάλι από τις διεθνείς αγορές.

Η πορεία προς την οικονομική ανεξαρτησία, όμως, σπάνια προχωρά ομαλά. Το ασφυκτικό βουνό χρέους της χώρας σημαίνει ότι θα αποπληρώνει τους Ευρωπαίους πιστωτές για τις επόμενες τρεις δεκαετίες. Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες απαιτούν από τις ελληνικές κυβερνήσεις μέχρι να πάρουν πίσω τα χρήματά τους δημοσιονομική πειθαρχία και πρωτογενή πλεονάσματα (μέχρι κάπου το 2060).

Απουσία όμως πίεσης από τις χρηματαγορές ή της αυστηρότητας των επίσημων προγραμμάτων διάσωσης, πώς μπορεί η ΕΕ να αναγκάσει την Ελλάδα να παίξει μπάλα;

Αξιωματούχοι των Βρυξελλών αντιμετώπισαν αυτό το δίλημμα τις τελευταίες εβδομάδες κατά τη διάρκεια της πρώτης πραγματικής μεταμνημονιακής έξαρσης.

Η Αθήνα πρόκειται να λάβει σχεδόν 1 δισεκατομμύριο ευρώ από κέρδη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έναντι μιας σειράς υπεσχημένων μεταρρυθμίσεων. Το ποσό προορίζεται για να αποπληρωθούν ακριβά δάνεια του ΔΝΤ και να βοηθήσει να περιοριστούν οι πιέσεις αναφορικά με την εξόφληση του χρέους. Η αριστερή κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, όμως, απελευθερωμένη από τις δεσμεύσεις ενός προγράμματος και αντιμετωπίζοντας εκλογική χρονιά, έχει άλλες ιδέες.

Κυβερνήσεις-γεράκια, όπως αυτές της Γερμανίας, της Ολλανδίας και της Φινλανδίας, δεν είναι χαρούμενες με τη γενναιοδωρία του σχεδίου προστασίας της α' κατοικίας, που έχει στόχο να προστατεύσει τους ιδιοκτήτες από πλειστηριασμούς. Οι δανειστές θέλουν η αριστερή κυβέρνηση να περιορίσει την περίμετρο της ρύθμισης, η οποία επεκτάθηκε καλύπτοντας και επιχειρηματικά δάνεια με εγγύηση πρώτη κατοικία.

Η αντιπαράθεση μεταξύ Αθήνας και ευρωπαϊκών θεσμών για το νόμο καθυστέρησε την αποδέσμευση του 1 δισεκατομμυρίου ευρώ.

Για τον Αλέξη Τσίπρα, τον Ελληνα πρωθυπουργό, τα «δώρα» είναι δελεαστικά. Το κόμμα του υπολείπεται της κεντροδεξιάς Νέας Δημοκρατίας στις δημοσκοπήσεις πριν από τις εκλογές, που θα γίνουν πιθανότατα το φθινόπωρο. Το νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας λήγει στα τέλη του χρόνου, δίνοντάς του μια βολική προεκλογική τόνωση από τους ψηφοφόρους οι οποίοι αγανάκτησαν από τα μέτρα λιτότητας στα οποία υπέκυψε το κόμμα του στην κορύφωση της κρίσης.

Το 1 δισεκατομμύριο ευρώ, αν και χρήσιμο, δεν είναι απαραίτητο καθώς η κατάσταση σε ό,τι αφορά τη ρευστότητα συνεχώς βελτιώνεται στην Ελλάδα. Οι αξιωματούχοι της ευρωζώνης ελπίζουν ότι οι διαφορές θα αμβλυνθούν ώστε να δοθεί το πράσινο φως στην Ελλάδα στο Eurogroup της Βουδαπέστης.

Για τις Βρυξέλλες και τις πρωτεύουσες της ευρωζώνης, όμως, το επεισόδιο μπορεί να είναι προάγγελος μεγαλύτερων δυσκολιών που θα προκύψουν από την Ελλάδα. Αν ο Αλέξης Τσίπρας χάσει τις εκλογές, όπως υπονοούν οι δημοσκοπήσεις, ο διάδοχός του θα είναι ακόμα λιγότερο δεσμευμένος, απ’ ό,τι ο ΣΥΡΙΖΑ, από τις υποσχέσεις για πελώρια πρωτογενή πλεονάσματα και μεταρρυθμίσεις στην οικονομία.

Όπως και με το Brexit, η πολιτική έχει τη συνήθεια να παρεμποδίζει ακόμα και τα καλύτερα καταστρωμένα σχέδια.

© The Financial Times Limited 2019. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation