Το μυστήριο με τις μυθικές αμοιβές των τραπεζιτών

Κατά την εκδίκαση μήνυσης το 1878 που κατά του John Ruskin, ο βικτωριανός ζωγράφος James McNeill Whistler ρωτήθηκε κατά την διάρκεια της κατ' αντιπαράσταση εξέτασης πώς δικαιολογεί τη χρέωση 200 γκινέα για έναν πίνακα που παρουσιάζει πυροτεχνήματα στο Λονδίνο και τον οποίο χρειάστηκε δύο μέρες για να τον τελειώσει. «Τα ζητάω για τη γνώση μίας ολόκληρης ζωής», δήλωσε ο Whistler.

Τα στελέχη επενδυτικής τραπεζικής εξηγούν τα μπόνους τους με τον ίδιο τρόπο, αν και οι αμοιβές για συγχωνεύσεις και εξαγορές είναι μάλλον μεγαλύτερες από αυτές που παίρνουν οι περισσότεροι ζωγράφοι. Η Goldman Sachs θα πληρωθεί 58 εκατ. δολάρια από τη 21st Century Fox για τις συμβουλές της στην προγραμματισμένη πώληση ενεργητικού ύψους 71 δισ. ευρώ στη Walt Disney (και η τράπεζα έχει να κερδίσει ακόμη 47 εκατ. δολάρια από τη χρηματοδότηση της υπόλοιπης Fox).

Πρόκειται για εποχές που είναι πολύ καλές για τις αμοιβές – το μπουμ στα ντιλ κάνει την σημερινή εποχή να είναι η πιο επικερδής στην ιστορία, αν είσαι διεθνής τραπεζίτης εξαγορών και συγχωνεύσεων. Είναι εξαιρετικά προσοδοφόρα για αυτούς που είναι στην κορυφή των συμβούλων, οι οποίοι «τρέχουν» πολλές εξαγορές. Κάποιος με ικανότητα να φροντίσει τα νευρικά διοικητικά συμβούλια να ξεπεράσουν τις παγίδες, ο οποίος έχει φήμη επίτευξης των καλύτερων τιμών  μπορεί να ορίσει την αμοιβή του/της.

Αλλά τι ακριβώς κάνουν για να πάρουν τα χρήματα; Όταν ερωτώνται κάτι τέτοιο, μαζεύονται και μιλούν αόριστα για την τέχνη της πειστικότητας πιο πολύ, παρά για την επιστήμη της αποτίμησης. Το μυστικό για τη διογκωμένη «αμοιβή επιτυχίας» δεν αφορά τόσο το να πετυχαίνει την καλύτερη δυνατή συμφωνία, αλλά να κάνει τον CEO  και το διοικητικό συμβούλιο να πιστέψουν ότι την έχουν. Δεν είναι το ίδιο, ιδιαίτερα μακροπρόθεσμα.

Η δουλειά του συμβούλου εξαγορών και συγχωνεύσεων έχει τρεις ιδιότητες που τοποθετούν αυτούς που την ασκούν σε μία ισχυρή διαπραγματευτική θέση όσον αφορά την αμοιβή τους. Πρώτον, το διακύβευμα είναι πολύ μεγάλο. Ένας πρώην τραπεζίτης συγκρίνει τη θέση με αυτή του χειρούργου, εξηγώντας τις χρεώσεις του/της, όπως όταν ένας ασθενής μπαίνει στο χειρουργείο. Ο τελευταίος πρέπει να έχει τον καλύτερο δυνατό επαγγελματία και δεν είναι σε θέση για ενστάσεις.

Κατά τη διάρκεια μίας πράξης εξαγοράς/συγχώνευσης μπορεί να νιώσουν σα να χειρουργούνται, όσα διευθυντικά στελέχη δεν το έχουν βιώσει στο παρελθόν. Οι μέτοχοι και τα μέσα ενημέρωσης καιροφυλακτούν, έτοιμοι να καταδικάσουν οποιαδήποτε διολίσθηση (ο τελευταίος κίνδυνος εξηγεί γιατί οι σύμβουλοι δημοσίων σχέσεων πληρώνονται επίσης πολύ καλά). Υπάρχουν αρκετά τεχνάσματα και διαπραγματεύσεις σε λεπτομέρειες, οποιοδήποτε εκ των οποίων θα μπορούσαν αναπάντεχα να αποδειχθούν μοιραία για το αποτέλεσμα.

Δεύτερον, οι σύμβουλοι πληρώνονται με τα χρήματα των άλλων. Αυτό είναι ιδιαίτερα αληθές όταν μία εταιρεία πωλείται. Η συνολική τιμή, συμπεριλαμβανομένων των τελών, θα πληρωθεί από τον αγοραστή, οπότε τι διαφορά κάνουν λίγα εκατομμύρια; Ακόμη και αν ο πελάτης είναι αγοραστής, το διοικητικό συμβούλιο, του οποίου η φήμη διακυβεύεται, δεν θα βγάλει από την τσέπη του λεφτά για να πληρώσει.

Κοιτώντας από την άλλη πλευρά του νομίσματος, οι αμοιβές δείχνουν μικρές. Ο μέσος όρος αμοιβών για την πώληση μίας επιχείρησης αξίας μεταξύ 10 δισ. και 25 δισ. δολαρίων είναι περίπου 0,3% και μπορεί να καλύψει αρκετά χρόνια απλήρωτης εργασίας. Οι τραπεζίτες υποστηρίζουν ότι είναι φθηνοί σε σύγκριση με τους μεσίτες ακινήτων, οι οποίοι χρεώνουν αρκετές ποσοστιαίες μονάδες για την πώληση μίας κατοικίας. Όπως πάντα, ο καλύτερος τρόπος για να βγάλει κανείς χρήματα είναι οι πολλές συναλλαγές.

Τρίτον, η συμβουλευτική σε εξαγορές/συγχωνεύσεις είναι ένα «μαύρο κουτί». Απαιτούνται αρκετές τεχνικές δεξιότητες στη δομή της μεταβίβασης, όπως η χρήση των εξαγορών για αλλαγή φορολογικής έδρας. Αυτό συνδέεται με την πρόσβαση στις επαφές της τράπεζας με δυνητικούς αγοραστές σε διάφορες χώρες και παρουσιάζεται σαν ένα συνολικό πακέτο από έναν σύμβουλο στο διοικητικό συμβούλιο. Ο τόνος της φωνής του ανώτερου τραπεζίτη μεταφέρει ένα μείγμα οικονομικής συμβουλευτικής, ανθρώπινης κρίσης και άνεσης.

Το τελευταίο έχει τη μεγαλύτερη αξία. Στη θεωρία, η συμβουλευτική σε εξαγορές και συγχωνεύσεις θα μπορούσε να μη συνδέεται με διάφορα καθήκοντα, και να είναι πιο τεχνική εργασία που γίνεται από μηχανήματα, ωστόσο οι αίθουσες συνεδριάσεων των διοικητικών συμβουλίων έχουν θέσεις για λίγους ανθρώπους. Έχουν αρκετό κόσμο λόγω της ακατανόητης συνήθειας των εταιρειών να προσλαμβάνουν τράπεζες για να τις συμβουλεύσουν στα μεγάλα ντιλς, τις οποίες πληρώνουν 20 εκατ. δολάρια την καθεμία, γεγονός που ένας σύμβουλος αποκαλεί «αστείο».

Η αμοιβή αυξάνεται εκθετικά για ένα σύμβουλο στην αίθουσα συνεδρίασης όπου γίνεται το ντιλ. Αυτό αντιπροσωπεύει την ευημερία των «μπουτίκ» συμβούλων όπως η Cenerview Partners και Evercore, οι οποίες ιδρύθηκαν από εταιρικούς οικονομολόγους, που έχτισαν τη φήμη τους σε τράπεζες, συμπεριλαμβανομένων των UBS και Lehman Brothers. Η δύναμη της παγκόσμιας συμβουλευτικής ελίτ εξηγείται από τα μικρά και υψηλά αμειβόμενα τραπεζικά «περίπτερα», όπως η Robey Warshaw.

Οι παγκόσμιες επενδυτικές τράπεζες απεχθάνονται το γεγονός ότι κάποια έμπειρα άτομα χρεώνουν παρόμοια τέλη με αυτές, χωρίς να έχουν τα ίδια κόστη. «Οι μπουτίκ είναι γεμάτες από τύπους που εξαργυρώνουν το τέλος της καριέρας τους εξασφαλίζοντας ένα είδος "δωρεάν κούρσας"», λέει ένας σύμβουλος σε μεγάλη τράπεζα. Στον τομέα των εξαγορών και συγχωνεύσεων, οι σχέσεις έχουν διαρκή αξία.

Ωστόσο, το να προσλάβει κανείς τον καλύτερο πλαστικό χειρουργό του κόσμου δεν κάνει την πλαστική χειρουργική μία καλή ιδέα. Τα ντιλς μπορούν να εκτελεστούν εξαιρετικά χωρίς να προσθέτουν μακροπρόθεσμη αξία στην εταιρεία και πολλά αναιρούνται –συχνά με τη βοήθεια των ίδιων συμβούλων– όταν αποχωρήσει ο CEO. «Οι εταιρείες πληρώνουν πάρα πολλά στους συμβούλους. Πραγματικά, δεν αξίζει», λέει ο Peter Zink Secher, συγγραφέας του The M&A Formula.

Οι αμοιβές όσον αφορά τις επιτυχίες των συμβούλων πρέπει να είναι πιο στενά συνδεδεμένες με το αν το ντιλ επιτύχει αρκετά μετά το κλείσιμο του και έχουν προχωρήσει στο επόμενο. Ο Whistler κέρδισε τη μήνυση για δυσφήμιση κατά του Ruskin, επειδή τον κατηγόρησε ότι «πέταξε ένα δοχείο μπογιάς στο πρόσωπο του κοινού», αλλά ανταμείφθηκε με ελάχιστα χρήματα.

Ακόμη και οι καλλιτέχνες μπορούν να δοκιμάσουν την τύχη τους.

© The Financial Times Limited 2018. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation