Το παιχνίδι του Ντ. Τραμπ βούτυρο στο ψωμί της... Κίνας

O Ντόναλντ Τραμπ ετοιμάζεται να γράψει ιστορία δίνοντας το χέρι σε έναν αντίπαλο. Πράγματι, θα χαιρετήσει έξι από αυτούς την ίδια ώρα. Δεν αναμένεται καμία μεγάλη πρόοδος.

Μετά τη Σύνοδο των χωρών του G7, ο κ. Τραμπ θα ταξιδέψει στη Σιγκαπούρη για να συναντήσει τον Κιμ Γιονγκ Ουν. Περιμένετε ένα θρίαμβο. Θα ανακηρυχθεί ειρήνη στην κορεατική χερσόνησο. Αυτοί που νομίζουν ότι αστειεύομαι θα πρέπει να κλείσουν τα αυτιά τους και να μελετήσουν τη γλώσσα του σώματος. Μετά αποφασίστε μόνοι σας ποιου τη συντροφιά προτιμά ο κ. Τραμπ –των εταίρων της Αμερικής ή τον πιο θανατηφόρο αυτοκράτορα του πλανήτη. Μπορείτε να μαντέψετε τι θα έλεγε κάποιος που θα ερχόταν από τον πλανήτη Άρη.

Είναι δύσκολο να αποφασίσει κανείς ποιο γεγονός -μία αποτυχημένη «G6 συν μία» Σύνοδος χωρών στον Καναδά ή μία επιτυχημένη με τη Βόρεια Κορέα- είναι πιο απίστευτο. Αλλά η πρώτη κερδίζει. Με την ενιαία στάση των μεγαλύτερων συμμάχων της Αμερικής κατά των ΗΠΑ, ο κ. Τραμπ έχει καταφέρει κάτι αδιανόητο. Τα πρόβατα εγκαταλείπουν τον βοσκό. Χωρίς την Αμερική, η G7 δεν υφίσταται. 

Είναι ότι πιο κοντά είχε ποτέ η Δύση σε μια επιτροπή που θα δίνει κατεύθυνση. Γι’ αυτό η Κίνα, που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, δεν προσκλήθηκε ποτέ στην ομάδα. Για τον ίδιο λόγο η δυτικοποιημένη Ρωσία προστέθηκε στο γκρουπ το 1998. Αλλά η Ρωσία ήταν το μαύρο πρόβατο. Το γκρουπ ξαναέγινε η ομάδα των επτά, ύστερα από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014.

Τι κάνει ένα κοπάδι χωρίς τον βοσκό του; Ο μύθος λέει ότι το τρώνε οι λύκοι. Αυτό είναι το αποτέλεσμα μίας παρατεταμένης αμερικανικής απουσίας. Ακόμη και πριν αναλάβει ο Ντ. Τραμπ, χώρες όπως η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία έστρωναν το εμπορικό «κόκκινο χαλί» στην Κίνα, αν και η Ουάσιγκτον δεν το επιθυμούσε. Ωστόσο, παρέμειναν ενωμένοι στο ΝΑΤΟ. Και παρέμειναν «πιστοί στο σενάριο» της G7.

Ο κ. Τραμπ το κάνει αυτό τώρα πολύ δύσκολο. Στη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της G7 το περασμένο Σαββατοκύριακο, ο Στίβεν Μνούτσιν, ο Αμερικανός Υπουργός Οικονομικών, ήταν η μειοψηφία του ενός. Απαιτείται αρκετή δουλειά για να σπρώξει κανείς το Ηνωμένο Βασίλειο που προχωρά στο Brexit στην Ευρώπη. Απαιτείται ακόμη περισσότερη για να ωθήσει την Ιαπωνία να περάσει σε αντίπαλο στρατόπεδο.

Ενα αποτέλεσμα που δεν ταιριάζει πολύ με τον μύθο είναι ότι τα πρόβατα θα παραμείνουν μαζί και θα φέρουν τους λύκους σε δύσκολη θέση. Αυτό μπορεί να είναι λιγότερο απίθανο από ότι ακούγεται. Προς το παρόν, η Ευρώπη, ο Καναδάς και η Ιαπωνία είναι ενωμένοι κατά της φιλοπόλεμης εμπορικής διάθεσης του κ. Τραμπ.

Η θεωρία λέει ότι ο κ. Τραμπ θα πρέπει να διχάσει τις χώρες του G7 δείχνοντας την προτίμηση του. Με αυτόν τον τρόπο θα πετύχει το διμερή κόσμο που αναζητά. Για παράδειγμα, μπορεί να διαχωρίσει τη Βρετανία από την αγέλη προσφέροντας της εξαίρεση από τους δασμούς που επέβαλε επικαλούμενος λόγους εθνικής ασφάλειας, αφότου το ευρωπαϊκό διαζύγιο της πραγματοποιηθεί την επόμενη χρονιά.

Μετά, θα μπορούσε να ενθαρρύνει την προοπτική μίας εμπορικής συμφωνίας Ηνωμένου Βασιλείου-ΗΠΑ. Θα μπορούσε να διαχωρίσει την Ιταλία από το γκρουπ, κάνοντας κοπλιμέντα στη νέα λαϊκίστικη κυβέρνηση. Η Γερμανία θα αμφιταλαντεύονταν αν ο κ. Τραμπ απλώς υποσχόταν να μιλήσει σοβαρά για κάποια θέματα.

Αν ο κ. Τραμπ επρόκειτο να παίξει με τέτοια τακτική, θα εξυπηρετούσε τον στρατηγικό του στόχο. Αυτό που υποτίθεται ότι θέλει -και υπονοεί το δόγμα του «Πρώτα η Αμερική»- είναι ένας μεταμοντέρνος πολυμερής κόσμος. Πρόκειται για μία ζούγκλα συναλλαγών, στην οποία οι ΗΠΑ έχουν το πλεονέκτημα του μεγέθους σε κάθε επιμέρους διαπραγμάτευση.

Είναι ένα σήριαλ, στο οποίο υπάρχει ο ένας και οι άλλοι, στο οποίο ο κ. Τραμπ είναι πάντα μεγαλύτερος από τον άλλον. Σχεδόν κανείς δεν θέλει έναν τέτοιον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων και των περισσότερων επιχειρηματικών κοινοτήτων της Αμερικής. Θα μείωνε την ανάπτυξη όλων και θα έσπαγε τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες. Ωστόσο, δεν είναι παράλογο όραμα. Το μέγεθος θα υπαγόρευε ότι οι ΗΠΑ θα είχαν πάντα το πάνω χέρι.

Εδώ είναι που καταρρέει η φιλοσοφία του κ. Τραμπ. Το δόγμα «η Αμερική Πρώτα» απαιτεί διπλωματική ικανότητα. Χρειάζεσαι γνώσεις επί αυτών που θέλεις να διχάσεις και να επικρατήσεις. Μετά τους διαλέγεις. Ωστόσο ο κ. Τραμπ κάνει το αντίθετο. Πότε ήταν η τελευταία φορά που η Δύση έδειχνε τόσο ενωμένη;

Υπάρχουν δύο εξηγήσεις για τις πράξεις του κ. Τραμπ. Σύμφωνα με την πρώτη, είναι ανίκανος. Γνωρίζει το είδος του κόσμου που θέλει -μία επιστροφή στη δεκαετία του 1950- αλλά είναι πολύ ανόητος για να καταλάβει πως θα μεγιστοποιήσει τις πιθανότητες του να το πετύχει. Υπάρχουν στοιχεία που υποστηρίζουν αυτό το επιχείρημα.

Σύμφωνα με τη δεύτερη, η «ταυτότητα» του κ. Τραμπ είναι μεγαλύτερο από το «Εγώ» του. Ο Φρόυντ συνέδεσε το «Εγώ» με τον αναβάτη που έχει τον έλεγχο και την «ταυτότητα» με το άγριο άλογο. Το «Εγώ» του κ. Τραμπ θέλει έναν εμπορευματοποιημένο κόσμο. Αλλά η «ταυτότητα» του λαχταράει εκδίκηση. Το να τιμωρεί τους εταίρους της Αμερικής που φέρονται για χρόνια να την εξαπατούν, δεν συμβαδίζει με τον διαχωρισμό του ενός από τον άλλον. Είναι δύσκολο να κάνεις και τα δύο.

Το αποτέλεσμα είναι μία συνεχιζόμενη σύγχυση. Από ότι φαίνεται, κορυφαίος αντίπαλος του κ. Τραμπ είναι η Κίνα. Έχει μακράν το μεγαλύτερο εμπορικό πλεόνασμα με τις ΗΠΑ. Ωστόσο, την περασμένη εβδομάδα ο κ. Τραμπ εγκατέλειψε τον μεγαλύτερο μοχλό πίεσης που είχε έναντι της Κίνας, δίνοντας στην εταιρεία τηλεπικοινωνιών ΖΤΕ μια εξαίρεση από το αμερικανικό δίκαιο. Την ίδια ώρα, κλιμάκωσε τη μάχη με τον Καναδά, που έχει μικρό εμπορικό έλλειμμα με τις ΗΠΑ.

Μπορεί η Δύση να επιβιώσει από τέτοιες διαιρέσεις; Βραχυπρόθεσμα, ίσως. Αλλά οι λύκοι περιμένουν υπομονετικά να έρθει η ώρα τους.

© The Financial Times Limited 2018. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation