Αισιόδοξοι οι Ελληνες τραπεζίτες για την πορεία των πλειστηριασμών

Η Βαρβάρα Σγούρα την αποκαλεί «πιο σοκαριστική μέρα» της καριέρας της ως συμβολαιογράφου. Μια ομάδα κουκουλοφόρων οπλισμένων με σφυρί έσπασαν την πόρτα του γραφείου της στην Αθήνα και κατέστρεψαν ηλεκτρονικούς υπολογιστές, εκτυπωτές και άλλο εξοπλισμό.

«Εμειναν λιγότερο από τρία λεπτά αλλά έκαναν καταστροφές χιλιάδων ευρώ και τρομοκράτησαν το προσωπικό», δηλώνει. «Η αστυνομία έφτασε γρήγορα αλλά δεν έχουν γίνει ακόμα συλλήψεις».

Η επίθεση στο γραφείο, που είχε σχεδιαστεί για εκφοβισμό, είναι μια από τις πιο δραματικές εκδηλώσεις της δύναμης όσων αντιτίθενται σε ένα φαινομενικά αβλαβές ζήτημα, τους πλειστηριασμούς ακινήτων από τις τράπεζες κατά τη διάρκεια της μακράς οικονομικής κρίσης.

Ως τμήμα των μεταρρυθμίσεων που συμφωνήθηκαν με τους πιστωτές, την ΕΕ και το ΔΝΤ, η Αθήνα συμφώνησε να διενεργεί εβδομαδιαία ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς αντικαθιστώντας τη διαδικασία που διενεργούνταν σε εξειδικευμένα δικαστήρια. Η κα Σγούρα είναι μέλος μιας μικρής ομάδας συμβολαιογράφων που χειρίζονται υποθέσεις ανάκτησης.

Η διαδικασία έχει χαρακτηριστεί κρίσιμη από τους πιστωτές της Ελλάδας και τον τραπεζικό τομέα της χώρας, ώστε να μειωθούν τα υψηλά ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων -που κατά μέσο όρο φτάνουν το 45%- και να τονωθεί η οικονομία, απελευθερώνοντας κονδύλια για νέα χρηματοδότηση. Καλύπτοντας αυτό τον βασικό όρο του προγράμματος διάσωσης θα τονωθεί επίσης η πιθανότητα της αριστερής κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ να βγάλει τη χώρα από το υφιστάμενο πρόγραμμα των 86 δισ. ευρώ.

Οι πλειστηριασμοί, όμως, επηρεάζουν έως και ένα εκατομμύριο Ελληνες, έναν στους 10, μια ένδειξη του μεγέθους του οικονομικού τραύματος στη χώρα, και στους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς έχουν εναντιωθεί επιθετικά ακτιβιστές και κάποιες ομάδες της κοινωνίας των πολιτών. Η κα Σγούρα δήλωσε ότι ανακάλυψε αργότερα πως το γραφείο της στοχοποιήθηκε από μια βίαιη ακροαριστερή ομάδα.

Η κυβέρνηση επίσης θεωρείται ότι σέρνει τα πόδια της γύρω από το πρόγραμμα των πλειστηριασμών, κάνοντας την εφαρμογή του ένα τεστ για τη δέσμευσή της στις μεταρρυθμίσεις.

Ο ESM απελευθέρωσε νωρίτερα μια δόση 5,7 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα βοήθειας, αλλά διακράτησε 1 δισ. ευρώ εξαιτίας και των ανησυχιών για τη δέσμευση της Αθήνας στη διαδικασία των πλειστηριασμών. «Είναι σημαντικό για τις Βρυξέλλες και τη Φρανκφούρτη να συνεχίσουν την πίεση στην Ελλάδα», είπε ένας κορυφαίος Ελληνας τραπεζίτης.

Καθώς το τέλος του προγράμματος διάσωσης πλησιάζει, η διάθεση στην Αθήνα γίνεται περισσότερο «ελαφριά». Η οικονομία αναπτύχθηκε με 1,4% το 2017, τερματίζοντας ένα σερί οκτώ ετών ύφεσης, και αναμένεται φέτος να συνεχίσει με περίπου 2%, οδηγούμενη από τον τουρισμό και μια ανάκαμψη στην εγχώρια κατανάλωση. Όμως ακόμα και μετά την έξοδο από το πρόγραμμα, η Ελλάδα θα παραμείνει υπό επιτήρηση για να εξασφαλιστεί ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι επιτυγχάνονται και οι μεταρρυθμίσεις θα ολοκληρωθούν. Οι αξιωματούχοι ανησυχούν για την πιθανότητα οπισθοχωρήσεων πριν από τις γενικές εκλογές που προγραμματίζονται για το 2019.

Οι Ελληνες τραπεζίτες είναι αυξημένα αισιόδοξοι ότι θα πιάσουν τον φετινό στόχο των 8.000-10.000 επιτυχημένων ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Οι εξοχικές κατοικίες και τα εμπορικά ακίνητα προσελκύουν περισσότερο ενδιαφέρον, προκαλώντας ελπίδες ότι η οκταετής πτώση στις τιμές στην κτηματαγορά έπιασε πάτο. «Περιμένουμε μεγάλη επιτάχυνση στο δεύτερο εξάμηνο καθώς η εμπιστοσύνη για την οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας αυξάνει», είπε ένας τραπεζίτης.

Ο αριθμός των ακινήτων που βγαίνει σε πλειστηριασμό έχει αυξηθεί σε περίπου 400 την εβδομάδα. Ο Γιώργος Ρούσκας, επικεφαλής της ένωσης των συμβολαιογράφων, είπε ότι περίπου για το 1/3 βρίσκονται αγοραστές, ανάμεσα στους οποίους είναι στρατηγικοί κακοπληρωτές, δανειολήπτες που επέλεξαν να σταματήσουν να πληρώνουν τις δόσεις των δανείων τους κατά τη διάρκεια της κρίσης.

«Βλέπουμε μομέντουμ, παρότι τα μεγέθη δεν είναι ακόμα πολύ μεγάλα. Περιμένουμε να δούμε πολύ περισσότερους στρατηγικούς κακοπληρωτές να εμφανίζονται την τελευταία στιγμή για να κάνουν μια συμφωνία και να διασώσουν την περιουσία τους», είπε ο κος Ρούσκας.

Ακόμα όμως και να επιτευχθεί ο στόχος της φετινής χρονιάς για τους πλειστηριασμούς είναι ακόμα πολύ μακριά από τον μεσοπρόθεσμο στόχο για 130.000 πλειστηριασμούς ως το 2022.

Συγκριτικά λίγα σπίτια ιδιωτών βγαίνουν σε πλειστηριασμό, κάτι που αντανακλά το ότι οι τράπεζες διστάζουν να εφαρμόσουν ένα πολιτικά αντιδημοφιλές μέτρο.

Οι πλειστηριασμοί είναι ακόμα ένα μεγάλο θέμα για τον ΣΥΡΙΖΑ, όπου οι αριστεροί επικαλούνται τη δέσμευση του κόμματος όταν ήρθε στην εξουσία το 2015 να προστατεύσει τους υπερχρεωμένους ιδιοκτήτες από το να χάσουν τις περιουσίες τους. Πάνω από 150.000 Ελληνες έχουν υποβάλει αίτηση για προστασία με βάση νόμο που πέρασε το 2010 στην αρχή της κρίσης και περιμένουν να εκδικαστούν οι υποθέσεις τους.

«Με τους υφιστάμενους ρυθμούς οι εκδικάσεις δεν θα τελειώσουν πριν το 2032, έτσι οι τράπεζες θα πρέπει στο ενδιάμεσο να διατηρήσουν τις προβλέψεις τους», λέει άλλος τραπεζίτης. Νέες αιτήσεις δεν γίνονται πλέον αποδεκτές μετά από τροποποιήσεις του νόμου.

Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, πρώην υπουργός Ενέργειας που αποχώρησε από τον ΣΥΡΙΖΑ το 2015 για να ιδρύσει τη Λαϊκή Ενότητα, ηγείται ενός μικρού αλλά θορυβώδους κινήματος κατά των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών έξω από διαφορετικά, κάθε εβδομάδα, συμβολαιογραφεία.

«Αυτοί οι πλειστηριασμοί είναι μια ντροπή, μια επιστροφή στον απολυταρχισμό», είπε σε ένα μικρό πλήθος τον περασμένο μήνα έξω από ένα γραφείο που φυλασσόταν από την αστυνομία. Η διαμαρτυρία έγινε βίαιη και χρησιμοποιήθηκαν δακρυγόνα.

Η κα Σγούρα ωστόσο υποστηρίζει ότι δεν θα αποθαρρυνθεί από την επίθεση στα γραφεία της και ενθαρρύνθηκε από την κίνηση της κυβέρνησης να δημιουργήσει 400 θέσεις συμβολαιογράφων για να επιταχύνει τη διαδικασία των πλειστηριασμών.

«Τους τελευταίους τρεις μήνες έχουν προχωρήσει από λίγες δωδεκάδες σε εκατοντάδες πλειστηριασμούς», είπε. «Θα πάρει αρκετό χρόνο για να διευθετηθεί το ζήτημα των πλειστηριασμών αλλά νομίζω ότι είμαστε τώρα σε σωστό δρόμο».

© The Financial Times Limited 2018. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation