Γιατί το Ριάντ «έριξε μαύρο» στις τουρκικές... σαπουνόπερες!

Ποιος φοβάται μία τουρκική σαπουνόπερα; Σκεφτείτε το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας.

Το πιο συντηρητικό κράτος του Κόλπου μπορεί να έχει ξανα-ανακαλύψει την αξία της ψυχαγωγίας, αλλά όχι όλα τα είδη της: οι τουρκικές σαπουνόπερες μεταγλωττισμένες στα αραβικά, που έχουν εντυπωσιάσει τους τηλεθεατές για μία δεκαετία, ανακηρύχθηκαν «δράμα non grata».

Η σχέση αγάπης των Αράβων με τις τουρκικές σαπουνόπερες ξεκίνησε το 2008, όταν το υποστηριζόμενο από τη Σαουδική Αραβία Ραδιοτηλεοπτικό Κέντρο Μέσης Ανατολής (MBC), το μεγαλύτερο ιδιωτικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο της Μέσης Ανατολής, εισήγαγε τους τηλεθεατές στο Noor, μία σειρά που εξιστορούσε τη ζωή ενός παντρεμένου ζευγαριού που ήταν και παραδοσιακό και μοντέρνο. Νέοι και ηλικιωμένοι, πλούσιοι και φτωχοί, όλοι συντονίζονταν στο Noor. Οι πρωταγωνιστές της σειράς έγιναν για λίγο διασημότητες. Ο τουρισμός από τις αραβικές χώρες προς την Τουρκία αυξήθηκε.

Εκείνη την εποχή, η Τουρκία έκανε επίθεση γοητείας στον αραβικό κόσμο και οι σαπουνόπερες βοήθησαν να προβάλει την ήρεμη δύναμή της. Σήμερα, τα πολιτικά συμφέροντα Τουρκίας και Σαουδικής Αραβίας είναι αντικρουόμενα και τα τουρκικά σίριαλ πληρώνουν το τίμημα.

Νωρίτερα αυτό τον μήνα, το MBC με έδρα το Ντουμπάι, με μία απότομη κίνηση, έβγαλε εκτός αέρα όλες τις τουρκικές σειρές. Καμία εξήγηση δεν δόθηκε αλλά οι διευθυντές της βιομηχανίας υποθέτουν ότι ήταν πολιτική απόφαση που πήρε το Ριάντ.

Αν αυτό είχε συμβεί κάποιους μήνες πριν, το MBC θα προσπαθούσε να αντισταθεί. Θα υπογράμμιζε τον εμπορικό παραλογισμό του να «σκοτώσεις» τα προγράμματα με τη μεγαλύτερη τηλεθέαση, που βλέπουν εκατομμύρια τηλεθεατών. Θα είχε επιμείνει ότι είχε δημιουργήσει μία γενιά σειρών που έβγαιναν πρώτες και ότι θα έπρεπε να αντικατασταθούν από εκπομπές χαμηλότερης ποιότητας.

Ωστόσο, το MBC δεν ελέγχει πλέον τις επιχειρηματικές αποφάσεις του. Ο πρόεδρός του, Γουαλίντ Μπιν Ιμπραχί Αλ-Ιμπραχίμ, συγγενής της βασιλικής οικογένειας της Σαουδικής Αραβίας, ήταν ένας από τους άτυχους ενοίκους του ξενοδοχείου Ritz-Carlton, στο Ριάντ, τον Νοέμβριο, όταν ο πρίγκιπας και ντε φάκτο ηγέτης Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν ξεκίνησε την εκστρατεία του «κατά της διαφθοράς». Το επεισόδιο στο Ritz είχε ως αποτέλεσμα να αποκτήσει η κυβέρνηση περιουσιακά στοιχεία από δεκάδες εστεμμένους και επιχειρηματίες.

Ο κ. Ιμπραχίμ έχει αφεθεί ελεύθερος. Παραμένει ορισμένος πρόεδρος του MBC και μεγάλος μέτοχος. Ωστόσο, πιστεύεται ότι η οικογένειά του έχει χάσει τον πλειοψηφικό έλεγχο του ραδιοτηλεοπτικού δικτύου -60% των μετοχών του εκτιμάται ότι είναι στα χέρια της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας.

Οι εκ των έσω στη βιομηχανία λένε ότι αξιωματούχοι σήμερα παρεμβαίνουν στο περιεχόμενο του MBC. Και ένα πράγμα που δεν αντέχουν πια είναι οι τουρκικές σαπουνόπερες.

Φυσικά, η Τουρκία έχει αλλάξει τα τελευταία 10 χρόνια. Όλο και πιο απολυταρχική, δεν εμφανίζεται πια ως πρότυπο μίμησης. Μπορεί κάποτε να επιδίωκε την οικονομική ολοκλήρωση και συμμαχίες με τους γείτονές της, αλλά σήμερα η Τουρκία είναι σε διαμάχη με αρκετά κράτη της περιοχής.    

Στα μάτια της Σαουδικής Αραβίας, η πιο σοβαρή αμαρτία της Τουρκίας είναι ότι έχει επιμείνει στην υποστήριξη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, του ισλαμιστικού κινήματος που για λίγο κυβέρνησε την Αίγυπτο μετά την αραβική Άνοιξη, αλλά αργότερα ανετράπη από στρατιωτικό πραξικόπημα. Η Σαουδική Αραβία και άλλοι εταίροι του Κόλπου έχουν βγάλει εκτός νομιμότητας την Αδελφότητα και της έχουν βάλει την ταμπέλα της τρομοκρατικής ομάδας.

Η Τουρκία έχει επίσης στηρίξει το Κατάρ στην πικρή αντιπαράθεση με τη Σαουδική Αραβία και αρνείται να πάρει θέση σε έναν ακόμη πιο δηλητηριώδη αγώνα εξουσίας ανάμεσα στο Ριάντ και την Τεχεράνη.  

Ωστόσο, οι τουρκικές σαπουνόπερες δεν παράγονται από την τουρκική κυβέρνηση. Οπότε, το αν είναι ή όχι στον αέρα του MBC έχει μικρές συνέπειες στον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Στην πραγματικότητα, το μόνο θύμα σε αυτή την περίπτωση είναι το ίδιο το MBC και, κατ' επέκταση, οι νέοι του μέτοχοι.

Υπήρχε λόγος για την επιτυχία του MBC. Σε μία περιοχή που τα μέσα ενημέρωσης είναι κυρίως ελεγχόμενα από την κυβέρνηση, το ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο είχε μάθει να ισορροπεί ανάμεσα στα συμφέροντα της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας, ενώ εκπλήρωνε και τις ανάγκες των τηλεθεατών του.

Πέρυσι, έκανε την παραγωγή σε μία σειρά για τη ζωή κάτω από τον έλεγχο του χαλιφάτου του ISIS, που ήταν αδιαμφισβήτητα πιο δυνατή στον αγώνα κατά του εξτρεμισμού από τις κυβερνητικές προσπάθειες. Οσο πιο περιορισμένο γίνεται το πρόγραμμά του και όσο πιο αυθαίρετη γίνεται η κυβέρνηση στις παρεμβάσεις της, τόσο πιο αναποτελεσματικό και λιγότερο κερδοφόρο μάλλον θα είναι το MBC.

Οι τηλεθεατές στη Μέση Ανατολή θα μπορούν ακόμη να παρακολουθήσουν τις τουρκικές σαπουνόπερες μέσω άλλων εγχώριων τηλεοπτικών δικτύων και του Netflix. Σύμφωνα με αναφορές των αραβικών μέσων ενημέρωσης, ένας νέος τηλεοπτικός σταθμός πρόκειται να ξεκινήσει, με σκοπό τη μετάδοση τουρκικής μυθοπλασίας, που έχει εγκαταλειφθεί από το MBC.

Οι φήμες λένε ότι υποστηρικτής του νέου σταθμού δεν είναι άλλος από το Κατάρ -ένας ακόμα μικρός ελιγμός στο πολιτικό δράμα του Κόλπου, που δεν θα ευχαριστήσει τη Σαουδική Αραβία.

© The Financial Times Limited 2018. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation