Το Κίνημα Πέντε Αστέρων λοξοκοιτάζει προς τα... αριστερά

To Κίνημα των Πέντε Αστέρων (M5S) της Ιταλίας ζυγίζει μία συμμαχία με τα κόμματα της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς -και όχι με την ευρωσκεπτικιστική Λίγκα- ως την προτιμώμενη επιλογή του για σχηματισμό κυβέρνησης, μετά το ατελέσφορο εκλογικό αποτέλεσμα της χώρας, σύμφωνα με αξιωματούχους του κόμματος.

Το M5S θα είναι το μεγαλύτερο κόμμα στο Κοινοβούλιο της Ιταλίας, αφού κέρδισε 32% των ψήφων στις εκλογές της Κυριακής, σε μία ένδειξη πώς το αντισυστημικό αίσθημα έχει φέρει τα πάνω κάτω στην παραδοσιακή πολιτική σκηνή της χώρας. Ωστόσο δεν κατάφερε να έχει πλειοψηφία και θα μπορούσε να κυβερνήσει μόνο με την υποστήριξη από άλλα κόμματα.

Αν τα ανοίγματα σε κόμματα της αριστεράς είναι επιτυχημένα, μπορούν να βοηθήσουν το M5S να αντικρούσει τις αντίπαλες προσπάθειες από τη Λίγκα και άλλα κόμματα της δεξιάς για να σχηματίσουν κυβέρνηση. Η Λίγκα και οι εταίροι της κέρδισαν 37% των ψήφων και επίσης πρέπει να φτιάξουν έναν ευρύτερο συνασπισμό για να κυβερνήσουν.

Ο Λουίτζι ντι Μάιο, ο ηγέτης των Πέντε Αστέρων, είπε μετά την επιτυχία του, ότι θα έκανε συνομιλίες με όλα τα πολιτικά κόμματα, αλλά οι άνθρωποι του περιβάλλοντός του σημείωσαν ότι έβλεπε μία πρώτη κίνηση προς την Αριστερά. Αυτά τα κόμματα περιλαμβάνουν το κυβερνών κεντροαριστερό Δημοκρατικό κόμμα (PD), το οποίο δέχθηκε σκληρή ήττα στις εκλογές της Κυριακής. 

«Πρέπει να δούμε τι είδους περιθώριο για διάλογο υπάρχει με το PD», δήλωσε ένας αξιωματούχος του M5S. «Από άποψη κουλτούρας οι συμμαχίες είναι δύσκολες για το M5S, αλλά πιθανότατα το M5S με την Κεντροαριστερά θα μπορούσε να είναι λιγότερο τραυματική απ' ότι με την Λίγκα».

Ο Ματέο Ρέντσι, ο απερχόμενος ηγέτης του έχει υπάρξει έντονα επικριτικός σε οποιασδήποτε συμφωνία με το M5S ή τη δεξιά συμμαχία, υπό την ηγεσία του κ. Σαλβίνι, λέγοντας ότι το καλύτερο στοίχημα του PD είναι να μείνει στην αντιπολίτευση.

«Το M5S και η δεξιά μας έχουν προσβάλει εδώ και χρόνια και αντιπροσωπεύουν εντελώς αντίθετες αξίες από εμάς. Είναι αντιευρωπαϊκά… έχουν χρησιμοποιήσει εχθρική γλώσσα, λέγοντας μας ότι είμαστε διεφθαρμένοι, Μαφιόζοι, περιχαρακωμένοι στην εξουσία και με τα χέρια μας λερωμένα με αίμα λόγω της μετανάστευσης και δε νομίζω ότι έχουν αλλάξει γνώμη», έγραψε στο Facebook ο κ. Ρέντσι. «Να σχηματίσουν κυβέρνηση αν μπορούν, εμείς είμαστε εκτός».

Τα εκλογικά κέρδη για το M5S και τη Λίγκα, που ξεπέρασε το Φόρτσα Ιτάλια του Σίλβιο Μπερλουσκόνι και την προσπάθεια του να γίνει το ηγετικό συντηρητικό κόμμα, σηματοδότησαν τη μεγαλύτερη αναταραχή στην Ευρώπη,  από τότε που έγινε η ψηφοφορία για το Brexit. Προκαλούν μια μακρά περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας και διαπραγμάτευσης, προτού η Ιταλία αποκτήσει νέα κυβέρνηση.

Οι επίσημες διαπραγματεύσεις για σχηματισμό κυβέρνησης θα διεξαχθούν υπό τον Σέρτζιο Ματαρέλα, τον πρόεδρο της Ιταλίας, αλλά δεν αναμένονται να ξεκινήσουν μέχρι τα μέλη του κοινοβουλίου να αναλάβουν τα καθήκοντά τους αργότερα αυτό τον μήνα.

Το πιο ανησυχητικό σενάριο για τους επενδυτές και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής της ΕΕ θα ήταν το M5S και η Λίγκα, υπό την ηγεσία του Ματέο Σαλβίνι, να αποφασίσουν να σχηματίσουν κυβέρνηση μαζί. Θα είχαν μία πλατφόρμα οικονομικού εθνικισμού και περιφρόνησης των οικονομικών κανόνων της ΕΕ.

Οι αξιωματούχοι του M5S λένε ότι παραμένει μία επιλογή, όχι όμως απαραίτητα προτεραιότητα. «Μία συμφωνία με τη Λίγκα είναι το άλλο σχέδιο, αλλά προς το παρόν ο Σαλβίνι ενδιαφέρεται περισσότερο για την εδραίωση της ηγεσίας του στη κεντροδεξιά», είπε κάποιος.

Ο κ. Σαλβίνι, που συναντήθηκε με τους ηγέτες της Λίγκας την Τρίτη, είπε ότι τα κόμματα της Δεξιάς πρέπει να είναι σε οποιονδήποτε συνασπισμό. «Μία κυβέρνηση χωρίς τη κεντροδεξιά, ο συνασπισμός της οποίας πήρε τις περισσότερες ψήφους, θα ήταν σίγουρα πολύ περίεργη», είπε.

Το M5S είχε μεγάλα κέρδη στο Νότο, όπου η Λίγκα αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό και αιτία είναι οι Βόρειες, σχισματικές ρίζες της. Αυτό θα μπορούσε να είναι επιχείρημα εναντίον μίας συμφωνίας με τον κ. Σαλβίνι.

Ωστόσο, θα μπορούσε επίσης να είναι δύσκολο για τη βάση του M5S να αποδεχθεί τη συνεργασία με το PD. Έχοντας υποσχεθεί να φέρει επανάσταση στην πολιτική, το M5S έχει ασκήσει δριμεία κριτική στο PD τα τελευταία πέντε χρόνια.

Μία προϋπόθεση για οποιαδήποτε συμφωνία ανάμεσα στο M5S και το PD θα ήταν μία γρήγορη απόσυρση του κ. Ρέντσι, τον ηγέτη του PD, που έχει δεχθεί ατελείωτες επιθέσεις από τον κ. Ντι Μάιο. Ο κ. Ρέντσι ανακοίνωσε την παραίτησή του τη Δευτέρα αλλά είπε ότι θα τεθεί σε ισχύ, αφού τακτοποιηθεί το πολιτικό αδιέξοδο, σε μια προσπάθεια να κρατήσει κάποια επιρροή στις συνομιλίες. Οι εσωτερικοί «αντιφρονούντες» διαφωνούν με την εχθρότητα που επιδεικνύει ο κος Ρέντσι σε οποιαδήποτε συμφωνία με το M5S. 

«Η θέση του Ρέντσι είναι ανώριμη και ανώφελη», είπε στους Financial Times, ο Michele Emiliano, κυβερνήτης του PD στην Πουγκλία. «Η μόνη λύση σε αυτή την κρίση είναι μια κυβερνητική εντολή για το M5S και εξωτερική υποστήριξη από το PD», είπε, εννοώντας ότι το κόμμα του θα υποστήριζε νομοσχέδια κατά περίπτωση, χωρίς συμμετοχή στο υπουργικό συμβούλιο.

Η άποψη του κ. Ρέντσι είναι πιθανότατα ακόμη κυρίαρχη μέσα στο κόμμα του, αλλά οι αξιωματούχοι του M5S μπορεί να υπολογίζουν ότι η αντιπολίτευση θα μπορούσε να ξεθωριάσει με το πέρασμα του χρόνου, ιδιαίτερα αν η εναλλακτική ήταν νέες εκλογές, στις οποίες η κεντροαριστερά θα μπορούσε να χάσει περισσότερο έδαφος.

Ο κ. Ματαρέλα θα μπορούσε επίσης να πιέσει το PD να σκεφτεί την ιδέα της σύνδεσης με το M5S, ιδιαίτερα αν το έβλεπε ως έναν τρόπο να αποφύγει νέες εκλογές ή μία εντελώς λαϊκιστική κυβέρνηση.

Οι επιχειρηματικοί όμιλοι θα μπορούσαν επίσης να επιδιώξουν να ωθήσουν το PD προς μία συμφωνία. «Το M5S δεν μας φοβίζει, μιλάμε για ένα δημοκρατικό κόμμα, πρέπει να δούμε τι μέτρα λαμβάνουν», είπε ο Vincenzo Boccia, πρόεδρος του ιταλικού βιομηχανικού ομίλου, Confindustria. «Το σημαντικό είναι ότι υπάρχει κυβέρνηση για τη χώρα».

Ο κ. Ντι Μάιο μάλλον θα κρατήσει ανοιχτές τις επιλογές του για κάποιο διάστημα, καθώς κάθε επιλογή προκαλεί έκρηξη στην αντιπολίτευση του, με κάποιον τρόπο.

Ο Ματία Ντιλέτι, καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Sapienza της Ρώμης, είπε ότι το πρώτο σημάδι για το αν μία συμφωνία με το PD θα μπορούσε πραγματικά να γίνει, θα ήταν αν τα κόμματα ψηφίσουν τον ίδιο υποψήφιο για επικεφαλής της Γερουσίας, περίπου στις 23 Μαρτίου.

«Θα είναι θεμελιώδες να δούμε τι θα γίνει εκεί – αυτό θα μας δείξει προς ποια κατεύθυνση φυσάει ο αέρας», είπε ο καθηγητής Ντιλέτι.

© The Financial Times Limited 2018. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation