Ο τζογαδόρος που έκανε άνω-κάτω τη γερμανική πολιτική

Μεταξύ των μεγαλύτερων πολιτικών στη Γερμανία, ο Κρίστιαν Λίντνερ, πρόεδρος των Φιλελεύθερων Δημοκρατών (FDP), είναι ο πιο ατρόμητος. Η αποχώρηση από τις συνομιλίες με την Άγκελα Μέρκελ ήταν μια υψηλού ρίσκου ζαριά. Έβαλε όλους τους άλλους σε μπελάδες και «λειτούργησε» για τον ίδιο και το κόμμα του.

Εξεπλάγην, όταν διάβασα, ότι ο κ. Λίντνερ έφυγε από τις συνομιλίες, εξαιτίας της ευρωζώνης. Την τελευταία στιγμή, τους εξέπληξε όλους, αρνούμενος να υποστηρίξει την επέκταση της δύναμης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, της ομπρέλας διάσωσης, με την κ. Μέρκελ να υποστηρίζει ότι αυτό θα έβλαπτε όλη τη συζήτηση για το μέλλον της ΕΕ.

Λίγο αργότερα, ο κ. Λίντνερ αποχώρησε. Αυτό δεν είναι κάτι που το συνηθίζουν οι Γερμανοί πολιτικοί: να κάνουν μια εξωφρενική προεκλογική υπόσχεση και στη συνέχεια να την τηρούν. Σχεδόν όλοι οι Γερμανοί δημοσιογράφοι με επιρροή στην κοινή γνώμη τον περιφρόνησαν. Δεν είχαν δει ποτέ κάτι τέτοιο πριν.

Προέβλεψαν ότι το FDP θα χάσει την υποστήριξη ψηφοφόρων. Οι αρχικές δημοσκοπήσεις δείχνουν μια πιο μικτή εικόνα, με μερικές να δείχνουν το FDP και τους Πράσινους να κερδίζουν έδαφος, αν και σε μία, το Σαββατοκύριακο, οι Φιλελεύθεροι έπεσαν ελαφρώς.

Διαφωνώ έντονα με τη θέση του FDP για την ευρωζώνη. Εάν εφαρμοστεί πλήρως, θα οδηγούσε στην ενδεχόμενη διάλυση του ενιαίου νομίσματος. Αλλά δεν μπορώ να κρύψω τον θαυμασμό μου για τον τρόπο που ο κ. Λίντνερ παρέμεινε πιστός σε προεκλογική υπόσχεση.

Παρά τον αυξανόμενο ευρωσκεπτικισμό, το FDP είναι πολύ διαφορετικό από την Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), που πρόκειται να γίνει το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, εάν το CDU/CSU και οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) σχηματίσουν συνασπισμό. Το AfD είναι ένα κόμμα που αρνείται να διώξει μέλη του που έχουν εκφράσει ανοιχτά τη συμπάθειά τους στους ναζί. Το FDP είναι εθνικό-συντηρητικό κόμμα, με μια δόση φιλελεύθερων οικονομικών.

Η θέση του κ. Λίντνερ μπορεί να είναι κακή για την ευρωζώνη. Και νομίζω ότι θα ήταν κακή και για τη Γερμανία, με την ίδια έννοια που το Brexit είναι κακό για το Ηνωμένο Βασίλειο. Αλλά η θέση του έχει νόημα, αν σκεφτεί κανείς τη δυναμική της γερμανικής πολιτικής.

Το πολιτικό σύστημα είναι κατακερματισμένο. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το CDU/CSU βρίσκεται κάτω από το 30%, το SPD κάτω από το 20% -και τα δύο σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ. Υπάρχουν πολλοί συντηρητικοί Χριστιανοδημοκράτες ψηφοφόροι, δυσαρεστημένοι με τους συμβιβασμούς των μόνιμων μεγάλων συμμαχιών. Η οργάνωση νεολαίας του CDU σε μία περιφέρεια ζήτησε την παραίτηση της κ. Μέρκελ. Μια τέτοια επανάσταση είναι ανήκουστη.

Μεταξύ των υψηλόβαθμων πολιτικών του CDU, στη δεξιά πτέρυγα του κόμματος, είναι ο Γενς Σπαν, υφυπουργός στο υπουργείο Οικονομικών, ο οποίος τυγχάνει να είναι προσωπικός φίλος του κ. Λίντνερ. Τα χρόνια του μεγάλου συνασπισμού έχουν ανοίξει έναν ευρύ πολιτικό χώρο μεταξύ του πολιτικού κέντρου, όπως εκπροσωπείται από την κ. Μέρκελ και του AfD. Ο κ. Λίντνερ και ίσως ο κ. Σπαν είναι οι φυσικοί ηγέτες για να κάνουν την απόπειρα να καταλάβουν αυτόν τον πολιτικό χώρο.

Tην περασμένη εβδομάδα, ο Μάρτιν Σουλτς, πρόεδρος του SPD, φάνηκε να δείχνει παρόμοιο βαθμό ψυχραιμίας, όταν ανακοίνωσε ότι το SPD δεν θα συμμετείχε σε άλλο μεγάλο συνασπισμό (αυτό ήταν πριν οι βουλευτές τον αναγκάσουν σε στροφή).

Μου φάνηκαν πειστικά τα επιχειρήματα του κ. Σουλτς την περασμένη Δευτέρα. Τα τρία μεγάλα κόμματα συνασπισμού έχασαν το 14% των ψήφων, στις τελευταίες εκλογές. Δεν πρέπει να προσποιούνται ότι δεν συνέβη τίποτα. Ωστόσο, οι βουλευτές του SPD τρομοκρατούνται στην ιδέα να χάσουν τις θέσεις τους από επαναληπτικές εκλογές.

Δεν μπορώ παρά να σημειώσω τη διαφορά με το Εργατικό Κόμμα του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο ηγέτης του κόμματος Τζέρεμι Κόρμπιν δεν αρνήθηκε τις γενικές εκλογές νωρίτερα φέτος, ακόμα και όταν οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι δεν θα έπραττε σωστά. Απολάμβανε τον αγώνα. Το SPD, αντιθέτως, παραλύει από φόβο.

Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μη γίνει ένας μεγάλος συνασπισμός. Το SPD μπορεί να εγείρει απαιτήσεις που να μην μπορούν να εκπληρωθούν από την κ. Μέρκελ. Εάν υπάρξει συμφωνία, τα μέλη του SPD μπορεί να αντιταχθούν. Το να «πουλήσεις» τον μεγάλο συνασπισμό θα είναι πιο δύσκολο και από τη συμφωνία.

Εάν ο μεγάλος συνασπισμός προχωρήσει, το αποτέλεσμα θα είναι ένα πολιτικό κενό στα αριστερά. Οι Πράσινοι είναι σε καλύτερη θέση για να το καλύψουν. Ποτέ δεν υπήρξε τόσο μικρή απόσταση μεταξύ Πρασίνων και SPD.

Αυτό που βλέπουμε στη Γερμανία είναι η αποτυχία της κεντρώας φιλελεύθερης δημοκρατίας. Εάν οι θεματοφύλακες του συστήματος καταφύγουν σε αυτοσυντήρηση, ανοίγουν τον δρόμο για πολιτικούς όπως ο κ. Λίντνερ. Η Γερμανία δεν είχε πολιτικούς τυχοδιώκτες σαν αυτόν πριν. Έχει τώρα.

Στην Ολλανδία, ο κατακερματισμός είναι σε εξέλιξη για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα -εκεί, χρειάζονται τέσσερα κόμματα για να σχηματίσουν έναν συνασπισμό. Στη Γερμανία, τα δύο μεγαλύτερα κόμματα στη Μπούντεσταγκ, το CDU/CSU και το SPD, εξακολουθούν να έχουν την πλειοψηφία -αλλά μόνο αυτό.

Ο μεγάλος συνασπισμός είχε το 80% των εδρών στο τελευταίο κοινοβούλιο. Τώρα έχουν ένα σημαντικά μικρότερο ποσοστό, 56%. Στην πράξη, η πλειοψηφία θα είναι ακόμη μικρότερη, καθώς δεν μπορούν να βασιστούν σε κάθε μέλος του SPD ή του CDU/CSU για να τον στηρίξει.

Μέχρι το τέλος αυτής της θητείας, ο κ. Λίντνερ μπορεί να είναι ο τελευταίος που θα στέκεται όρθιος.

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation