Γιατί οι Βρυξέλλες... σφυρίζουν αδιάφορα για την Καταλονία

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αγνόησε το αίτημα των καταλανικών αρχών για διαμεσολάβηση, σε μια ακόμα ένδειξη πως οι Βρυξέλλες είναι απρόθυμες να παρέμβουν στην καταλανική κρίση.

Η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι η σύγκρουση με τη Μαδρίτη πρέπει να επιλυθεί «με απόλυτο σεβασμό στην ισπανική συνταγματική τάξη», ματαιώνοντας τις προσπάθειες του Κάρλες Πουτζδεμόν, του Καταλανού ηγέτη, να μετατρέψει τη διαμάχη «σε ευρωπαϊκό ζήτημα».

Αναλυτές λένε πως η συνεπής γραμμή που ακολουθούν οι Βρυξέλλες αντανακλά νομικά και πολιτικά εμπόδια στην εμπλοκή της σε μια μάχη ανάμεσα σε ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε. και σε μια περιοχή που θέλει να αποσχιστεί.

«Αυτού του είδους η εσωτερική συνταγματική διαμάχη είναι πάντοτε πραγματικά δύσκολη για την Ε.Ε.» δήλωσε η Heather Grabbe, διευθύντρια του think tank Open Society European Policy Institute. «Είναι πολύ δύσκολο για αυτήν να παίξει τον ρόλο ενός εξωτερικού διαμεσολαβητή» πρόσθεσε.

Όταν ο κ. Πουτζδεμόν αποφάσισε την Τρίτη να μην προχωρήσει σε μια επίσημη κήρυξη ανεξαρτησίας και να ζητήσει περαιτέρω διάλογο με τη Μαδρίτη, μίλησε για την ελπίδα μιας διαμεσολάβησης. Αλλά η νομοθεσία της Ε.Ε. δεν επιτρέπει στην Κομισιόν να αναλάβει ρόλο διαμεσολαβητή, παρά μόνο αν το ζητήσει η Μαδρίτη, δήλωσε η Ναταλί Τότσι, διευθύντρια του Institute of International Affairs.

«Είναι μια λανθασμένη συζήτηση» σημείωσε η κα Τότσι, η οποία είναι επίσης σύμβουλος της Φεντερίκα Μογκερίνι, της ύπατης εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής. «Ακούμε πολλούς να λένε: “Η Ε.Ε. δεν κάνει τίποτα”. Λοιπόν, δεν μπορεί να κάνει τίποτα στο θέμα της διαμεσολάβησης. Και αυτό που μπορεί να κάνει -το να απευθύνει έκκληση για διάλογο και κοινή λογική- το κάνει».

Ο Βάλντις Ντομπρόβσκις, αντιπρόεδρος της Κομισιόν, ανέφερε την Τετάρτη πως η Ε.Ε. στήριξε τις «προσπάθειες να ξεπεραστούν διαιρέσεις και κατακερματισμοί, να διασφαλιστεί η ενότητα και ο σεβασμός του ισπανικού συντάγματος». Η δήλωση απηχεί μια ανακοίνωση της Κομισιόν που καλούσε σε διάλογο και εξέφραζε εμπιστοσύνη στη δυνατότητα της ισπανικής κυβέρνησης να χειριστεί την κατάσταση.

Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί ηγέτες μπορεί να προσπαθήσουν με διακριτικό τρόπο να ενθαρρύνουν τον διάλογο στο θέμα της Καταλονίας, αλλά δεν μπορούν να παίξουν έναν πιο επίσημο ρόλο, σύμφωνα με τον Χοακίν Αλμούνια, πρώην αντιπρόεδρο της Κομισιόν και πρώην αρχηγό του Σοσιαλιστικού κόμματος της Ισπανίας.

Η Ε.Ε. έχει στηρίξει σθεναρά τις συνομιλίες για την επανένωση της Κύπρου, ενός μέλους της ένωσης, αλλά σε αυτές συμμετέχει ο ΟΗΕ και περιλαμβάνουν επίσης και την Τουρκία, ένα άλλο κυρίαρχο κράτος που δεν είναι μέλος της Ε.Ε.

«Η Ισπανία δεν χρειάζεται διεθνή διαμεσολάβηση» ανέφερε ο κ. Αλμούνια. «Είναι μια εσωτερική διαμάχη στην Ισπανία» πρόσθεσε.

Η Ε.Ε. έχει δεχθεί κριτική από κάποιους Ευρωπαίους πολιτικούς, επειδή δεν καταδίκασε τη βίαιη αντίδραση της ισπανικής αστυνομίας την ημέρα του δημοψηφίσματος, με τη χρήση γκλομπ και πλαστικών σφαιρών. Η Κομισιόν τόνισε πως η βία «δεν μπορεί να είναι ποτέ ένα εργαλείο στην πολιτική», αλλά δεν αναφέρθηκε άμεσα στην καταστολή της 1ης Οκτωβρίου, για την οποία απολογήθηκε αργότερη η κυβέρνηση του Ισπανού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι.

Αναλυτές υποστηρίζουν ότι πέρα από τις πολιτικές ευαισθησίες, η Ε.Ε. δυσκολεύεται να γίνει πιο επικριτική επειδή δεν έχει κανονισμούς για το πώς πρέπει να ασκούν πολιτική σε εγχώρια ζητήματα.

«Προς το παρόν, η Ε.Ε. δεν είναι συγκροτημένη για να αντιμετωπίσει κάτι τέτοιο» σημείωσε ο Ρίτσαρντ Γιουνκτς, ερευνητής του Carnegie Europe. «Δεν έχει τα αντικειμενικά κριτήρια που θα της επέτρεπαν να παρέμβει».

Ένα ακόμα πρόβλημα της Ε.Ε. που κατέδειξε η κρίση στην Καταλονία είναι το παράδοξο ότι η ύπαρξη της ένωσης ενθαρρύνει αποσχιστικά κινήματα που οι Βρυξέλλες δεν θέλουν να αναζωπυρώσουν.

Για τους εθνικιστές σε μέρη όπως η Σκωτία και η Καταλονία, η προοπτική μιας ένταξης στην Ε.Ε. είναι μια βασική συνιστώσα του επιχειρήματός τους για τους λόγους που θα μπορούσαν να ευδοκιμήσουν ως μικρά ανεξάρτητα κράτη.

Οι Βρυξέλλες έχουν απαντήσει τονίζοντας πως μια ανεξάρτητη Καταλονία θα έπρεπε να αποχωρήσει από την Ε.Ε., ακόμα και αν ανεξαρτητοποιούνταν μέσω μιας διαδικασίας που ευθυγραμμίζεται με το ισπανικό σύνταγμα.

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation