Οι πονοκέφαλοι Μέρκελ στην αναζήτηση κυβέρνησης

Η Άνγκελα Μέρκελ προηγείται τόσο πολύ στις γερμανικές δημοσκοπήσεις, που το πιο επείγον ερώτημα δεν είναι πλέον ποιος θα κερδίσει σήμερα, αλλά ποιος θα μοιραστεί μαζί της την εξουσία.

Παρότι το συντηρητικό μπλοκ της καγκελαρίου αναμένεται να επικρατήσει στην κυβέρνηση, θα χρειαστεί τουλάχιστον έναν εταίρο για να εξασφαλίσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Αυτός ο εταίρος θα επηρέαζε σημαντικά όλες τις πολιτικές, από τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα μέχρι τα μεταρρυθμιστικά σχέδια του Εμανουέλ Μακρόν για την ευρωζώνη.

Η Γερμανία είναι συνηθισμένη στη χάραξη πολιτικής από συνασπισμούς. Ωστόσο η άνοδος του δεξιού AfD σημαίνει ότι επτά κόμματα θα έχουν εκπροσώπηση στην Bundestag και αυτό θα μπορούσε να κάνει τις διαπραγματεύσεις, τις πιο δύσκολες στην ιστορία μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. «Οι επιλογές είναι πολύ μεταβλητές», εξηγεί ο Thorsten Faas, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Μάιντς.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως η συντηρητική Χριστιανοδημοκρατική Ένωση της κ. Μέρκελ και η Χριστιανοκοινωνική Ένωση Βαυαρίας, το αδελφό της κόμμα, θα πρέπει να κερδίσουν περίπου το 37% της συνολικής ψήφου, έναντι 23% για το σοσιαλδημοκρατικό SPD. Τα υπόλοιπα κόμματα -το AfD, οι Πράσινοι και το φιλελεύθερο κόμμα Ελευθερίας- συγκεντρώνουν γύρω στο 8 με 11%.

Η κ. Μέρκελ αποκλείει κάποιο συνασπισμό που θα περιλαμβάνει το αντιμεταναστευτικό AfD και τη ριζοσπαστική Αριστερά -αλλά κατά τα άλλα εκφράζεται ελάχιστα γύρω από τις επιλογές της.

Η αγαπημένη της επιλογή θα ήταν το FDP, με το οποίο η κ. Μέρκελ είχε συμμαχήσει την περίοδο 2009-2013 και που μοιράζεται τη φίλα προσκείμενη στο επιχειρείν ατζέντα της. «Είμαστε φυσικοί εταίροι», σχολιάζει βουλευτής του CDU.

Ωστόσο τα δύο κόμματα είναι απίθανο να κερδίσουν αρκετές έδρες για να διασφαλίσουν έναν συνασπισμό και σε αυτή την περίπτωση η πιο απλή επιλογή της κ. Μέρκελ θα ήταν να ανανεώσει την εφικτή, αλλά άβολη κυβέρνηση με το SPD.

Το αναίμακτο debate της κ. Μέρκελ με τον Μάρτιν Σουλτζ, τον ηγέτη του SPD, προωθήθηκε ευρέως ως πρελούδιο σε έναν νέο «μεγάλο συνασπισμό». Ωστόσο πολλοί από τη βάση του SPD, που θα ψήφιζαν ενάντια σε άλλον έναν συνασπισμό με επικεφαλής την Μέρκελ, υποστηρίζουν ότι θα φέρει την εκλογική καταστροφή. «Χρειάζεται να μπούμε στην αντιπολίτευση», υποστηρίζει αξιωματούχους της περιφέρειας. «Χρειάζεται να μιλήσουμε στη βάση του κόμματος και να ξαναπαγιώσουμε τους εαυτούς μας ως σοσιαλδημοκράτες».

Ο Oskar Niedermayer, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, επισημαίνει πως αν το SPD εξασφαλίσει ένα ποσοστό κοντά στο 25,7% που κέρδισε το 2013, οι ηγέτες θα διασφαλίσουν συνασπισμό. Αν το ποσοστό διαμορφωθεί κάτω του χαμηλού ρεκόρ του 2009, στο 23%, θα γίνει το χατίρι της βάσης του κόμματος, θεωρεί.

Ο καθηγητής Faas υπογραμμίζει πως το SPD θα έχει επίσης στο μυαλό του την πιθανή ανάδειξη του AfD ως ηγεσία της αντιπολίτευσης, αν το SPD συμμετάσχει σε μεγάλο συνασπισμό. «Πολλοί σοσιαλδημοκράτες θα το θεωρήσουν αυτό απαράδεκτο. Είναι άλλος ένας λόγος να περάσουν στην αντιπολίτευση», καταλήγει.

Χωρίς το SPD, είναι σχεδόν βέβαιο πως η κ. Μέρκελ θα χρειαζόταν έναν συνασπισμό τριών κομμάτων, ενώνοντας δυνάμεις με τους Πρασίνους, εκτός του FDP (η λεγόμενη κυβέρνηση... Τζαμάικα, από τα χρώματα των τριών κομμάτων). Κανένα μικρό κόμμα δεν αποκλείει μια τέτοια συμμαχία. Αλλά οι διαπραγματεύσεις για να μπουν και τα δύο κόμματα στο υπουργικό συμβούλιο θα ήταν σκληρές, δεδομένων των αντιθέσεων μεταξύ της μη παρεμβατικής στάσης του FDP στα οικονομικά και του περιβαλλοντικού παρεμβατισμού των Πρασίνων: το περασμένο σαββατοκύριακο, οι Πράσινοι δήλωσαν πως «εκατομμύρια περισσότερα ζώα θα βασανιστούν» στο πλαίσιο των πολιτικών του FDP στη γεωργία.

Το SPD, οι Πράσινοι και το FDP, και τα τρία κόμματα υποστηρίζουν τις πολιτικές της κ. Μέρκελ υπέρ της ΕΕ, του ΝΑΤΟ και της διεθνούς συνεργασίας. Υπάρχουν όμως διαφορές σε θέματα που αφορούν στην ευρωζώνη, κυρίως στα σχέδια του κ. Μακρόν για υπουργό Οικονομικών του μπλοκ και κάποιου είδους κοινό προϋπολογισμό. Το SPD είναι σχετικά υποστηρικτικό. Το FDP τοποθετείται στην άλλη άκρη του φάσματος, απαιτώντας ισχυρότερη απαγόρευση των διασώσεων άλλων χωρών και κανόνες που θα επιτρέψουν σε χώρες όπως η Ελλάδα να βγουν από την ευρωζώνη.

«Οτιδήποτε πλησιάζει σε μεταφορά δημοσιονομικών πόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, είτε είναι προϋπολογισμός της ευρωζώνης είτε μια τραπεζική ένωση, είναι για μας κόκκινη γραμμή», δήλωσε το προηγούμενο το Σαββατοκύριακο ο ηγέτης του FDP, Christian Lindner. Πολλοί από το μπλοκ CDU/CSU μοιράζονται την επιφυλακτικότητά του, μεταξύ των οποίων και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο επιθετικός υπουργός Οικονομικών.

Η κ. Μέρκελ, η οποία δίνει προτεραιότητα στην ενότητα της ΕΕ έναντι της δημοσιονομικής ακεραιότητας, θα επιδίωκε τη διατήρηση της προσέγγισής της. Αλλά η δουλειά θα είναι πιο δύσκολη με το FDP στην κυβέρνηση. «Μπορεί να είναι πιο εύκολο για τον Lindner να αμφισβητεί την καγκελάριο απ’ όταν ήταν για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε», τονίζει βουλευτής του CDU.

Αυτό που θα μπορούσε να περιπλέξει κι άλλο τις διαπραγματεύσεις, θα ήταν τα επιχειρήματα για την αγορά εργασίας. Έχοντας συνείδηση της αποτυχίας του να αφήσει το σημάδι του στην κυβέρνηση την προηγούμενη φορά, κάποιοι από τους ηγέτες του FDP υποστηρίζουν ότι το κόμμα πρέπει να εξασφαλίσει το Υπουργείο Οικονομικών, πράγμα που θα συνεπαγόταν ότι θα πάρει τη δουλειά του κ. Σόιμπλε. «Είναι ο μόνος τρόπος να διασφαλίσουμε ότι μπορούμε να ανταποκριθούμε στις βασικές δεσμεύσεις της καμπάνιας μας», ανέφερε τη Δευτέρα ο Alexander Hahn, ανώτατο στέλεχος του κόμματος.

Αν η κ. Μέρκελ κατέληγε σε νέο συνασπισμό με το SPD, οι μάχες για την αγορά εργασίας δεν θα ήταν πιο ήπιες. Ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, προκάτοχος του κ. Σουλτζ ως ηγέτης του κόμματος, είναι υπουργός Εξωτερικών και δεν θα ήταν πρόθυμος να παραχωρήσει αυτό το λουκουμάκι στο διάδοχό του. Ωστόσο θα ήταν δύσκολο να βρεθεί για τον κ. Σουλτσ κάποιος άλλος, ισάξιος ρόλος.

Οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν πως η προεκλογική καμπάνια ήταν βαρετή, αλλά οι διαπραγματεύσεις για τον συνασπισμό θα έχουν περισσότερο σασπένς.

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation