Τα πέντε λάθη της Μέι που έφεραν την καταστροφή

«Οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να διαλέξουν νικητές» είναι η παραδοσιακή συντηρητική κριτική στην παρεμβατική πολιτική στην οικονομία.

Φαίνεται πως είναι και μια εύστοχη κριτική στην εκλογική στρατηγική των Συντηρητικών.

Η Τερέζα Μέι κατάφερε να αρπάξει την ήττα από τα σαγόνια της νίκης, κάτι που μέχρι να παρουσιάσει η YouGov τις εξαιρετικά λεπτομερείς της προβλέψεις, δεν φαινόταν πιθανό.

Μετά τις γενικές εκλογές του 1992, οι Τόρις χρειάστηκαν 23 χρόνια και τέσσερις ηγέτες για να κερδίσουν άλλη μια πλειοψηφία και πήρε στην κα. Μέι μόλις 50 ημέρες για να την χαραμίσει.

Στις βρετανικές δημόσιες υπηρεσίες, οι υπάλληλοι συνέκριναν την σημερινή πρωθυπουργό με τον Γκόρντον Μπράουν. Όπως και αυτός, είχε επιβάλει ένα κεντρικό σύστημα λήψης αποφάσεων και είχε ένα στενό κύκλο συμβούλων. Σε αντίθεση με αυτόν, έπαιρνε γρήγορα αποφάσεις, οι οποίες δυστυχώς ήταν συχνά λάθος.

Η προκήρυξη πρόωρων εκλογών ήταν η μεγαλύτερη, ταχύτερη, πιο αναπάντεχη και πιο καταστροφική απόφαση της πρωθυπουργίας της.

Στα μέσα Απριλίου, φαινόταν ότι οι Συντηρητικοί θα έκαναν περίπατο για μια εύκολη εκλογική νίκη. Οι πρώτες δημοσκοπήσεις έδειχναν ένα τεράστιο προβάδισμα έναντι των Εργατικών. Τι πήγε στραβά;

Πρώτον, το προφανές: όταν πετάς πολύ ψηλά το μόνο που μπορεί να σου συμβεί είναι να πέσεις. Μια μακρά προεκλογική περίοδος εγκυμονεί εκπλήξεις. Όταν έχεις το πλεονέκτημα στην πολιτική πρέπει πάντα να το εκμεταλλεύεσαι, αλλά αν διστάσεις ή τραβήξεις σε μάκρος την αντιπαράθεση τότε κάτι μπορεί να συμβεί που δεν το είχες προβλέψει. Και δύσκολα θα είναι προς το συμφέρον σου. Όπως έχει πει και ο στρατηγός Μόλτκε κανένα σχέδιο μάχης δεν επιβιώνει μετά την πρώτη επαφή με τον εχθρό. Μην πιστεύεις ποτέ αυτό το οποίο ελπίζεις να ισχύει. Μπορεί να θεωρείς ότι ο αντίπαλος είναι ανίκανος, αλλά πρέπει να προετοιμάζεσαι σαν να ήταν εξαιρετικός. Με τον τρόπο αυτό δεν θα πιαστείς εξ απήνης.

Δεύτερον, αν ο στόχος της προεκλογικής σου καμπάνιας είναι να παρουσιάσεις τον αντίπαλο σου ως έναν επικίνδυνο πολιτικό που υπόσχεται παροχές με αυξήσεις φόρων πρέπει να έχεις και εσύ ένα ελαφρύ πρόγραμμα. Να έχεις κοστολογημένες προτάσεις, όχι μια υπόσχεση για ελεύθερο πρωϊνό στα σχολεία που σύμφωνα με ανεξάρτητους ειδικούς θα στοίχιζε 7 λίρες το γεύμα. Σίγουρα δεν πρέπει να κάνεις προτάσεις σαν και αυτές για την μεταρρύθμιση της κοινωνικής ασφάλισης που δεν είχαν εξεταστεί προσεκτικά, ούτε είχαν κοστολογηθεί. Κάποιος από την ομάδα των Τόρις θα έπρεπε να είχε ρωτήσει: «Αφεντικό, γνωρίζω ότι υπάρχει μια καλή απάντηση σε αυτό και γνωρίζω πως δεν είναι αλήθεια σε καμία περίπτωση, αλλά αν κάποιος τον αποκαλέσει “φόρο άνοιας” ποια θα είναι η απάντηση μας»;

Τρίτον, στην εποχή της πολιτικής αυθεντικότητας, δεν πρέπει να κρύβεσαι ποτέ από το κοινό. Μέσα στη φούσκα του Γουέστμινστερ, μπορεί να φαίνεται έξυπνο να μποϊκοτάρεις τα τηλεπτικά ντιμπέιτ. Αλλά σε έναν κόσμο όπου ο Ντόναλντ Τραμπ έφτασε στην εξουσία με τα μηνύματα του στο Twitter, είναι σημαντική μια πραγματική, συναισθηματική σύνδεση. Το να μην έρχεσαι σε επαφή με το κοινό παρά μόνο με προσχεδιασμένους τρόπους, ελέγχοντας τις ερωτήσεις από τον τύπο και προστατεύοντας τον υποψήφιο από οποιαδήποτε δυσκολία, απλά δείχνει ότι ζεις σε έναν άλλο κόσμο. Μια φούσκα, θα μπορούσε να πει κανείς.

Τέταρτον, πρέπει να καταλαβαίνεις πως είναι η πολιτική σήμερα. Έχει να κάνει με τα αουτσάιντερ, με την εξέγερση και πάνω από όλα με την αμφισβήτηση του κατεστημένου. Οι νικητές ή οι διεκδικητές που άλλαξαν τους όρους του παιχνιδιού τα τελευταία πέντε χρόνια προέρχονταν εκτός του κατεστημένου. Αρκεί κανείς να σκεφτεί τον Εμανουέλ Μαρκόν, τον Μπέρνι Σάντερς, τον Ματέο Ρέντσι και τον κ. Τραμπ.

Είναι ο Τζέρεμι Κόρμπιν αυτός που είναι μέλος αυτού του κλαμπ, όχι η κα. Μέι. Οι Τόρις δεν κατάλαβαν πως θα αντιταχθούν σε αυτό. Αντίθετα, ενίσχυσαν την εικόνα του αουτσάιντερ που είχε ο ηγέτης των Εργατικών. Οι επιθέσεις στον κ. Κόρμπιν για τη Μέση Ανατολή, την Βόρεια Ιρλανδία, την τρομοκρατία και τον νόμο και την τάξη, είχαν σαν στόχο να τρομάξουν τους ψηφοφόρους. Αλλά απλώς υπενθύμισαν στους ψηφοφόρους ότι είχε ταχθεί κατά του κατεστημένου. Αυτός ήταν ο λόγος που οι όλο και πιο έντονες επιθέσεις κατά του κ. Κόρμπιν δεν τον έπληξαν.

Τέλος, δεν πρέπει ποτέ να αντιμετωπίζεις τον αντίπαλο σου ανάλογα με την εκτίμηση που του έχεις. Πρέπει να στέκεσαι απέναντι του όπως είναι και να καταλαβαίνεις την απήχηση του. Οι εικόνες το δείχνουν τα τελευταία δύο χρόνια: ο κ. Κόρμπιν εμπνέει τους νέους και είχε ένα προβάδισμα 40 μονάδων σε αυτή την ηλικιακή ομάδα. Η υπόθεση ήταν πως η προσέλευση τους στις κάλπες δεν θα είναι αρκετά μεγάλη. Αυτό ήταν λάθος για έναν απλό λόγο: δεν υπάρχει προηγούμενο για ένα άνευ προηγουμένου γεγονός.

Το Ηνωμένο Βασίλειο μόλις βίωσε ένα σεισμό που προκάλεσαν οι νέοι. Ο αντίκτυπος θα είναι αισθητός για πολύ καιρό.

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation