Η Μέρκελ σε ρόλο ακτιβίστριας κόντρα στον Τραμπ

Η Άγκελα Μέρκελ δεν συνηθίζει τις σκληρές δηλώσεις που προκαλούν αναταράξεις σε όλο τον κόσμο. Οι ομιλίες της τείνουν να είναι άχρωμες, διακριτικές και να ξεχνιούνται εύκολα.

Αλλά όλα αυτά άλλαξαν την Κυριακή. Σε μια προεκλογική εκδήλωση σε ένα κατάμεστο κιόσκι μπίρας η καγκελάριος της Γερμανίας άφησε να εννοηθεί πως οι ΗΠΑ δεν είναι πια ένας αξιόπιστος εταίρος. Η Ευρώπη πρέπει να εστιάσει περισσότερο στα συμφέροντα της και να πάρει τις τύχες της στα χέρια της, τόνισε.

Πολλοί, ακόμα και στο κόμμα της το CDU, έμειναν άναυδοι. «Για την Μέρκελ ήταν μια ασυνήθιστα ισχυρή δήλωση» ανέφερε ένας αξιωματούχος. «Ο Τραμπ είναι πρόεδρος μόλις για τέσσερις μήνες».

Η ομιλία, η οποία αναλύθηκε από δημοσιογράφους, σχολιαστές και πολιτικούς σε όλο τον κόσμο, έμοιαζε να σηματοδοτεί ένα σημείο καμπής στις διατλαντικές σχέσεις, μια αναγνώριση ότι με τον Ντόναλντ Τραμπ η συμμαχία Ε.Ε.-ΗΠΑ δεν θα είναι ποτέ πια η ίδια ξανά.

Δεν ήταν μόνο επιθετική προς τον Τραμπ αλλά και ιδιαίτερα φιλοευρωπαϊκή, ένα σήμα στους ψηφοφόρους στη Γερμανία και στην ευρύτερη Ε.Ε. ότι πρέπει να συνηθίσουν το Βερολίνο σε έναν πιο ακτιβιστικό ρόλο στην Ευρώπη. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει και μια συνεργασία με τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν για την προώθηση μεταρρυθμίσεων στην ευρωζώνη.

Αν αυτό συμβεί θα σηματοδοτεί μια μεγάλη απόκλιση από τον προηγούμενο ρόλο της ως διαχειριστή της κρίσης της Ε.Ε., επιφυλακτική απέναντι στην υιοθέτηση ηγετικού ρόλου και προτιμώντας την καλή διακυβέρνηση και τη δημοσιονομική πειθαρχεία από τις μεγάλες, ιδεολογικές χειρονομίες. Η εκλογή του κ. Μακρόν έχει αυξήσει την πίεση στη Μέρκελ να παρουσιάσει ένα όραμα για το μέλλον της Ευρώπης στο οποίο μπορούν να πιστέψουν όλοι οι πολίτες της.

«Η Μέρκελ φαίνεται πως επιτέλους κατάλαβε πως πρέπει να αναμειχθεί δυναμικά και να λύσει τα προβλήματα της Ευρώπης» δήλωσε ο Νόρμπερτ Σπίνραθ, εκπρόσωπος των Σοσιαλδημοκρατών για ευρωπαϊκά θέματα στην Bundestag. «Πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι η Ευρώπη είναι κάτι πάνω από μια οικονομική ένωση, χρειαζόμαστε πιο στενή ένωση, πρέπει να ενισχύσουμε το νόμισμα και να καταπολεμήσουμε τις κοινωνικές ανισότητες».

Ενδεχομένως περισσότερο από ότι έγινε αντιληπτό στο εξωτερικό, η ομιλία είχε σαν στόχο το εγχώριο κοινό, τέσσερις μήνες πριν τις εκλογές στη Γερμανία. «Δείχνει ότι τελικά βρίσκεται σε προεκλογική διάθεση», λέει ο Ζαν Τεσό, αναλυτής εξωτερικής πολιτικής στην Αμερικάνικη Ακαδημία στο Βερολίνο. «Έχει κάνει γύρισμα από τη διεθνή Μέρκελ στην εγχώρια Μέρκελ».

Η παρέμβαση της καγκελάριου έγινε μετά από συναντήσεις με τον κ. Τραμπ που αποκάλυψαν βαθιές διαφορές ανάμεσα στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, για θέματα από το ΝΑΤΟ και τη Ρωσία ως την κλιματική αλλαγή και το εμπόριο.

Ωστόσο σε ένα κρίσιμο ζήτημα οι δύο τους συμφωνούν: την ανάγκη να δαπανήσει η Γερμανία περισσότερα στην άμυνα. Η κα. Μέρκελ έχει δεσμευτεί να δαπανήσει 2% του ΑΕΠ στην άμυνα, έναν στόχο που έχει απορρίψει ο Μάρτιν Σούλτς, ο αρχηγός του SPD, ο οποίος προειδοποιεί ότι μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα κούρσα εξοπλισμών.

Πολλοί είδαν την ομιλία της Μέρκελ στο Μόναχο ως μια προσπάθεια να υπερφαλαγγίσει τον κ. Σουλτς στην άμυνα. «Στο παρελθόν έχει αντιμετωπιστεί ως υπερβολικά υποχωρητική, υπερβολικά ανεκτική απέναντι στον Τραμπ και τώρα το διορθώνει αυτό» ανέφερε αξιωματούχος του SPD.

To φιλοευρωπαϊκό μήνυμα μπορεί να ερμηνευθεί επίσης ως ένας τρόπος για να τραβήξει το χαλί κάτω από τα πόδια του κ. Σουλτς, πρώην προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που κερδίζει από το ότι οι ψηφοφόροι τον βλέπουν ως ένα σύμβολο της ευρωπαϊκής ενότητας, έναν ρόλο τον οποίο διεκδικεί η Μέρκελ.

Η ομιλία της Μέρκελ ήταν ένα σύνθημα, μια προσπάθεια απήχησης στο μεγάλο αριθμό των Γερμανών ψηφοφόρων που θέλουν να δουν να ενισχύεται η Ε.Ε. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι για πρώτη φορά από τότε που έπεσε το τείχος του Βερολίνου το 1989, η πλειοψηφία των Γερμανών θέλει ταχύτερη ευρωπαϊκή ενοποίηση.

«Το Brexit, η Μαρίν Λεπέν, ο Χέερτ Βίλντερς απλώς τόνισαν στους Γερμανούς πόσο σημαντική είναι η Ε.Ε. για αυτούς και πόσο καταστροφικό θα ήταν αν διαλυόταν» δήλωσε αξιωματούχος του CDU.

H ομιλία της Μέρκελ από το κιόσκι μπύρας δεν στόχευε όμως μόνο στο εγχώριο και ευρωπαϊκό κοινό. Ήταν επίσης μια υπενθύμιση στο αμερικάνικο πολιτικό κατεστημένο τι είναι αυτό που διακυβεύεται: ότι ο απομονωτισμός του «Αμερική Πρώτα» του Tραμπ δημιουργεί τον κίνδυνο υπονόμευσης της βορειοατλαντικής συμμαχίας.

Κανείς στη Γερμανία δεν εγκαταλείπει αυτή τη συμμαχία, ανέφερε ο Γιούργκεν Χάρντ, βουλευτής του CDU, προσθέτοντας πως είναι σημαντικό το Βερολίνο να συνεχίσει να λέει στην Ουάσιγκτον ότι η φιλία έχει σημασία. «Η έλλειψη σαφήνειας για τη μελλοντική πολιτική πορεία της Αμερικής θα έπρεπε να αποτελέσει ένα κίνητρο για εμάς για να συνεχίσουμε να πιέζουμε την κυβέρνηση των ΗΠΑ και το Κογκρέσο πως όλα τα διαθέσιμα κανάλια στενότερης συνεργασίας» σημείωσε.

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation