Μια «νέα αρχή» για τον Ματέο Ρέντσι

Έπειτα από μήνες απογοήτευσης, ο Ματέο Ρέντσι ήταν περιχαρής την Κυριακή το βράδυ, οπότε ξαναπήρε την ηγεσία του κεντροδεξιού Δημοκρατικού κόμματος της Ιταλίας (PD).

«Είναι εκπληκτικό και εντυπωσιακό αποτέλεσμα, αλλά δεν είναι εκδίκηση», υποστήριξε ο 42χρονος, πρώην πρωθυπουργός. «Είναι μια καινούρια αρχή».

Ο κ. Ρέντσι -ένας δραστήριος Φλωρεντίνος, γνωστός για τις ρεφορμιστικές πολιτικές του- ηγήθηκε της ιταλικής κυβέρνησης από τις αρχές του 2014 μέχρι τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν υπέστη βαριά ήττα στο δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση και αναγκάστηκε να παραιτηθεί.

Ο πρώτος γύρος της Κυριακής στο PD σηματοδότησε το πρώτο βήμα στην προσπάθειά του για επιστροφή στην πολιτική σκηνή -και επικράτησε με ευκολία. Ο κ. Ρέντσι κέρδισε πάνω από το 70% των συνολικών ψήφων των δύο εκατομμυρίων υποστηρικτών που συμμετείχαν, ποσοστό που του επιτρέπει να ξαναπάρει τον έλεγχο του PD και, το κρισιμότερο, να υποβαθμίσει τις ανησυχίες ότι η ήττα στο δημοψήφισμα ουσιαστικά του στοίχισε την αξιοπιστία του.

Τώρα όμως ο κ. Ρέντσι αντιμετωπίζει το δύσκολο έργο της νίκης έναντι του αντικαθεστωτικού Κινήματος των Πέντε Αστέρων που ανεβαίνει, στις επόμενες γενικές εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για το 2018, αλλά και του να κάνει τη δεύτερη θητεία του πιο επιτυχημένη από την πρώτη.

«Ο προκαταρκτικός γύρος επιβεβαιώνει πως το κόμμα στηρίζει τον Ρέντσι, και κανέναν άλλον. Αλλά αυτό δε σημαίνει ότι οι Ιταλοί τον στηρίζουν», επισημαίνει ο Roberto d'Alimonte, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Luiss στη Ρώμη. «Στο ευρύτερο εκλογικό σώμα -σε εκείνους που δεν ψήφισαν υπέρ του στο δημοψήφισμα και εκείνους που δεν τον ψήφισαν την Κυριακή- τίποτα δεν έχει αλλάξει. Χρειάζεται να ανακτήσει την εμπιστοσύνη τους», προσθέτει.

Μεγάλο ερώτημα παραμένει το πώς θα το καταφέρει αυτό. Όταν ο κ. Ρέντσι εμφανίστηκε απότομα στην πολιτική σκηνή πριν από πέντε χρόνια, φάνηκε ως παράγοντας αλλαγής, υποσχόμενος να μεταμορφώσει τις συντηρητικές, παλιές συνήθειες της Ιταλίας -τόσο στους θεσμούς όσο και στην οικονομία της. Αλλά το ιστορικό του στην εξουσία ήταν μπερδεμένο -με την οικονομία να ανακάμπτει από μια παρατεταμένη πτωτική πορεία αλλά να παραμένει υποτονική, και με ένα μπαράζ κρίσεων, από τις προβληματικές τράπεζες μέχρι τη μετανάστευση, να επιβραδύνουν το momentum του. Αυτό σημαίνει πως θα είναι δύσκολο γι’ αυτόν να αυτοπαρουσιαστεί ως μεταρρυθμιστής.

«Ο Ρέντσι ήταν μια αντισυστημική, αντικαθεστωτική φιγούρα που συνέδεσε το πολιτικό του πρότζεκτ με μια στάση ‘’νταή’’ (στις μεταρρυθμίσεις), αλλά αυτό με τι έχει αντικατασταθεί; Δεν ξέρουμε και αυτό είναι το πρόβλημα», εξηγεί ο David Allegrant, βιογράφος του κ. Ρέντσι και δημοσιογράφος στην Il Foglio, ημερήσια εφημερίδα της Ρώμης.

Ένα από τα πρώτα πράγματα που πρέπει να κάνει ο κ. Ρέντσι θα είναι να προσπαθήσει να ξαναενώσει την κεντροαριστερά της Ιταλίας, η οποία διχάστηκε υπό την ηγεσία του, καθώς αριστεροί αντιφρονούντες μέσα και έξω από το PD επέκριναν το στιλ του ως υπερβολικά τραχύ και τις πολιτικές του ως πολύ κεντρώες. Παρότι η προσέλευση σχεδόν δύο εκατομμυρίων ανθρώπων στον προκριματικό γύρο ξεπέρασε τις προσδοκίες, και πάλι ήταν κάτω των 2,8 εκατ. ανθρώπων που συμμετείχαν στην προηγούμενη αναμέτρηση για την ηγεσία του PD το 2013, ένδειξη του λεγόμενου «κενού ενθουσιασμού» (enthusiasm gap) που παραμένει.

Εκτός κι αν ο κ. Ρέντσι μπορέσει να αποκαταστήσει τις σχέσεις και να σφυρηλατήσει συμμαχίες από το δικό του κομμάτι του πολιτικού φάσματος, ενδέχεται να είναι δύσκολο για το PD να ανταγωνιστεί το Κίνημα των Πέντε Αστέρων σε εθνικό επίπεδο ή να σχηματίσει κυβέρνηση αργότερα.

«Είναι φανερό ότι το PD δεν μπορεί να το κάνει αυτό μόνο του», υπογραμμίζει ο κ. Allegranti. «Αν το PD γίνει μια οντότητα που θα βασίζεται κατά πολύ μεγάλο μέρος στο Ρέντσι, δεν θα λειτουργήσει», πρόσθεσε.

Αυτή τη στιγμή, το PD βρίσκεται ελάχιστες ποσοστιαίες μονάδες μετά το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, το οποίο έχει στήριξη περίπου στο 29% των Ιταλών ψηφοφόρων, σύμφωνα με τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις. Η Λίγκα του Βορρά και το Φόρτσα Ιτάλια, τα δύο κύρια κόμματα στην κεντροδεξιά, ακολουθούν με μεγάλη διαφορά και είναι εξαιρετικά διχασμένα.

Μετά την ήττα στο δημοψήφισμα, ο κ. Ρέντσι είχε κάνει μια προσπάθεια για πρόωρες εκλογές, αλλά η πρόταση είχε απορριφθεί εν μέσω αντιρρήσεων από τον Σέρτζο Ματαρέλα, τον πρόεδρο της Ιταλίας. Τώρα ο κ. Ρέντσι θα μπορούσε να ξαναδώσει πνοή σε αυτή την πιθανότητα, αν και αυτό θα απαιτούσε να αποσυρθεί η στήριξη στο PD από την τρέχουσα κυβέρνηση με επικεφαλής τον Πάολο Τζεντιλόνι, τον πρωθυπουργό, κάτι που μάλλον θα αποδειχθεί προβληματικό.

Υπάρχουν πολλές αιτίες για διάσταση απόψεων μεταξύ του κ. Ρέντσι και του κ. Τζεντιλόνι στον ορίζοντα -από έναν επώδυνο νόμο για τον προϋπολογισμό που θα παρουσιαστεί το φθινόπωρο, μέχρι τις τραπεζικές διασώσεις και τη μοίρα της Alitalia, της εμβληματικής αλλά προβληματικής αεροπορικής εταιρίας-, αλλά το διαχωριστικό σημείο για μια κρίση μεταξύ τους φαίνεται μακρινό.

Ο Wolfango Piccoli, αναλυτής της Teneo Intelligence, εκτίμησε τις πιθανότητες πρόωρων εκλογών μόλις στο 25%, σε έκθεσή του προς τους πελάτες την περασμένη εβδομάδα. Μέσα στις επόμενες λίγες εβδομάδες, η στρατηγική του κ. Ρέντσι είναι πιθανό να γίνει πιο ξεκάθαρη, καθώς θα ξαναπάρει τα ηνία του κόμματός του. Η έκβαση των δημοτικών εκλογών τον Ιούνιο επίσης θα μπορούσε να παίξει κάποιον ρόλο στη διαμόρφωση των αποφάσεών του, καθώς η αναμέτρηση θα δοκιμάσει τη δύναμη του Κινήματος των Πέντε Αστέρων και το αν το ισχυρό αποτέλεσμα του προκριματικού γύρου προσέφερε κάποιο momentum στους υποψηφίους του PD.

Και πάλι, μετά την νίκη του το Σαββατοκύριακο, ο κ. Ρέντσι μπορεί να ηγηθεί των μαχών που έρχονται με περισσότερη νομιμότητα και αυτοπεποίθηση απ’ ότι είχε προηγούμενα.

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation