Οι ΗΠΑ αφήνουν την Ευρώπη να αποφασίσει για τον εαυτό της

Η Τερέζα Μέι, η Βρετανίδα πρωθυπουργός, και ο Ντόναλντ Τραμπ, ο Αμερικανός πρόεδρος, έχουν δίκιο. Ο κόσμος του χθες έχει παρέλθει. Σήμερα, όλοι οι άνθρωποι θέλουν να διαλέγουν οι ίδιοι τη μοίρα τους. Η κυριαρχία έχει γίνει ο βασικός σκοπός της εποχής μας.

Η ψήφος υπέρ της αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ, για παράδειγμα, θα έπρεπε να θεωρηθεί ως προειδοποίηση, από όσους παίρνουν στα σοβαρά το ευρωπαϊκό πρότζεκτ. Δεν ήταν αντανάκλαση του μεγέθους του βρετανικού σκεπτικισμού. Αλλά επιπλέον έδειξε στην ΕΕ το πραγματικό της πρόσωπο, αντανακλώντας έναν δυσλειτουργικό και στείρο ιδεών οργανισμό. Η ανεκτική γενική συναίνεση που επέτρεπε να κυβερνάται η Ευρώπη από την ελίτ για την ελίτ έχει τελειώσει.

Επομένως πρέπει να ανοικοδομήσουμε τα θεσμικά και δημοκρατικά θεμέλια της Ευρώπης και να διασφαλίσουμε ότι οποιεσδήποτε εξουσίες απλώνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι κατανοητές και αποδεκτές από τους πολίτες της Ευρώπης. Την ίδια στιγμή, πρέπει να υπερασπιστούμε και να ισχυροποιήσουμε μια ένωση που επιτρέπει στις ευρωπαϊκές χώρες να έχουν ισχυρότερη φωνή στη διεθνή σκηνή. Τα πρόσφατα επικριτικά σχόλια του κ. Τραμπ για την Ευρώπη υπογραμμίζουν το πόσο σημαντικό είναι αυτό.

Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν κρύβει τις προθέσεις του να εκπληρώσει μια προστατευτική ατζέντα. Αλλά ο προστατευτισμός είναι αυταπάτη. Όταν εφαρμόζονται μέτρα-αντίποινα, το εμπόριο σταματά, η ανάπτυξη επιβραδύνεται και είναι οι αδύναμοι -οι «ξεχασμένοι» στους οποίους απευθύνθηκε ο κ. Τραμπ στην ομιλία της ορκωμοσίας του- που υποφέρουν περισσότερο.

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να είναι σαφείς: αν οι ΗΠΑ θέλουν να επιδιώξουν διμερές εμπόριο ή φορολογικές πολιτικές που απειλούν τις εταιρίες μας, τις θέσεις εργασίας και τα κυβερνητικά μας έσοδα, τότε εμείς θα αλλάξουμε τις δικές μας εμπορικές πολιτικές και τους εταιρικούς φόρους, σε απάντηση.

Αλλά σε αυτή την περίπτωση, όλοι χάνουν. Πραγματική, και όχι απατηλή, κυριαρχία σημαίνει να ανοίγουμε τα σύνορά μας στο εμπόριο ενώ καταστέλλουμε τη φοροαποφυγή και τις ρυθμιστικές πολιτικές «παρασιτισμού».

Στον κόσμο του χθες, η ευρωπαϊκή ασφάλεια ήταν και δουλειά της Αμερικής. Ο κ. Τραμπ, ωστόσο, έχει καταστήσει σαφές ότι προτίθεται να περιορίσει την ανάμειξη των Ηνωμένων Πολιτειών στο εξωτερικό.

Η Ευρώπη έχει έρθει αντιμέτωπη με μια επιλογή, λοιπόν. Έχει μπροστά της την προσφυγική κρίση και μια άνευ προηγουμένου τρομοκρατική απειλή. Μέχρι τώρα, η ιδέα μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής άμυνας προκαλούσε αντιδράσεις. Το 1954, όταν απέτυχε η Ευρωπαϊκή Αμυντική Κοινότητα, η Ευρώπη είχε έναν κοινό εχθρό και, μέσω του ΝΑΤΟ, έναν ισχυρό σύμμαχο. Μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, αυτή η συμμαχία κρατήθηκε, παρότι ο εχθρός εξαφανίστηκε.

Σήμερα, η Ευρώπη αντιμάχεται πολλούς εχθρούς, τη στιγμή που η συμμαχία παραπαίει. Δεν μπορούμε να αποτύχουμε ξανά. Οφείλουμε να δημιουργήσουμε ένα ευρωπαϊκό ταμείο άμυνας, με μόνιμη κεντρική έδρα που θα διαχειρίζεται τον σχεδιασμό και την παρακολούθηση των επιχειρήσεων. Βασικές σε κάτι τέτοιο είναι οι γαλλογερμανικές σχέσεις, οι οποίες είναι αρκετά ισχυρές για να διασφαλίσουν ότι η Ευρώπη μπορεί να δράσει αξιόπιστα και αποτελεσματικά στη Μέση Ανατολή και την Αφρική.

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν συνεργαστεί για να ανοικοδομήσουν μια κατακερματισμένη ήπειρο, οδηγώντας τελικά στη γέννηση της ΕΕ. Το έκαναν αυτό και για να υπερασπιστούν τη φιλελεύθερη δημοκρατία ενάντια στον κομμουνισμό και τον απολυταρχισμό. Και το έκαναν και στο πλαίσιο του αγώνα κατά της τρομοκρατίας.

Αυτή είναι πολύτιμη κληρονομιά. Αλλά τώρα, εμείς οι Ευρωπαίοι είμαστε μόνοι μας. Μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια και να προσποιηθούμε πως ζούμε ακόμα στον κόσμο του χθες. Μπορούμε να συνεχίσουμε να καβγαδίζουμε, υπνωτισμένοι από τη γοητεία μιας απατηλής κυριαρχίας. Ή μπορούμε να αποφασίσουμε να δράσουμε συλλογικά και να διαμορφώσουμε οι ίδιοι το μέλλον μας.

Η κυριαρχία δεν υφίσταται σε αφηρημένες αρχές. Ο γαλλικός λαός δεν χειραφετήθηκε από την απόλυτη μοναρχία το 1789, δηλώνοντας ότι «η αρχή οποιασδήποτε κυριαρχίας ενυπάρχει πρώτ’ απ’ όλα στο έθνος». Η πραγματική χειραφέτηση ήρθε το 1792, όταν οι πολίτες όλης της Γαλλίας ύψωσαν το ανάστημά τους για να υπερασπίσουν την επανάσταση ενάντια σε ξένους βασιλείς. Είναι όταν ένας λαός παίρνει τις δικές του αποφάσεις, που γίνεται κυρίαρχος. Είναι καιρός οι Ευρωπαίοι να γίνουν κυρίαρχοι.

*Υποψήφιος για τη γαλλική προεδρία.

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation