Καθώς φτάσαμε ήδη στα μέσα του 2024, πολλά ιδρύματα ανανεώνουν τις προσδοκίες τους για μειώσεις επιτοκίων λόγω ισχυρών δεδομένων στην αγορά εργασίας και αργής προόδου στην τιθάσευση του πληθωρισμού.
Αρχικά, αρκετές τράπεζες προέβλεπαν πέντε ή περισσότερες μειώσεις επιτοκίων κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, ενώ ο μέσος όρος των προβλέψεων των υπευθύνων χάραξης πολιτικής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Federal Reserve Bank) ήταν τρεις μειώσεις από ένα τέταρτο της μονάδας έως το τέλος του οικονομικού έτους τον Μάρτιο του 2025.
Όπως δείχνουν τα μέχρι στιγμής δεδομένα, αυτή η πρόβλεψη έχει πλέον αναθεωρηθεί σε μόλις μία μείωση επιτοκίων για το έτος. Στο άρθρο αυτό θα επικεντρωθούμε στις ΗΠΑ, δεδομένου ότι η οικονομική πολιτική του Federal Reserve για τα επιτόκια επηρεάζει το σημαντικότερο νόμισμα στον κόσμο, όπως καταδεικνύει και το παρακάτω γράφημα.
Θα μειώσει η FED τα επιτόκια φέτος;
Ο πίνακας που μας συνοδεύει, συνοψίζει τις προβλέψεις επιτοκίων από 21 τραπεζικά ιδρύματα παγκοσμίως, έως τον Ιούνιο του 2024:
Περισσότερα από τα μισά ιδρύματα στον παραπάνω πίνακα αναμένουν την πρώτη μείωση επιτοκίου τον Σεπτέμβριο. Για παράδειγμα, η Citigroup προβλέπει μειώσεις κατά ένα τέταρτο της μονάδας τον Σεπτέμβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο. Τον Ιούνιο, η Citigroup αναθεώρησε τις προβλέψεις της από τέσσερις μειώσεις που ξεκινούσαν τον Ιούλιο σε τρεις που ξεκινούν τον Σεπτέμβριο. Η τράπεζα παρακολουθεί στενά το ποσοστό ανεργίας, το οποίο αυξήθηκε στο 4% τον Μάιο από 3,9% τον προηγούμενο μήνα και αναμένει ότι ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να υποχωρεί.
Παρομοίως, οι Goldman Sachs και Nomura προβλέπουν την πρώτη μείωση επιτοκίων τον Σεπτέμβριο. Από την άλλη πλευρά, η JP Morgan αναμένει την πρώτη μείωση τον Νοέμβριο, επικαλούμενη τη συνεχιζόμενη δυναμική στην αγορά εργασίας. Φέτος, η JP Morgan μείωσε τις προβλέψεις της από τρεις μειώσεις επιτοκίων σε μία, σημειώνοντας ότι οι αδυναμίες στην αγορά εργασίας μπορεί να χρειαστούν αρκετούς μήνες για να εκδηλωθούν πλήρως.
Παρά τον μειωμένο πληθωρισμό, οι τράπεζες παραμένουν επιφυλακτικές, γνωρίζοντας ότι η Fed είναι σε εγρήγορση για μελλοντικούς κινδύνους πληθωριστικών πιέσεων που ακόμα και μια μείωση επιτοκίου μπορεί να προκαλέσει. Από τον Μάιο, ο πληθωρισμός ανέρχεται στο 3,3%, έχοντας μειωθεί για δύο συνεχόμενους μήνες μετά από άνοδο νωρίτερα μέσα στο έτος.
Τα επιτόκια στις ΗΠΑ παραμένουν στο 5,25-5,50% από τον Ιούλιο του 2023, που αποτελεί το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 23 ετών. Παρά το υψηλότερο κόστος δανεισμού, η αντιμετώπιση του πληθωρισμού και η μείωση των καταναλωτικών δαπανών έχουν διαρκέσει περισσότερο από το αναμενόμενο, εν μέρει επειδή πολλοί άνθρωποι και εταιρείες κλείδωσαν χαμηλά επιτόκια κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Προοπτικές της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς (FOMC)
Σύμφωνα με το εργαλείο CME Fed Watch, που παρακολουθεί τις έμμεσες προβλέψεις των αγορών σταθερού εισοδήματος, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς (Federal Reserve Open Market Committee - FOMC) αναμένεται να μειώσει τα επιτόκια τουλάχιστον μία φορά κατά τις τέσσερις εναπομένουσες συνεδριάσεις του 2024.
Η πρώτη μείωση μπορεί να γίνει τον Σεπτέμβριο, με έως και τρεις μειώσεις να είναι δυνατές το 2024. Ωστόσο, δύο μειώσεις επιτοκίων θεωρούνται οι πιο πιθανές, σύμφωνα με τις προβλέψεις της αγοράς σταθερού εισοδήματος.
Πρόγραμμα συνεδριάσεων της FOMC και προβλέψεις
Η FOMC έχει ολοκληρώσει τις μισές από τις οκτώ προγραμματισμένες συνεδριάσεις της για το 2024. Οι εναπομένουσες συνεδριάσεις είναι στις:
- 31 Ιουλίου
- 18 Σεπτεμβρίου
- 7 Νοεμβρίου
- 18 Δεκεμβρίου
Οι συνεδριάσεις του Σεπτεμβρίου και του Δεκεμβρίου θα περιλαμβάνουν ενημερώσεις για την Περίληψη των Οικονομικών Προβλέψεων, τις οποίες οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής χρησιμοποιούν για να μοιραστούν συγκεκριμένες οικονομικές εκτιμήσεις, συμπεριλαμβανομένων και αυτών για την πορεία των επιτοκίων. Από την Περίληψη των Οικονομικών Προβλέψεων της 12ης Ιουνίου, οι περισσότεροι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ανέμεναν μία ή δύο μειώσεις επιτοκίων το 2024, ενώ υπήρχε και μια μειονότητα που προέβλεπε ότι τα επιτόκια δεν θα αλλάξουν από το τρέχον εύρος 5,25-5,50%.
Οικονομική προοπτική
Η FOMC έχει υιοθετήσει μια προσεκτική προσέγγιση στις μειώσεις επιτοκίων. Στις 12 Ιουνίου, ο πρόεδρος της Fed, Jerome Powell, τόνισε τη δύναμη της οικονομίας, λέγοντας: «Ευτυχώς, έχουμε μια ισχυρή οικονομία και έχουμε τη δυνατότητα να προσεγγίσουμε αυτό το ζήτημα προσεκτικά». Παρά τη μικρή αύξηση της ανεργίας, η αγορά εργασίας παραμένει σχετικά ισχυρή.
Αντίδραση στις εκθέσεις πληθωρισμού του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή
Η τελευταία έκθεση πληθωρισμού του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (Consumer Price Index - CPI) θεωρήθηκε γενικά θετική. Ο Powell την περιέγραψε ως «ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση» αλλά τόνισε ότι ήταν «μόνο μία ανάγνωση.» Από τον Μάιο του 2024, ο ετήσιος πληθωρισμός είναι λίγο κάτω από το 3,5%, μειωμένος σημαντικά από τα ανώτατα επίπεδα του καλοκαιριού του 2022. Η FOMC στοχεύει σε έναν πληθωρισμό της τάξεως του 2% ετησίως και θέλει να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός είναι σε σαφή πορεία προς αυτό το επίπεδο, πριν προχωρήσει σε μειώσεις επιτοκίων.
Τι να αναμένουμε
Καθώς ο πληθωρισμός πλησιάζει τον στόχο του 2%, είναι πιθανό ότι η FOMC θα αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια από τα τρέχοντα περιοριστικά επίπεδα, εφόσον δεν υπάρχουν αναπάντεχα υψηλές εξάρσεις πληθωριστικών πιέσεων. Από την άλλη πλευρά, μια έντονη αποδυνάμωση της αγοράς εργασίας θα μπορούσε να ωθήσει τη FOMC να μειώσει τα επιτόκια πιο επιθετικά, για να δημιουργήσει εμπορικό κίνητρο που θα οδηγήσει σε περαιτέρω προσλήψεις. Προς το παρόν, η FOMC έχει κάποια εμπιστοσύνη στην αγορά εργασίας, η οποία έχει παραμείνει σχετικά ισχυρή.
Η προσδοκία είναι ότι οι μειώσεις επιτοκίων θα ξεκινήσουν τον Σεπτέμβριο, πιθανόν να ακολουθηθούν από μία ή δύο ακόμη μειώσεις στις συνεδριάσεις του Νοεμβρίου ή του Δεκεμβρίου. Η πιθανότητα να παραμείνουν αμετάβλητα τα επιτόκια το 2024 υπάρχει, αλλά φαίνεται να έχει αποδυναμωθεί.
* Ο Νικόλαος Χαβούτης είναι διευθυντής της συμβουλευτικής εταιρείας SoZone Limited (nhavoutis@gmail.com).