Η μουσική δεν είναι απλώς μια μορφή καλλιτεχνικής ολοκλήρωσης αλλά και μια ισχυρή οικονομική δύναμη με χρηματοοικονομικό αντίκτυπο. Σε αυτό το άρθρο εξετάζουμε τις διαγραφόμενες τάσεις στη μουσική βιομηχανία, το οικονομικό τους αποτύπωμα και τις επενδυτικές ευκαιρίες για τη δημιουργία χρηματοοικονομικών ροών και κεφαλαιακών υπεραξιών.
Οι οικονομικές πτυχές της Μουσικής Βιομηχανίας
Κυριαρχία Streaming
Η μουσική βιομηχανία έχει υποστεί σημαντική μεταστροφή με την άνοδο των πλατφορμών streaming. Το 2023, τα παγκόσμια έσοδα από την «εγγεγραμμένη» μουσική έφτασαν τα 25,9 δισεκατομμύρια δολάρια, με το streaming να αποτελεί το 83% του συνόλου, ανεβαίνοντας από μόλις το 9% πριν από δέκα χρόνια (IFPI, 2023).
Πηγές: Στοιχεία 2022. The Global Music Report, IFPI, Statista
Οι γίγαντες του streaming όπως οι Spotify και Apple Music κυριαρχούν στην αγορά, με το Spotify μόνο του να αναφέρει 345 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες παγκοσμίως έως το τέλος του 2023.
Πηγές: Στοιχεία Εταιρειών, Edison Trends
Ζωντανές συναυλίες
Πέρα από τις ψηφιακές πλατφόρμες, τα ζωντανά μουσικά γεγονότα αποτελούν άλλη μια κρίσιμη πηγή εσόδων.
Η περιοδεία Eras της Taylor Swift απέφερε περίπου 1,04 δισεκατομμύρια δολάρια από 60 συναυλίες που πραγματοποιήθηκαν το 2023, χωρίς ακόμα να περιλαμβάνονται τα δεδομένα του 2024. Η αποχαιρετιστήρια περιοδεία Farewell Yellow Brick Road του Elton John συγκέντρωσε σχεδόν 1 δισεκατομμύριο δολάρια από 328 συναυλίες.
Η περιοδεία The ÷ (Divide) του Ed Sheeran ακολουθεί, συγκεντρώνοντας 776 εκατομμύρια δολάρια, και η περιοδεία 360° των U2 με 736 εκατομμύρια δολάρια. Η περιοδεία Music of the Spheres World των Coldplay συμπληρώνει την πεντάδα με 618 εκατομμύρια δολάρια.
Συνολικά, οι περιοδείες A Bigger Bang και No Filter των The Rolling Stones έχουν επίσης αποφέρει πάνω από 1 δισεκατομμύριο δολάρια σε έσοδα.
Επενδυτικές ευκαιρίες στη μουσική
Όπως ενδεχομένως μπορεί να γίνει αντιληπτό, η Μουσική Βιομηχανία μέχρι τώρα αποτελούσε αντικείμενο κατανάλωσης μέσω ακουσμάτων ή και της παρακολούθησης μια συναυλίας live. Όπως δείξαμε παραπάνω, η βιομηχανία αυτή βρίσκεται σε στάδιο digital αναδιάρθρωσης μέσω streaming τόσο φωνής όσο και εικόνας.
Μέχρι πρότινος, δεν ήταν ιδιαίτερα εύκολο, ειδικά για τον μικρό επενδυτή να βρει τα κατάλληλα επενδυτικά οχήματα που θα του επέτρεπαν μια συνολική έκθεση στον χώρο. Ο παρακάτω πίνακας δίνει μια συνολική διάσταση των συνθετικών παραγόντων μέσω των οποίων μπορεί κάνεις να προσεγγίσει τη μουσική βιομηχανία με επενδυτική διάθεση, μέσω πέντε διαφορετικών πυλώνων:
- Ανάπτυξης περιεχομένου.
- Μετάδοσης μέσω streaming.
- Μετάδοσης μέσω ραδιοφώνου.
- Επένδυσης σε εταιρείες διοργάνωσης συναυλιών.
- Εταίρων hardware όπως για παράδειγμα μηχανημάτων αναπαραγωγής, ηχείων και ενισχυτών.
Όλες οι εταιρείες που αναφέρουμε έχουν ακρογωνιαία σημασία στον χώρο, είναι μεγάλου μεγέθους και είναι εισηγμένες σε χρηματιστήρια, επομένως οι μετοχές τους είναι ελεύθερα διαπραγματεύσιμες.
MSCI World Media & Entertainment Index
Ως μια εναλλακτική χρηματοοικονομικού τύπου προσέγγιση, ένας επενδυτής θα μπορούσε να αγοράσει τον παρακάτω δείκτη της Morgan Stanley, που εμπεριέχει διασπορά σε 23 χώρες παγκοσμίως.
Μουσικοί κατάλογοι
Οι επενδυτές άρχισαν να εξετάζουν τη μουσική ως περιουσιακό στοιχείο στο οποίο μπορούν να επενδύσουν. Μια νέα κατηγορία στο χαρτοφυλάκιό τους, όπως η ακίνητη περιουσία, οι μετοχές, ο χρυσός ή άλλα πολύτιμα αγαθά. Η προσεκτικά επιλεγμένη μουσική φαίνεται να αντέχει καλύτερα στις οικονομικές καταιγίδες ως τάξη περιουσιακών στοιχείων, κάτι που την καθιστά ελκυστική.
Η αγορά μουσικών καταλόγων έχει γίνει μια σημαντική τάση, με διάσημους καλλιτέχνες να πουλούν τα δικαιώματα της μουσικής τους σε μεγάλες εταιρείες ιδιωτικών κεφαλαίων όπως οι KKR, Apollo και Blackstone, ή σε εξειδικευμένα μικρότερα ιδιωτικά επενδυτικά ταμεία/εταιρείες όπως το Hipgnosis, η Round Hill Music, και η Primary Wave.
Ενδεικτικά το Hipgnosis Songs Fund που ιδρύθηκε από τον Merck Mercuriadis, συγκέντρωσε πάνω από 2 δισεκατομμύρια δολάρια για την απόκτηση δικαιωμάτων μουσικής από καλλιτέχνες όπως η Shakira και ο Neil Young.
Η στρατηγική περιλαμβάνει την απόκτηση προσόδων από τα δικαιώματα που προκύπτουν από τα τραγούδια που παίζονται σε streaming πλατφόρμες, ραδιόφωνο και άλλα μέσα. Ουσιαστικά οι καλλιτέχνες εκμεταλλεύονται την πνευματική τους ιδιοκτησία, πουλώντας συγκεκριμένους καταλόγους της παλαιότερης μουσικής τους για ποσά που φτάνουν μέχρι και 30 φορές τα ετήσια τους έσοδα. Δηλαδή, χονδρικά προεξοφλούν έσοδα συγκεκριμένων τραγουδιών για τα επόμενα 30 έτη (ceteris paribus). Οι δε αγοράστριες εταιρείες προσπαθούν να αναβιώσουν τους παλαιούς μουσικούς καταλόγους που αγόρασαν, δίνοντάς τους μια digital διάσταση μέσω streaming και κοινωνικών δικτύων.
Στις πωλήσεις καταλόγων κορυφαίων καλλιτεχνών περιλαμβάνονται:
Υπάρχουν ακόμα μερικοί μεγάλοι καλλιτέχνες που δεν έχουν πουλήσει τους καταλόγους τους, συμπεριλαμβανομένων των Pink Floyd, οι οποίοι φημολογείται ότι είναι έτοιμοι να το κάνουν για 500 εκατομμύρια δολάρια.
Για τους επενδυτές, η αγορά δικαιωμάτων μουσικής προσφέρει οφέλη διαφοροποίησης. Τα δικαιώματα μουσικής δημιουργούν σταθερές ταμειακές ροές και δεν συσχετίζονται με παραδοσιακές κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων. Αυτά τα δικαιώματα θεωρούνται επίσης πνευματική ιδιοκτησία, προσθέτοντας αξία στα επενδυτικά χαρτοφυλάκια. Η αγορά μουσικών καταλόγων έχει αυξηθεί σημαντικά, με τις δαπάνες να αυξάνονται από 1,9 δισεκατομμύριο σε 5,4 δισεκατομμύρια δολάρια μεταξύ 2020 και 2021.
Οι μικροεπενδυτές αντιμετώπιζαν δυσκολίες στην άμεση πρόσβαση σε αυτή την αγορά, καθώς οι εταιρείες ιδιωτικών κεφαλαίων κυριαρχούν στον χώρο. Από το τέλος του 2023, ιδιωτικές εταιρείες όπως η GTS Securities και η Jukebox ανακοίνωσαν συμφωνία μέσω της οποίας δίνεται σε μικρούς επενδυτές πρόσβαση σε μουσικά δικαιώματα αξίας πάνω από 4 δισεκατομμύρια δολάρια. Επίσης τα μεγάλα hedge funds που αναφέραμε παραπάνω μεταπωλούν τους καταλόγους αυτούς σε επενδυτικές τράπεζες, οι οποίες τους πωλούν στους ιδιώτες επενδυτές πελάτες τους.
Πρέπει πάντως να σημειώσουμε ότι ο πληθωρισμός, τα σχετικά υψηλά επιτόκια και οι αυξανόμενα ανταγωνιστικές προσφορές για την απόκτησή τους, δημιουργούν κινδύνους όσον αφορά την καθαρή επενδυτική απόδοση.
Πλατφόρμες streaming
Οι πλατφόρμες streaming προσφέρουν επενδυτικές ευκαιρίες. Για παράδειγμα, η αγορά μετοχών της Spotify έφτασε σε αξία 67 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέχρι τις αρχές του 2024, με την ανάπτυξη των συνδρομητών και τις συμφωνίες με καλλιτέχνες και εταιρείες για αποκλειστικό περιεχόμενο να την υποστηρίζουν.
Δημόσιες εταιρείες περιεχομένου
Οι μεγάλες μουσικές εταιρείες όπως η Universal Music Group (UMG) και η Warner Music Group (WMG) προσφέρουν στους επενδυτές τη δυνατότητα ανάληψης ρίσκου στη μουσική βιομηχανία. Η UMG, η οποία εισήλθε στο χρηματιστήριο το 2021, είδε την αξία της να ανεβαίνει πάνω από τα 60 δισεκατομμύρια δολάρια μέσα σε δύο χρόνια, αντικατοπτρίζοντας την αισιοδοξία των επενδυτών στην εποχή του streaming. Τα δεδομένα streaming λειτουργούν ως βαρόμετρο για τις προτιμήσεις των καταναλωτών και την οικονομική προοπτική. Η αυξημένη ροή συγκεκριμένων ειδών ή καλλιτεχνών μπορεί να υποδεικνύει αύξηση της δημοτικότητας και πιθανές επενδυτικές ευκαιρίες.
Ρυθμιστικές Προκλήσεις και Δυναμική της Βιομηχανίας
Πνευματικά Δικαιώματα
Οι νόμοι περί πνευματικών δικαιωμάτων και η κατανομή των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας παραμένουν συζητήσιμα θέματα. Ο Νόμος Μοντέρνας Μουσικής (MMA) στις Ηνωμένες Πολιτείες αποσκοπεί στην απλούστευση των δανειοδοτήσεων και των πληρωμών δικαιωμάτων, εξασφαλίζοντας δίκαιη αποζημίωση για τους καλλιτέχνες και τους κατόχους των δικαιωμάτων κατά την εποχή της ψηφιακής ανάπτυξης streaming.
Δικαιώματα Ροής
Συνεχίζεται η συζήτηση για τα δίκαια δικαιώματα ροής. Οι καλλιτέχνες συχνά κριτικάρουν τις πλατφόρμες όπως η Spotify για τις χαμηλές αποδόσεις ανά stream, προκαλώντας συζητήσεις για την ισότιμη κατανομή των εσόδων εντός της βιομηχανίας.
Συμπεράσματα
Καθώς η μουσική συνεχίζει να δημιουργεί πολιτιστική και οικονομική αξία παγκοσμίως, η κατανόηση των οικονομικών της διαστάσεων προσφέρει ευκαιρίες για επενδύσεις και καινοτομία σε έναν διαρκώς εξελισσόμενο τομέα.
Η πορεία σύγκλισης της μουσικής και των χρηματοοικονομικών είναι προσανατολισμένη να προσφέρει περαιτέρω ανάπτυξη. Τεχνολογικές καινοτομίες όπως η τεχνολογία blockchain για την παρακολούθηση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, και οι εξελισσόμενες συμπεριφορές των καταναλωτών θα διαμορφώσουν την τροχιά για τη μουσική βιομηχανία.
* Ο Νικόλαος Χαβούτης είναι διευθυντής της συμβουλευτικής εταιρείας SoZone Limited (nhavoutis@gmail.com).