Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!
Το όνειρο γενεών ξενοδόχων και άλλων συντελεστών της τουριστικής βιομηχανίας για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου έγινε εφέτος πραγματικότητα, ελέω της καλοκαιρίας η οποία διευκόλυνε τις ροές επισκεπτών από το εξωτερικό έως και τον Νοέμβριο.
Η εξέλιξη αύξησε, φυσικά, τα έσοδα τόσο του τομέα όσο και συνολικά της οικονομίας και του προϋπολογισμού. Πλέον, όμως, τα σύννεφα στον ορίζοντα είναι ορατά και τούτο αντικατοπτρίζεται και στην ψυχολογία των συντελεστών της οικονομίας.
Ο δείκτης οικονομικού κλίματος που εκπονεί το ΙΟΒΕ επιδεινώθηκε ισχυρά τον Οκτώβριο καθώς διαμορφώθηκε στις 98,3 μονάδες, σε σύγκριση με 104,9 τον Σεπτέμβριο και στη χαμηλότερη επίδοση των τελευταίων 20 μηνών.
Όπως εκτιμούν οι αναλυτές του Ιδρύματος, αυτή η εξέλιξη είναι αποτέλεσμα της επιδείνωσης των προσδοκιών κυρίως στις Υπηρεσίες και δευτερευόντως στη Βιομηχανία αλλά και την υποχώρηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης.
Γεγονός καταλυτικής σημασίας για μία οικονομία όπως η ελληνική, στην οποία ο τουριστικός τομέας συνεισφέρει ποσοστό άνω του 20% στη διαμόρφωση του ΑΕΠ και οι υπηρεσίες συνολικά πολύ υψηλότερο. Όπως αντίστοιχα, καίριας σημασίας είναι και η υποχώρηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Αντίστοιχα, η διατήρηση του εδάφους στον τομέα των κατασκευών δεν εδράζεται σε ιδιωτικά αλλά κυρίως στα δημόσια έργα.
Με άλλα λόγια, τι μας είπε χθες το ΙΟΒΕ; Η οικονομία προετοιμάζεται για τα χειρότερα. Η αγορά εξακολουθεί να τροφοδοτείται από έργα του Ταμείου Ανάκαμψης (με 1,8 δισ. ευρώ έως τώρα ενώ βρίσκονται ήδη στην ουρά ακόμη 8,22 δισ. ευρώ) αλλά και του ΕΣΠΑ, όμως το διεθνές περιβάλλον και δη το ευρωπαϊκό παραμένει ασταθές και δεν επιτρέπει ακόμη και στις εξωστρεφείς επιχειρήσεις να προγραμματίσουν με περισσότερους βαθμούς ελευθερίας την παραγωγή τους.
Είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστική ως προς αυτό η εμπειρία που βίωσε εφέτος ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος ελληνικής ζυθοβιομηχανίας, ο οποίος δήλωνε χθες, σε στενό κύκλο, ότι παρά την εκτόξευση των πωλήσεων που καταγράφηκε εφέτος χάρη στην άνθηση του τουρισμού, οι συνεχείς ανατιμήσεις σιτηρών κυριολεκτικά εξαφάνισαν την κερδοφορία της εταιρείας του. Οποιαδήποτε τυχόν επένδυση, δε, για την επέκταση της παραγωγικής ικανότητας της μονάδας που διαθέτει, καθίσταται σήμερα αδιανόητη υπό το φως των νέων απαγορεύσεων εξαγωγών σιτηρών από τη Ρωσία.
Όπως σημειώνουν μάλιστα και οι αναλυτές του ΙΟΒΕ, την περιρρέουσα αβεβαιότητα εκτοξεύει και η αύξηση των επιτοκίων και συνολικά του κόστους δανεισμού, γεγονός που δυσχεραίνει τα όποια επενδυτικά σχέδια ακόμη υφίστανται.
Υπό το πρίσμα όλων αυτών, τα χειρότερα προφανώς είναι μπροστά μας, ιδίως εάν συνυπολογιστούν οι επιπτώσεις των τιμολογιακών αυξήσεων στον κλάδο της ενέργειας. Τόσο στο πεδίο της ψυχολογίας των νοικοκυριών, το διαθέσιμο εισόδημα των οποίων εξανεμίζεται, όσο και σε αυτήν των επιχειρήσεων, με πλέον προφανή «θύματα» της κατάστασης τις ενεργοβόρες βιομηχανίες και βιοτεχνίες.
Πρόκειται για τάσεις οι οποίες μεγεθύνονται και από τον τερματισμό της εποχικής ζήτησης στον τομέα της απασχόλησης, γεγονός που μειώνει ακόμη περισσότερο το διαθέσιμο εισόδημα χιλιάδων νοικοκυριών στην Ελλάδα.
Κατά τα λοιπά, στην επιφάνεια διατηρείται η οικονομία ελέω του λιανικού εμπορίου και του ρόλου που διαδραματίζει η κατανάλωση στη διαμόρφωση του ελληνικού ΑΕΠ. Αυτό όμως σημαίνει πολλά και για το οικονομικό μοντέλο της χώρας, το οποίο ελάχιστα εμφανίζεται να προσαρμόστηκε στις απαιτήσεις των καιρών.