Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!
Η επέκταση του προγράμματος επιδότησης στεγαστικών δανείων Γέφυρα 1 για ακόμη ένα τρίμηνο, που προανήγγειλε από το βήμα της ΔΕΘ ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ευλόγως, θα δώσει μία πολύτιμη χρονική ανάσα σε δεκάδες χιλιάδες δανειολήπτες. Μετά από αυτή την «ανάσα», όμως, τι; Η «ασφυξία» και μία νέα γενιά κόκκινων δανείων;
Η ολοκλήρωση και του τέταρτου τριμήνου του έτους θα σημάνει ότι όσοι εντάχθηκαν στο συγκεκριμένο πρόγραμμα τον Ιανουάριο του 2021 αυτομάτως θα αναγκαστούν να επιστρέψουν στο καθεστώς καταβολής της πλήρους μηνιαίας δόσης τους για την εξυπηρέτηση του στεγαστικού τους δανείου. Όσοι εντάχθηκαν, αργότερα, θα απολαύσουν, αντιστοίχως, μία τρίμηνη παράταση του καθεστώτος των επιχορηγούμενων δόσεων, όμως και γι' αυτούς το «ρολόι» θα συνεχίσει να χτυπά κατά ακριβώς τον ίδιο τρόπο.
Στη λήξη, λοιπόν, αυτής της χρονικής περιόδου, ποια θα είναι η οικονομική ισχύς των περίπου 74.000 δανειοληπτών, οι οποίοι εντάχθηκαν, κλιμακωτά, στο πρόγραμμα Γέφυρα 1 (το 2 αφορά επιχειρήσεις και επαγγελματίες); Θα έχουν επιστρέψει στα εισοδηματικά επίπεδα που απολάμβαναν προ της πανδημίας; Για ένα ποσοστό αυτών, τούτο είναι πιθανό. Με ασφάλεια, όμως, τεκμαίρεται ότι δεν θα έχει αποκατασταθεί το εισόδημα όλων, ή τουλάχιστον της πλειονότητας, στα προ πανδημίας επίπεδά του.
Έτσι, λοιπόν, μπορούμε από τώρα να κάνουμε λόγο για ένα ισχυρό και βάσιμο ενδεχόμενο μίας νέας γενιάς κόκκινων δανείων και για την παράταση του φαύλου κύκλου που συνδέει τα κόκκινα δάνεια, τις τραπεζικές επισφάλειες και την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών.
Υπάρχει, άραγε, διέξοδος από αυτόν τον φαύλο κύκλο;
Μία πιθανή διέξοδος αφορά την έγκαιρη ρύθμιση αυτών των δανείων -πριν αυτά κοκκινίσουν. Πρόκειται για μία πρακτική την οποία, ορθώς, σε μεγάλο βαθμό, αποφεύγουν οι τράπεζες, θεωρώντας ότι συνιστά κίνητρο μη εξυπηρέτησης δανειακών υποχρεώσεων, οι οποίες είναι σήμερα ενήμερες και δεν χρήζουν ρύθμισης. Έτσι, όμως, βυθίζονται σε μία αυτοεκπληρούµενη προφητεία, καθώς η άρνησή τους να ρυθμίσουν ενήμερα δάνεια, προλαμβάνοντας το τυχόν «κοκκίνισμα», συνιστά έμμεση προτροπή προς τους δανειολήπτες να «κοκκινίσουν» τα δάνειά τους, ώστε να μπορούν να τα ρυθμίσουν στη συνέχεια.
Πρόκειται, με άλλα λόγια, για την τέλεια τροφή για τη συντήρηση του φαύλου κύκλου κόκκινων δανείων, τραπεζικών επισφαλειών και ανάγκης ανακεφαλαιοποίησης, που τόσο ταλάνισε το τραπεζικό σύστημα και συνολικά την οικονομία τα προηγούμενα χρόνια.
Υπ’ αυτό το πρίσμα, η αποφυγή οριζόντιων λύσεων αναφορικά με τη διενέργεια νέων ρυθμίσεων δανείων που κινδυνεύουν να «κοκκινίσουν» και η καταφυγή σε ρυθμίσεις βάσει εισοδηματικών και λοιπών κριτηρίων -οι λεγόμενες εξατομικευμένες λύσεις- θα μπορούσε να προσφέρει μία λυτρωτική διέξοδο στο όλο πρόβλημα.
Το τραπεζικό σύστημα θα εκμεταλλευτεί το τρίμηνο διάστημα που προσφέρεται μέσω της παράτασης του Γέφυρα 1 για τη διαμόρφωση των κατάλληλων λύσεων και τον σχηματισμό των -μειωμένων αλλά υπαρκτών- νέων προβλέψεων στον ισολογισμό τους;
Θα μπορέσουν να προετοιμαστούν καταλλήλως, ώστε στη λήξη του έτους να προσφέρουν πραγματική διέξοδο σε αυτούς τους δεκάδες χιλιάδες δανειολήπτες ή θα οδεύσουμε πάλι σε μία από τα ίδια, με τις γνωστές επιπτώσεις στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών και στην καταβαράθρωση των τιμών στην αγορά ακινήτων, εξαιτίας και της απελευθέρωσης των πλειστηριασμών;
Η παρούσα συγκυρία βρίσκει τον τραπεζικό τομέα επαρκώς κεφαλαιοποιημένο, με γνώση και εμπειρία του προβλήματος αλλά και με διαθέσιμες λύσεις. Η περίφημη «τραπεζική σοφία» υπάρχει;