Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!
Για κανένα νομοσχέδιο των τελευταίων ετών, ενδεχομένως ούτε για τα πλέον επίμαχα της μνημονιακής περιόδου, δεν έχει υπάρξει τόσο έντονη επικοινωνιακή αντιπαράθεση κυβέρνησης και αντιπολίτευσης όσο αυτή που διεξάγεται στις ημέρες μας με αντικείμενο τις προωθούμενες διατάξεις για τα εργασιακά.
Όλα αυτά, δε, πριν καν δοθεί στη δημοσιότητα το σχετικό νομοσχέδιο και υπάρξει έδαφος ουσιαστικής διαβούλευσης επ’ αυτού.
Ανεξαρτήτως όμως των προβλέψεων αυτού του νομοσχεδίου, το οποίο -αναπόδραστα- θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση και μάλιστα σύντομα, σύμφωνα με την κυβέρνηση αλλά και του σκεπτικού βάσει του οποίου αναπτύσσεται η έως τώρα πολεμική κατά των προβλέψεών του, θα ήταν ίσως χρήσιμο να κάνουμε ένα βήμα πίσω στην όλη συζήτηση περί τα εργασιακά, ώστε να δούμε τι πραγματικά ισχύει σήμερα.
Η αριστερά έχει όντως δίκιο, όταν ισχυρίζεται ότι σημαντικό τμήμα των κατοχυρωμένων δικαιωμάτων των εργαζομένων, όπως για παράδειγμα, η εργασιακή εβδομάδα των 40 ωρών εργασίας, ισχύει εδώ και δεκαετίες. Αν και το γεγονός αυτό και μόνον θα αποτελούσε ενδεχομένως έδαφος για την αναθεώρηση της κείμενης νομοθεσίας περί τα εργασιακά, καθώς προεξοφλεί ότι οι ανάγκες της αγοράς εργασίας έχουν παραμείνει αναλλοίωτες για περισσότερο από έναν αιώνα, το μείζον δεν αφορά τι ισχύει στα χαρτιά αλλά κυριότερα… τι συμβαίνει στην πράξη.
Έτσι, εάν αφήσουμε -έστω προς στιγμήν και χάριν συζητήσεως- τι όποιες μείζονες αλλαγές κομίζει το προωθούμενο νομοθέτημα, είτε αυτές έχουν «φιλεργατικό» πρόσημο είτε όχι, αυτό που προβάλλει ως το κυρίαρχο ερώτημα σε σχέση με όσα ισχύουν σήμερα στην εργατική νομοθεσία αφορά στο κατά πόσο τηρούνται στην πράξη.
Διότι τι το θετικό έχει ένα σώμα νόμων το οποίο θεωρητικώς υπεραμύνεται των δικαιωμάτων των εργαζομένων, προασπίζοντας τα συμφέροντά τους έναντι της «εργοδοτικής ασυδοσίας», εάν αυτό δεν εφαρμόζεται;
Η «μαύρη εργασία», δηλαδή, η ανασφάλιστη και παράνομη εργασία η οποία σημειώνεται καθ’ υπέρβαση της κείμενης εργασιακής νομοθεσίας, αποτελεί όχι μόνον ένα κύριο χαρακτηριστικό της ελληνικής οικονομίας αλλά έναν από τους λόγους άνθησης -κάποτε- σειράς τομέων, συμπεριλαμβανομένων του αγροτικού, του κατασκευαστικού αλλά και του τουριστικού, που -κατά διαφορετικά χρονικά διαστήματα- θεωρήθηκαν ως οι «ατμομηχανές» της.
Οι ακριβείς διαστάσεις αυτής της «μαύρης αγοράς εργασίας», δε, η ύπαρξη της οποίας συνεχίστηκε βεβαίως και στη διάρκεια των πρόσφατων lockdowns, αν και τοποθετούνται περί το 30% της συνολικής αγοράς (σύμφωνα με στοιχεία ΣΕΠΕ που επικαλείται παλαιότερη έρευνα του ΙΟΒΕ), επί της ουσίας είναι άγνωστες.
Υπ’ αυτό το πρίσμα, είναι εξόχως υποκριτική η προσπάθεια που καταβάλλεται, ούτως ώστε να μην τροποποιηθεί η υφιστάμενη εργασιακή νομοθεσία, όταν αυτή καταστρατηγείται στην πράξη, καθημερινά και επί δεκαετίες. Τι αφορούσε η «Μανωλάδα», αν όχι τα δικαιώματα των εργαζομένων; Πώς στελεχώνονταν τα οικοδομικά συνεργεία που στήριξαν την ανοικοδόμηση των προηγούμενων δεκαετιών; Πώς απασχολούνταν και κυριότερα σε τι συνθήκες, οι εργαζόμενοι σε μεγάλο τμήμα της τουριστικής βιομηχανίας, τα προηγούμενα καλοκαίρια και πώς μαζεύονται οι κάθε λογής σοδειές στην ελληνική ύπαιθρο;
Ας μην κρυβόμαστε, φίλτατοι. Προφανώς η εργασιακή νομοθεσία χρήζει εκσυγχρονισμού και προφανώς η υφιστάμενη νομοθεσία πάσχει, καθώς μεγάλο μέρος της ανταποκρίνεται σε ζητούμενα άλλων εποχών. Δημοκρατία έχουμε και νομίμως εκλεγμένο Κοινοβούλιο, όπως και ευρύτερη διαβούλευση και η «άκρη» θα πρέπει να βρεθεί.
Όμως, όποια κι αν είναι η αλλαγή που θα επέλθει, ελάχιστη αξία θα έχει, εάν τηρείται στον βαθμό που τηρείται η σημερινή νομοθεσία. Διότι, πολύ απλά, τα κράτη που εμφανίζουν παραβατικότητα της τάξης του 30% δεν μπορούν να θεωρηθούν ως συντεταγμένα προς τους νόμους τους και πάντως… σοβαρά.