Μετά από μία δεκαπενταετία γεμάτη σημαντικές προκλήσεις, η Ελλάδα έχει αρχίσει να χαράζει μία νέα, αναπτυξιακή πορεία.
Η οικονομική ανάκαμψη δεν αποτελεί πλέον μία θεωρητική έννοια, αλλά αντικατοπτρίζεται στη σταθεροποίηση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος και στις συνεχιζόμενες διαρθρωτικές αλλαγές, δημιουργώντας ένα ευνοϊκό πλαίσιο για την ενίσχυση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της χώρας και ανοίγοντας τον δρόμο στην ελληνική οικονομία για βιώσιμους και διατηρήσιμους ρυθμούς ανάπτυξης.
Από το παγκόσμιο ασταθές γεωπολιτικό σκηνικό και την κινητικότητα του ανθρώπινου δυναμικού, μέχρι τις αλλαγές στις προτιμήσεις των καταναλωτών και τις τεχνολογικές εξελίξεις, η Ελλάδα έχει μπροστά της όχι μόνο πλήθος νέων ευκαιριών, αλλά και αρκετές προκλήσεις. Αυτές, με τη σωστή στρατηγική προσέγγιση μπορούν να μετατραπούν σε μοχλό ανάπτυξης, με έμφαση στη βιώσιμη ανάπτυξη και στην καινοτομία.
Ένας «οδικός χάρτης» ανάπτυξης
Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης «Accelerating value creation to realize strategic growth» που διενεργήθηκε στην Ελλάδα από την EY-Parthenon - τον παγκόσμιο συμβουλευτικό βραχίονα της EY, εξειδικευμένο σε θέματα εταιρικής στρατηγικής - η ελληνική οικονομία καταγράφει υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από το 2021, επιδεικνύοντας ανθεκτικότητα απέναντι στις επάλληλες κρίσεις, όπως η πανδημία και η ενεργειακή κρίση.
Παράλληλα, οι άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξάνονται σταθερά από το 2016, ενώ, μετά το 2020, ο σχηματισμός πάγιου κεφαλαίου αυξάνεται ταχύτερα από τον μέσο όρο της ΕΕ και των χωρών του ΟΟΣΑ.
Η αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους και η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας το 2023, ενισχύουν περαιτέρω την εμπιστοσύνη των αγορών. Επίσης, η προοπτική ταχύτερης ανάπτυξης της χώρας, συγκριτικά με τον ανωτέρω μέσο όρο, αναμένεται να διατηρηθεί για αρκετά έτη. Όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, προσφέρουν νέες ευκαιρίες για τη δημιουργία αξίας.
Οι θετικές αυτές εξελίξεις φαίνεται ότι ωφελούν και την ανάπτυξη των ελληνικών επιχειρήσεων - είτε οργανικά, μέσα από τον μετασχηματισμό, την εξωστρέφεια και την ενίσχυση της καινοτομίας τους, ή μέσα από νέες ευκαιρίες συγχωνεύσεων και εξαγορών (Σ&Ε). Συγκεκριμένα, την τελευταία πενταετία, καταγράφηκε μέση ετήσια αύξηση της δραστηριότητας Σ&Ε στην Ελλάδα κατά 7%, με την ενέργεια, τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, τα καταναλωτικά προϊόντα, τη μεταποίηση και τις μεταφορές, στο επίκεντρο.
Αντίστοιχα, οι στρατηγικές επενδύσεις του Δημοσίου στην ψηφιοποίηση, σε κρίσιμες υποδομές και στην απλοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών, ενισχύουν την ανταγωνιστική θέση της χώρας στο διεθνές επιχειρηματικό πεδίο.
Ωστόσο, δεδομένης της ταχύτητας των αλλαγών στην αγορά σήμερα, είναι σημαντικό οι επιχειρήσεις να αναζητήσουν νέους τρόπους δημιουργίας αξίας.
Δημιουργία αξίας σε πέντε πυλώνες
Στη βάση αυτής της στόχευσης, βρίσκεται η ανάγκη για μία σαφή στρατηγική κατεύθυνση, η οποία θα καθοδηγεί τη δυναμική αυτή διαδικασία σε κάθε στάδιο. Σε ένα οικονομικό περιβάλλον γεμάτο ρευστότητα και μεταβλητότητα, η κατανόηση του «πού» και «πώς» κατευθύνονται οι επενδύσεις, είναι καθοριστικής σημασίας για την αποδοτικότητα των κεφαλαίων. Σε αυτό το πλαίσιο, οι στρατηγικές συμμαχίες, οι συνέργειες και οι στοχευμένες Σ&Ε, επιτρέπουν στις ελληνικές επιχειρήσεις να ενισχύσουν το μερίδιό τους στην αγορά.
Ωστόσο, η στρατηγική από μόνη της δεν αρκεί αν δεν υποστηρίζεται από την καινοτομία. Η καινοτομία δεν αφορά μόνο την ανάπτυξη νέων προϊόντων και λύσεων, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται τις ανάγκες της αγοράς και προσαρμόζονται σε αυτές.
Με τη χρήση προηγμένων τεχνολογιών, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) και το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (ΙοΤ), οι εταιρείες μπορούν να αξιοποιήσουν σε βάθος τα δεδομένα, να προβλέψουν τις διακυμάνσεις της ζήτησης και να επιταχύνουν την βελτιστοποίηση των πόρων σε πραγματικό χρόνο.
Μέσω του συνολικού εμπορικού και επιχειρησιακού μετασχηματισμού - της αναβάθμισης των τεχνολογικών υποδομών, της απαιτούμενης αναδιάρθρωσης των εσωτερικών διαδικασιών και του εκσυγχρονισμού των επιχειρηματικών μοντέλων - οι ελληνικές επιχειρήσεις επιτυγχάνουν μεγαλύτερη αποδοτικότητα και παραγωγικότητα, σημειώνοντας υψηλότερη κερδοφορία, αλλά και δημιουργώντας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Το ανθρώπινο κεφάλαιο αποτελεί βασικό παράγοντα για την επίτευξη του μετασχηματισμού αυτού, και η επένδυση σε αυτό δεν είναι μόνο υποχρέωση, αλλά και στρατηγική επιλογή. Όταν οι εργαζόμενοι υποστηρίζονται να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους (upskilling and reskilling), δημιουργείται ένα ιδιαίτερα παραγωγικό εργασιακό περιβάλλον, αλλά και μία κουλτούρα που ενθαρρύνει τη διαρκή βελτίωση και προσαρμοστικότητα. Αυτό βοηθά περαιτέρω τις εταιρείες να τονώσουν τις σχέσεις τους με τους πελάτες και τους καταναλωτές, να προσελκύσουν κορυφαία ταλέντα και να ενισχύσουν τη μακροπρόθεσμη αξία για τους μετόχους τους.
Στο πλαίσιο αυτό, η ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στον πυρήνα των επιχειρηματικών στρατηγικών προσθέτει ουσιαστική αξία, θωρακίζοντας τις εταιρείες απέναντι στις σύγχρονες προκλήσεις. Περίπου 70% από τους συμμετέχοντες σε σχετική έρευνα στην Ελλάδα, δήλωσαν ότι η υλοποίηση βιώσιμης στρατηγικής είχε θετικά οικονομικά αποτελέσματα, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία αναμένεται να αυξήσει τις επενδύσεις στη βιώσιμη ανάπτυξη.
Μέσω πρακτικών ESG, όπως μέθοδοι βιώσιμης διαχείρισης πόρων, πράσινες τεχνολογίες, υπεύθυνες παραγωγικές διαδικασίες και υιοθέτηση σύγχρονων πολιτικών εταιρικής διακυβέρνησης και λήψης αποφάσεων, οι επιχειρήσεις καταφέρνουν να μειώσουν τα κόστη, να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση με τις ολοένα αυστηρότερες ρυθμιστικές απαιτήσεις, αλλά και να ενδυναμώσουν τη φήμη τους, ικανοποιώντας τις αυξανόμενες απαιτήσεις για εταιρική υπευθυνότητα.
Η Ελλάδα, σήμερα, βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση για μια σταθερή αναπτυξιακή πορεία. Επενδύοντας στους ανθρώπους, την τεχνολογία, την καινοτομία και τη βιώσιμη ανάπτυξη, ο ιδιωτικός και Δημόσιος τομέας μπορούν να αξιοποιήσουν αποτελεσματικά τις ευκαιρίες δημιουργίας αξίας που αναδύονται, αναδιαμορφώνοντας το μέλλον με αυτοπεποίθηση.
*Εταίρος, EY-Parthenon, Τμήμα Χρηματοοικονομικών Συμβούλων, Εταιρικής Στρατηγικής και Συναλλαγών της ΕΥ Ελλάδος