Η άνοδος του εμπορικού προστατευτισμού, η αύξηση των δασμών, ο οικονομικός κατακερματισμός, η δημιουργία εχθρικών οικονομικών μπλοκ, η κατάργηση του ΠΟΕ. Αυτές είναι μερικές από τις ζοφερές προοπτικές που ίσως μας επιφυλάσσει το μέλλον. Για τις οποίες, όμως, δεν γίνεται σχεδόν καμία συζήτηση στην Ελλάδα.
Ανεξάρτητα από το ποιος υποψήφιος θα κερδίσει τις εκλογές στις ΗΠΑ ο πραγματικά κερδισμένος σύμφωνα με τους περισσότερους αναλυτές θα είναι ο προστατευτισμός. Με καταστροφικά αποτελέσματα για την παγκόσμια οικονομία, καθώς το ελεύθερο εμπόριο μεταξύ των χωρών θα δώσει την θέση του σε ένα κόσμο διαιρεμένο σε εχθρικά οικονομικά μπλοκ και χωρίς τον ΠΟΕ.
Αυτό σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μακροπρόθεσμα μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά 7% πού ισοδυναμεί με 7 τρισεκατομμύρια δολάρια. Πρόκειται για ένα ποσό ισοδύναμο με τη γερμανική και την γαλλική οικονομία από κοινού. Απο την πλευρά της, μία πρόσφατη ανάλυση της Oxford Economics υπολογίζει ότι η κατάργηση του ΠΟΕ θα οδηγήσει σε μείωση του ΑΕΠ σε όλες τις περιοχές τους κόσμου μεταξύ 1%-6% μέχρι το 2030.
Τα κράτη -και ιδιαίτερα οι ΗΠΑ και η ΕΕ- δεν δείχνουν καμία διάθεση να περιορίσουν τις προστατευτικές τους ορέξεις. Η Global Trade Alert υπολογίζει ότι την τελευταία πενταετία έχουν υπάρξει 27 χιλιάδες κρατικές παρεμβάσεις που οδηγούν σε μείωση του παγκόσμιου εμπορίου.
Ο πόλεμος των δασμών που έχουν εξαπολύσει οι ΗΠΑ και ΕΕ εναντίον της Κίνας αποτελεί μία χαρακτηριστική πρόγευση του κόσμου στον οποίο βαίνουμε. Την επιβολή δασμών 100% από την κυβέρνηση Μπάιντεν στα ηλεκτρικά κινεζικά αυτοκίνητα ακολούθησε η επιβολή 48% από την ΕΕ της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Θεωρητικά υπάρχει μία διαφορά μεταξύ των δασμών στα κινεζικά προϊόντα που επιβάλλουν οι ΗΠΑ και αυτών που επιβάλλει η ΕΕ. Οι δασμοί του 100% που επιβάλλουν οι ΗΠΑ στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα έχουν ως στόχο να εκδιώξουν από την αγορά τους Kινέζους κατασκευαστές. Οι δασμοί του 48% που επιβάλλει η ΕΕ, από την άλλη πλευρά, δεν έχουν ως στόχο να εκδιώξουν τους Κινέζους κατασκευαστές, αλλά να εξομοιώσουν τις συνθήκες παραγωγής των κινεζικών αυτοκινήτων με τα ευρωπαϊκά. Αυτό ισχυρίζονται τουλάχιστον οι Βρυξέλλες…
Πάντως όσο μεγαλύτερη είναι η αποπαγκοσμιοποίηση τόσο μεγαλύτερο το κόστος. Το 2022 ο ΠΟΕ προέβλεπε ότι αν ο κόσμος χωρισθεί σε δύο μεγάλα εχθρικά οικονομικά μπλοκ η μείωση του παγκόσμιου ΑΕΠ θα πλησιάσει τον 5%.
Σύμφωνα με την Oxford Economics ιδιαίτερα θα πληγούν οι αναπτυσσόμενες χώρες των οποίων η μείωση στο ΑΕΠ θα φτάσει στο 5% σε περίπτωση που εκλείψει ο ΠΟΕ και ο κόσμος χωρισθεί σε εχθρικά οικονομικά μπλοκ. H Μέση Ανατολή και η Αφρική θα βιώσουν τα μεγαλύτερα πλήγματα με την απώλεια στο ΑΕΠ να υπερβαίνει το 6%.
Εν όψει αυτών των πολύ πιθανών εξελίξεων διερωτάται κανείς αν οι ελληνικές κυβερνήσεις εξετάζουν διάφορα σενάρια για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της νέας πραγματικότητας. Θα συνεχίσει π.χ. να συμφέρει την Ελλάδα (αν ποτέ την συνέφερε…) η συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση της οποίας η παραγωγικότητα σύμφωνα με την Oxford Economics θα μειωθεί κατά 1,5%;
Όταν η Ελλάδα εντάχθηκε στην ΕΕ το μέλλον στο οποίο προσέβλεπε -τουλάχιστον οι φιλελεύθερες δυνάμεις- ήταν του ελευθέρου εμπορίου και όχι των κλειστών οικονομικών μπλοκ και του οικονομικού κατακερματισμού.
Το ευρωπαϊκό άρμα στο οποίο προσδέθηκε η Ελλάδα προσέβλεπε σε μειώσεις δασμών και όχι στην αύξησή τους προκειμένου να ικανοποιηθούν τα γεωστρατηγικά οράματα της γραφειοκρατίας των Βρυξελών. Τι κερδίζουν π.χ. οι Έλληνες καταναλωτές από την επιβολή αυτών των υπέρογκων δασμών στα φτηνά κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα;
Σε όλα αυτά τα θέματα υπάρχουν διάφορες απαντήσεις και τοποθετήσεις. Ομως είναι θέματα προς συζήτηση και όχι θέματα προς αποσιώπηση όπως φαίνεται να πιστεύει η πολιτική κάστα της χώρας.