Το μεγαλύτερο πρόβλημα για τα νοικοκυριά, αλλά και τις περισσότερες επιχειρήσεις και τους αγρότες, είναι οι τιμές που πληρώνουν για ηλεκτρική ενέργεια και καύσιμα. Ειδικά στην ηλεκτρική ενέργεια, η αλλαγή με τα χρωματιστά τιμολόγια και οι μεγάλες διακυμάνσεις από μήνα σε μήνα του πράσινου τιμολογίου έχουν προκαλέσει μεγάλο άγχος και οικονομική επιβάρυνση στους καταναλωτές.
Αυτό δεν είναι μια δική μας αυθαίρετη άποψη, είναι η πραγματικότητα την οποία η ίδια η κυβέρνηση αναγνωρίζει, για αυτό και έσπευσε να δώσει επιδοτήσεις στα κυμαινόμενα τιμολόγια τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο.
Όμως αυτή η κατάσταση πρέπει να σταματήσει, τα νοικοκυριά να μη χρειάζεται να ασχολούνται σε καθημερινή, σχεδόν, βάση με τις εξελίξεις στην ελληνική και τις ευρωπαϊκές αγορές ηλεκτρισμού και να ανασάνουν. Για αυτό και η πρότασή μας είναι στο τέλος της φετινής χρονιάς, τα πράσινα τιμολόγια να τα διαδεχτεί ένα σταθερό τιμολόγιο με διετή διάρκεια.
Ειδικά η ΔΕΗ, που εκπροσωπεί πάνω από το 70% των οικιακών καταναλωτών, έχει κάθε δυνατότητα με τα εργαλεία οικονομικής αντιστάθμισης που είναι διαθέσιμα στις αγορές να φτιάξει και να διαθέσει στους οικιακούς πελάτες της ένα ελκυστικό, σταθερό διετές τιμολόγιο. Είναι δε εφικτό αυτό το τιμολόγιο να είναι φθηνότερο από την τιμή που έχει το πράσινο τιμολόγιο τον Σεπτέμβριο μετά την επιδότηση.
Και είναι σημαντικό να πούμε ότι η εισαγωγή αυτού του τιμολογίου δεν θα προκαλέσει ζημίες στη ΔΕH, γιατί μας ενδιαφέρει η ΔΕH να είναι μια οικονομικά εύρωστη εταιρεία -με το δημόσιο να συνεχίζει να έχει την καταστατική μειοψηφία-, η οποία θα στηρίζει την ενεργειακή μετάβαση στη χώρα μας και πάνω από όλα που θα διασφαλίζει φθηνότερες τιμές ρεύματος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Ο ίδιος ο Μάριο Ντράγκι στην Έκθεσή του υπογραμμίζει ότι οι φθηνές τιμές ενέργειας είναι βασικό ζητούμενο προκειμένου η Ευρώπη να ξεφύγει από τους χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητά της στο παγκόσμιο σκηνικό.
Το δεύτερο πεδίο στην οικονομία για το οποίο πρέπει να σχεδιάσουμε μια αποτελεσματική και δίκαιη παρέμβαση είναι η μεγάλη ανισορροπία έμμεσων και άμεσων φόρων.
- Το 2023 οι εισπράξεις από έμμεσους φόρους στην Ελλάδα ήταν ίσες με το 17,4% του ΑΕΠ, έναντι 12,5% στην Ευρωζώνη.
- Από την άλλη μεριά, οι άμεσοι φόροι απέδωσαν έσοδα αντίστοιχα του 10,6% του ΑΕΠ, έναντι 13,4% του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη. Όλοι όμως γνωρίζουμε ότι οι έμμεσοι πλήττουν περισσότερο τα χαμηλότερα εισοδήματα.
Αυτή λοιπόν η ανισορροπία αυξάνει τον κίνδυνο φτώχειας για χιλιάδες νοικοκυριά που έχουν χαμηλό εισόδημα. Για αυτό και το ΠΑΣΟΚ θα πρέπει να επεξεργαστεί και να εφαρμόσει ως κυβέρνηση ένα μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα για την αλλαγή του μίγματος φορολογικών εσόδων με εξορθολογισμό των εισπράξεων από τους έμμεσους φόρους. Σε αυτό το έργο θα χρησιμοποιήσουμε όλους τους δυνατούς πόρους και τη νέα τεχνογνωσία και φυσικά τις δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας και την ανάλυση των big data.
Σημαντικό επίσης είναι το ζήτημα των τραπεζών και της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Στην Ελλάδα, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των νέων καταθέσεων παρέμεινε αμετάβλητο στο 0,57% ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των νέων δανείων αυξήθηκε στο 5,86%.
Το spread των 5,29 ποσοστιαίων μονάδων είναι πολύ μεγάλο, ειδικά για μια χώρα όπως η Ελλάδα, που έχει ανάγκη να καλύψει ένα μεγάλο επενδυτικό κενό που έχει δημιουργηθεί στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.
Για να μπορέσουμε να έχουμε περισσότερες επενδύσεις, χρειαζόμαστε να γίνει η Ελλάδα λιγότερο τραπεζοκεντρική και να αναπτύξουμε και άλλες μορφές χρηματοδότησης, πιο παραδοσιακές, όπως τα ομόλογα και το χρηματιστήριο αλλά και νεότερες όπως οι angel financier, venture capitalist και private equity -ακριβώς όπως τονίζει ο Μάριο Ντράγκι.
Και οι τράπεζες όμως θα πρέπει να αποκτήσουν καλύτερη ποιότητα ιδίων κεφαλαίων, κάτι που ζητάει ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM), με γρηγορότερη αντικατάσταση του αναβαλλόμενου φόρου από κέρδη που δεν θα διανέμονται αλλά θα παραμένουν ως ίδια κεφάλαια της κάθε τράπεζας.
Τέταρτο πεδίο πολιτικής δράσης είναι η επιτάχυνση του ΕΣΠΑ και του Αναπτυξιακού Νόμου. Εδώ θα αλλάξουμε τα κριτήρια που οδηγούν σε ουσιαστικό αποκλεισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με ετήσιο τζίρο κάτω από 500.000 ευρώ γιατί αυτές οι επιχειρήσεις αποτελούν μεγάλο κομμάτι της ραχοκοκαλιάς της ελληνικής οικονομίας και ιδιαίτερα στην περιφέρεια. Και όσες από αυτές είναι υγιείς πρέπει να έχουν πρόσβαση στο ΕΣΠΑ και σε άλλα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.
Και τελευταίο αλλά ζωτικής, πια, σημασίας: Πρέπει ως χώρα και ως πολιτικό σύστημα να κατακτήσουμε μια νέα δεξιότητα, και αυτή είναι αύξηση του βιοτικού επιπέδου και της οικονομικής ευημερίας μας εντός ενός πλαισίου περιορισμένης αύξησης των κρατικών δαπανών.
Εμείς δεσμευόμαστε από τη μεριά μας ότι έτσι θα πολιτευθούμε, για το καλό των πολλών και για το καλό της πατρίδας μας.
* Δήμαρχος Αθηναίων και υποψήφιος Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ