Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρίσκεται δικαιολογημένα η δραματική αύξηση των τιμών στην πλειονότητα των προϊόντων.
Οι διεθνείς συνθήκες, η ενεργειακή και πληθωριστική κρίση και οι ιδιότυπες ανάγκες της αγοράς έχουν διαμορφώσει ένα δυσβάσταχτο νέο φορτίο για κάθε νοικοκυριό. Είναι ξεκάθαρο όμως πως κάθε πίεση που ασκείται στον προϋπολογισμό και προγραμματισμό των ελληνικών νοικοκυριών, επηρεάζει άμεσα το σύνολο της αγοράς.
Οι καταναλωτές προσπαθώντας να καλύψουν τις βασικές τους και πάγιες δαπάνες τους, μοιραία, αναγκάζονται σε περικοπές σε άλλα είδη, υπηρεσίες και επιλογές, με αποτέλεσμα να μειώνεται συνολικά η κατανάλωση και η κινητικότητα της αγοράς. Κάθε επιπλέον φορολόγηση αλλά και κάθε επιπλέον επιβάρυνση σε τιμές προϊόντων «μπλοκάρουν» την αγορά και πολλαπλασιάζουν τα προβλήματα.
Τους τελευταίους μήνες έχουν παρατηρηθεί κυβερνητικές πρωτοβουλίες και εκτεταμένοι έλεγχοι προς την κατεύθυνση ελέγχου των τιμών. Αυτές όμως δε φαίνονται αρκετές για να αναχαιτίσουν το τεράστιο κύμα ακρίβειας που δεν αφήνει πλέον κανένα κλάδο ανεπηρέαστο.
Το μεγαλύτερο κενό ελέγχου και έλλειψης αποτελεσματικής παρέμβασης παρουσιάζεται στον τομέα των τροφίμων. Τα στοιχεία Απριλίου της Eurostat τονίζουν επίσης την πολύ πιο επιβαρυμένη κατάσταση στη χώρα μας με τον πληθωρισμό στην Ελλάδα να είναι στο 3,2%, παραμένοντας για 7ο συνεχόμενο μήνα πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης ο οποίος κινείται στο 2,4%.
Παράλληλα, σύμφωνα με τα στοιχεία, ο πληθωρισμός τροφίμων στη χώρα μας διαμορφώθηκε στο 5,3%, από 5,4% τον Μάρτιο, πίσω από 5,9% της Μάλτας και χειρότερα από το 4,8% της Ισπανίας.
Οι κρατικές παρεμβάσεις στην αγορά σε συνδυασμό με την εντατικοποίηση των καθολικών ελέγχων σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα είχαν ορισμένα μετρήσιμα αποτελέσματα. Δεδομένης όμως της κρίσιμης κατάστασης και αναλογιζόμενοι ότι η ζήτηση θα αυξάνεται περισσότερο από την προσφορά και έτσι οι τιμές δε θα αποκλιμακωθούν το επόμενο διάστημα, η κεντρική διοίκηση θα πρέπει να εξετάσει σοβαρά όλα τα ρεαλιστικά περιθώρια για δραστικότερα μέτρα.
Η πρόταση που έχει καταθέσει το Επιμελητήριο αφορά μία γενναία μεταρρύθμιση στη φορολογία. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να εξεταστεί μία λογική και ρεαλιστική μείωση στον ΦΠΑ σε βασικά αγαθά και ιδανικά μία μείωση στον ΕΦΚ στα καύσιμα. Τέτοιες οριζόντιες παρεμβάσεις σίγουρα συνεπάγονται επιβάρυνση του δημοσιονομικού πλαισίου, αλλά οι θετικές συνέπειες που αυτές θα επέφεραν στο εισόδημα των πολιτών θα προκαλούσε μία γενναία βελτίωση των συνθηκών και έναν νέο αέρα στην ελληνική αγορά.
Με τον ίδιο σκοπό και χωρίς κρατική οικονομική επιβάρυνση, οι εντατικοί έλεγχοι κατά της αισχροκέρδειας και η στενή παρακολούθηση των πολυεθνικών εταιρειών συμβάλλουν στη διατήρηση ισορροπιών και την αποφυγή ανεξέλεγκτων τιμών. Η θέση μας είναι ότι πρέπει να εντατικοποιηθούν.
Για να είμαστε απόλυτα ξεκάθαροι, σε ένα τέτοιο πολύπλευρο ζήτημα το οποίο επηρεάζεται παράλληλα από πολλά διεθνή δεδομένα, δεν υπάρχουν μαγικές κι εύκολες λύσεις. Η κυβέρνηση πρέπει να γνωρίζει πως τα μεν μέτρα ενδέχεται να μην έχουν κόστος αλλά και τα αποτελέσματά τους να φτάνουν ως ένα συγκεκριμένο σημείο και τα δε, απαιτούν αυξημένο προϋπολογισμό αλλά οδηγούν σε βελτιώσεις στην πραγματική οικονομία και στην καθημερινότητα των πολιτών.
* Πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών και Επίτιμος Διδάκτορας του Πανεπιστημίου Πειραιά