Δεν είναι θεαματικά ορατή, ούτε προκλητικά αισθητή. Πλην όμως η πολιτική και κοινωνική παρουσία της ελληνικής ναυτιλίας, αποτελεί μια πραγματικότητα. Έχει δε και σημαντικό γεωπολιτικό βάρος στις σημερινές συνθήκες.
Όλο και περισσότερο έτσι, το ναυτιλιακό κεφάλαιο αυξάνει την άμεση και έμμεση συμμετοχή του στην ελληνική οικονομία, αποκτά ειδικό ευρωπαϊκό βάρος και είναι εντυπωσιακά παρόν σε ευαίσθητες πολιτιστικές αρθρώσεις, στον αθλητισμό και τα θρησκευτικά δρώμενα. Έχουμε δε και την αίσθηση ότι ανταγωνίζεται σιωπηρά και την ελληνική βιομηχανία, η οποία τον τελευταίο καιρό αναζητά μια νέα πνοή και καινούριο όραμα. Όχι χωρίς σοβαρότατες δυσκολίες.
Υπό αυτές τις συνθήκες, δεν προκαλεί καμιά απολύτως έκπληξη ένα μεγάλο αφιέρωμα της Loyd’s List, που τονίζει ότι η ελληνική ναυτιλία βρίσκεται σε καλύτερη θέση από ποτέ. Και η διαπίστωση αυτή επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι, οι Έλληνες εφοπλιστές έχουν καταρρίψει κάθε ρεκόρ σε αγοραπωλήσεις νέων πλοίων, αλλά και σε αγορές από «δεύτερο χέρι», επιχειρώντας μια ευρείας κλίμακας ανανέωση του στόλου τους. Συχνά έτσι ο διεθνής τύπος ασχολείται με αυτή την τάση των Ελλήνων εφοπλιστών, τονίζοντας την παρουσία τους και στα αθλητικά δρώμενα της χώρας μας.
Πρώτοι στις παραγγελίες πλοίων
Σύμφωνα με την Allied QuantumSea, το ερευνητικό τμήμα της Allied Shipbroking, οι Έλληνες πλοιοκτήτες κατέχουν την πρώτη θέση παγκοσμίως στις παραγγελίες για νεότευκτα πλοία τους τελευταίους δώδεκα μήνες.
Ειδικότερα οι Έλληνες πλοιοκτήτες μέχρι τις 15 Μαΐου του 2024, από πέρυσι την ίδια περίοδο, έχουν δώσει παραγγελίες για 191 πλοία, έκ των οποίων 64 πλοία μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου, 92 δεξαμενόπλοια και 28 πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου και υγραερίου.
Στη δεύτερη θέση και σε μεγάλη απόσταση ακολουθούν οι Γιαπωνέζοι με 125 πλοία και στην τρίτη θέση οι Κινέζοι με 122 πλοία. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η Κίνα είναι σοβαρός ανταγωνιστής της ναυτιλίας μας γεγονός με ποικίλες γεωπολιτικές πτυχές.
Όσον αφορά τις αγορές πλοίων από δεύτερο χέρι και πάλι η ελληνική πλοιοκτησία πρωτοπορεί έχοντας αποκτήσει 266 πλοία, εκ των οποίων 183 bulkers και 58 δεξαμενόπλοια, με τους Κινέζους να ακολουθούν με 187 πλοία.
Τα επενδυτικά επιτεύγματα των Ελλήνων εφοπλιστών σχολιάζει και ο διεθνής τύπος εν μέσω διεξαγωγής της διεθνούς ναυτιλιακής έκθεσης «Ποσειδώνια».
Χαρακτηριστικά η Lloyd's List σε μεγάλο αφιέρωμα για την ελληνική ναυτιλία με τίτλο «σε καλύτερη θέση από ποτέ» επισημαίνει ότι αρχικά οι Ελληνες πλοιοκτήτες ήταν επιφυλακτικοί όσον αφορά τις νέες παραγγελίες, καθώς τα ερωτήματα για το είδος των πλοίων που θα απαιτούνται στο μέλλον παραμένουν, ενόψει της απανθρακοποίησης. Ωστόσο, από πέρυσι οι Έλληνες άρχισαν να ανεβάζουν στροφές και επέστρεψαν στα ναυπηγεία, αξιοποιώντας την υψηλή ρευστότητα που εξασφάλισαν από τις καλές αγορές κυρίως στα δεξαμενόπλοια αλλά και τα «μικρά» βιβλία παραγγελιών στα πλοία μεταφοράς πετρελαίου και χύδην ξηρού φορτίου.
Το 20,2% των παγκόσμιων μεταφορών
Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι «πηγή χρυσού» για τους πλοιοκτήτες υπήρξε και η λόγω Covid-19 υγειονομική κρίση, η οποία αναστάτωσε την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, στέλνοντας στα ύψη τις τιμές των μεταφορών κοντέινερς. Ενισχύθηκε έτσι η κεφαλαιακή βάση ελληνικών ναυτιλιακών ομίλων, οι οποίοι σήμερα, με 5.500 πλοία, αντιπροσωπεύουν το 20,2% της παγκόσμιας μεταφορικής ικανότητας.
Στο πλαίσιο αυτό, τα στοιχεία που αναφέρει η Lloyd's List δείχνουν ότι η χώρα μας ελέγχει το 30% του παγκόσμιου στόλου δεξαμενόπλοιων μεταφοράς αργού πετρελαίου, το 15% των δεξαμενόπλοιων μεταφοράς χημικών και προϊόντων και το 25% του της παγκόσμιας χωρητικότητας χύδην ξηρού φορτίου. Επιπλέον τις τελευταίες δεκαετίες, διαφοροποίησαν τις δραστηριότητές τους σε μεγάλο βαθμό, προχωρώντας σε συναλλαγές που κάποτε θεωρούνταν «ξένες», όπως αυτές της μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου και εμπορευματοκιβωτίων.
Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο όμως για την ελληνική ναυτιλία είναι ίσως ότι αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ευρωπαϊκής ναυτιλίας. Οι Ελληνες πλοιοκτήτες εκτιμάται σήμερα καλύπτουν το 61% του εμπορικού στόλου της EE, ενώ ειδικότερα ελέγχουν το 82% του εμπορικού στόλου στα πλοία μεταφοράς LNG, το 80% των πλοίων μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου και το 75% του ευρωπαϊκού στόλου των δεξαμενόπλοιων.
Όπως έχει τονίσει η πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών κυρία Μελίνα Τραυλού, ελέγχοντας ως Έλληνες ποσοστό άνω του 60% της ευρωπαϊκής χωρητικότητας, είμαστε και λειτουργούμε ως η «υπεροπλία της Ευρώπης».
Και αυτή η «υπεροπλία», όπως εύκολα μπορεί να καταλάβει κανείς, στην παρούσα φάση των εξελίξεων και μετασχηματισμών, πέρα από ζωτικό γεωπολιτικό πλεονέκτημα, συνιστά και σημαντικό εργαλείο εξουσίας.
Ιδιαίτερα δε σε μια εποχή όπου δίνονται σιωπηρές μάχες, για το ποιες κατηγορίες πολιτικών και κοινωνικών στρωμάτων θα μπορούν να την ασκήσουν.