«Κληρονόμησα μια οικονομία», είπε ο πρόεδρος Μπάιντεν στην ομιλία του για την Κατάσταση της Ενωσης, «που βρισκόταν στο χείλος του γκρεμού. Τώρα όλος ο κόσμος φθονεί την οικονομία μας». Αυτό πού. δεν ανέφερε είναι πόσο βοήθησε την αμερικανική οικονομία ο πόλεμος του ΝΑΤΟ-Ουκρανίας εναντίον της Ρωσίας.
Διότι ο πόλεμος αυτός της επέτρεψε να επιβάλλει οικονομικές κυρώσεις που μπορεί μεν να μην επηρέασαν ουσιαστικά την ρωσική οικονομία, αλλά της επέτρεψαν να γονατίσει οικονομικά ένα σοβαρό ανταγωνιστή της δηλαδή την Γερμανία και κατ' επέκταση την Ευρωπαική Ενωση.
Ισως τελικά ο προσδιοριστικός παράγων για την εγκατάσταση και ανάπτυξη μιας βιομηχανικής επιχείρησης σε ένα μέρος δεν είναι ούτε το κόστος εργασίας, ούτε η φορολογία κ.λπ. αλλά το ενεργειακό κόστος. Ιδιαίτερα φυσικά αν οι επιχειρήσεις απαιτούν για την λειτουργία τους μεγάλες ποσότητες ενέργειας.
Oι εμπορικές κυρώσεις πού επέβαλε στην Ρωσία η κατευθυνόμενη από τις ΗΠΑ «συλλογική Δύση» οδήγησαν στον τριπλασιασμό του κόστους της ενέργειας στην Γερμανία και την ΕΕ σε σχέση με τις ΗΠΑ. Με τις ανάλογες επιπτώσεις που έχει αυτό στην ανταγωνιστικότητα.
Ετσι σύμφωνα με την Eurostat μεταξύ των ετών 2021 -2023 η ΕΕ έχασε 10% των παγκόσμιων εξαγωγών της σε αγαθά και υπηρεσίες και το 2024 δεν αναμένεται να είναι καλύτερο. Η απώλεια του φτηνού ρωσικού αερίου έπαιξε φυσικά σημαντικό ρόλο, κυρίως για την γερμανική και ιταλική βιομηχανία που παράγουν αγαθά που απαιτούν μεγάλη δαπάνη ενέργειας.
Ετσι, ενώ το κόστος της ενέργειας τριπλασιάσθηκε στην ευρωζώνη κατά την διάρκεια της ουκρανικής κρίσης, στις ΗΠΑ -όπου ήδη οι τιμές της ενέργειας ήταν χαμηλότερες- αυξήθηκε μόνο κατά 80%. Σήμερα το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ είναι τριπλάσιο απ' αυτό των ΗΠΑ, κάτι πού σύμφωνα με μία έκθεση της Κομισιόν είναι καθοριστικό στην απόφαση μιας επιχείρησης που θα εγκατασταθεί: «Γίνεται πολύς λόγος για το Inflation Reduction Act (σ.σ. αμερικανικό σύστημα επιδοτήσεων για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην πράσινη μετάβαση), όμως οι διαφορές στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να παίζουν καθοριστικό ρόλο» αναφέρει η έκθεση.
Ο λόγος για τον οποίο η ενέργεια είναι συγκριτικά φτηνή στις ΗΠΑ είναι απλός: Οι ΗΠΑ έχουν άφθονο φυσικό αέριο η Ευρώπη όχι. Σήμερα οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος παγκόσμιος παραγωγός και εξαγωγέας φυσικού αερίου.
Μετά της ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την επιβολή των κυρώσεων η ΕΕ αναγκάσθηκε να αντικαταστήσει όλο το φυσικό αέριο που λάμβανε μέσω αγωγών από την Ρωσία με υγροποιημένο αέριο (LNG) από τις ΗΠΑ. Αυτό όχι μόνο την ανάγκασε να κατασκευάσει νέους τερματικούς -8 σε λιγότερο από 2 χρόνια- με όλο το κόστος που αυτό συνεπάγεται, αλλά επί πλέον το LΝG που έρχεται από τις ΗΠΑ είναι πολύ πιο ακριβό από εκείνο που έστελνε μέσω αγωγών η Gazprom.
Η φτηνή συγκριτικά ενέργεια καθιστά τις ΗΠΑ πολύ πιο ελκυστικό χώρο για βιομηχανικές επενδύσεις από ό,τι την Ευρώπη. Αντίθετα χώρες όπως η Γερμανία έχοντας χάσει την κυριότερη πηγή φτηνής φυσικής ενέργειας πού είχαν -δηλαδή το ρωσικό αέριο- έχασαν ταυτόχρονα και ένα από τα πιο σημαντικά οικονομικά τους πλεονεκτήματα.
Κλασσική η περίπτωση της Basf, της κυριότερης εταιρείας παραγωγής χημικών προϊόντων στην Γερμανία πού ανήγγειλε την μείωση της παρουσίας της στην Ευρώπη και την αύξηση της παρουσίας της στις ΗΠΑ επικαλούμενη το κόστος της ενέργειας.
Παρόλο πού δεν υπάρχουν ακόμα στοιχεία που να δείχνουν μία συστηματική μετεγκατάσταση ξένων επιχειρήσεων στις ΗΠΑ, μπορεί να θεωρηθεί σίγουρο ότι πολλές θα ακολουθήσουν το παράδειγμα του γερμανικού χημικού γίγαντα.
Και όλα αυτά οι ΗΠΑ τα πέτυχαν χωρίς να χαθεί ούτε ένας αμερικανός στρατιώτης! Εχουν λοιπόν άδικο αυτοί που υποστηρίζουν ότι ακόμα και αν δεν υπήρχε ο πόλεμος στην Ουκρανία, η Ουάσιγκτον θα τον είχε πιθανότατα εφεύρει;