Η λειτουργία του ανώτατου οργάνου της ΑΕ, της ΓΣ, διέπεται από συγκεκριμένες νομοθετικές προβλέψεις. Στο πλαίσιο αυτό, ο νόμος καθορίζει τις προϋποθέσεις και το αρμόδιο όργανο για τη σύγκλησή της. Εδώ θα ασχοληθούμε με το τελευταίο: το αρμόδιο όργανο.
Αποκλειστική αρμοδιότητα ΔΣ
- Ο κανόνας
Αρμόδιο όργανο για τη σύγκληση της ΓΣ εξακολουθεί -και υπό το ισχύον καθεστώς- να είναι, καταρχήν, το ΔΣ ή ο σύμβουλος-διαχειριστής (όταν τέτοιος προβλέπεται). Το ΔΣ προβαίνει συλλογικά στη σύγκληση της ΓΣ. Αποκλείεται η ανάθεση της αρμοδιότητας αυτής σε υποκατάστατα όργανα.
Το ΔΣ έχει την αρμοδιότητα και εξουσία να συγκαλεί έκτακτη ΓΣ, οποτεδήποτε το κρίνει σκόπιμο ή αναγκαίο.
Υποχρεούται, όμως, να συγκαλεί:
- Τακτική ΓΣ, τουλάχιστον μία φορά κάθε εταιρική χρήση
- ΓΣ με θέμα τη λύση ή μη της ΑΕ, όταν αυτό επιβάλλεται για οικονομικούς λόγους
- Επαναληπτική ΓΣ, όταν δεν έχει επιτευχθεί η απαιτούμενη απαρτία
- ΓΣ, όταν ασκείται σχετικό δικαίωμα της μειοψηφίας ή του ελεγκτή της ΑΕ
- ΓΣ, όταν τούτο επιβάλλεται (στην περίπτωση αδυναμίας επίτευξης απαρτίας του ΔΣ) σε περίπτωση που συντρέχει σύγκρουση συμφερόντων μελών του ΔΣ με την ΑΕ
- ΓΣ, όποτε τούτο απαιτείται από το καταστατικό
- ΓΣ, όταν ΑΕ με εισηγμένες μετοχές πρέπει να συγκληθεί υποχρεωτικά για να τηρηθούν ειδικότερες επιταγές του νόμου για τις εν λόγω ΑΕ
- Οι εξαιρέσεις
Ο νόμος απονέμει την αρμοδιότητα σύγκλησης της ΓΣ περιοριστικά και σε άλλα, εκτός από το ΔΣ, όργανα.
Συγκεκριμένα:
- Από τους ελεγκτές της ΑΕ
Σε περίπτωση που το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας γίνει κατώτερο από το ½ του κεφαλαίου, το ΔΣ υποχρεούται, κατά τα άνω, να συγκαλέσει ΓΣ εντός εξαμήνου από τη λήξη της χρήσης. Θέμα της ΓΣ θα αποτελεί η λύση της εταιρείας ή η υιοθέτηση άλλων μέτρων. Στην περίπτωση, όμως, που δεν προβεί το ΔΣ στην εν λόγω σύγκληση, η συγκεκριμένη υποχρέωση βαρύνει τους ελεγκτές της ΑΕ.
- Από όργανα του πτωχευτικού κώδικα
Τη ΓΣ της ΑΕ δικαιούται, επίσης, να συγκαλέσουν όργανα στα οποία απονέμονται εξουσίες του Πτωχευτικού Κώδικα. Συγκεκριμένα: εφόσον η ΑΕ έχει κηρυχθεί σε πτώχευση, τη ΓΣ μπορεί να συγκαλέσει και ο σύνδικος.
Στην περίπτωση που η ΑΕ δεν έχει υπαχθεί σε διαδικασία εξυγίανσης, τη ΓΣ μπορεί να συγκαλέσει και το πρόσωπο που θα επιβλέπει, κατά τον ΠτΚ, τη σχετική διαδικασία-ακόμη κι αν αυτό δεν έχει εξουσιοδοτηθεί ρητά προς τούτο.
Τέλος, τη ΓΣ εταιρειών που έχουν υπαχθεί σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης ή ειδικής εκκαθάρισης μπορεί να συγκαλέσει και ο ειδικός διαχειριστής ή ο ειδικός εκκαθαριστής, αντίστοιχα.
Σύγκληση κατόπιν αιτήματος μετόχων μειοψηφίας ή ελεγκτή
- Σύγκληση κατόπιν αιτήματος μετόχων μειοψηφίας
Μεταξύ των δικαιωμάτων μειοψηφίας των μετόχων και το δικαίωμα σύγκλησης ΓΣ ύστερα από αίτημά της προς τον πρόεδρο του ΔΣ. Προϋποτίθεται, όμως, ότι οι μειοψηφούντες εκπροσωπούν το 1/20, τουλάχιστον, του μετοχικού κεφαλαίου.
Αρμόδιο όργανο για τη σύγκληση της ΓΣ παραμένει, στην περίπτωση αυτή, το ΔΣ. Το τελευταία υποχρεούται να ορίσει ημέρα συνεδρίασης της ΓΣ σε χρόνο που δεν θα απέχει περισσότερο από 45 ημέρες από την ημερομηνία επίδοσης της αίτησης των μετόχων στον πρόεδρο του ΔΣ. Σε περίπτωση παραβίασης της εν λόγω υποχρέωσης του ΔΣ, οι αιτούντες μέτοχοι δικαιούνται, στην περίπτωση αυτή, να προσφύγουν στο αρμόδιο δικαστήριο.
Το τελευταίο, με απόφασή του που εκδίδεται κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, διατάσσει τη διενέργειά της από τους αιτούντες με δαπάνες της εταιρείας. Στην απόφαση που θα εκδοθεί ορίζονται ο τόπος και ο χρόνος της συνεδρίασης της ΓΣ. Επίσης, η ημερήσια διάταξή της.
- Σύγκληση Κατόπιν Αιτήματος Ελεγκτή
Δικαίωμα να ζητήσει τη σύγκληση της ΓΣ της ΑΕ έχει και ο ελεγκτής της ΑΕ, με αίτησή του που υποβάλλεται προς τον πρόεδρο του ΔΣ. Στην περίπτωση αυτή ο νόμος υποχρεώνει το ΔΣ να προβεί σε σύγκληση της ΓΣ μέσα σε προθεσμία δέκα (10) ημερών από την επίδοση της σχετικής αίτησης. Στην απόφαση του ΔΣ ορίζονται, υποχρεωτικά, ως θέματα ημερήσιας διάταξης εκείνα, τα οποία περιλαμβάνονται στην αντίστοιχη αίτηση του ελεγκτή.
Εάν η εν λόγω, δεκαήμερη, προθεσμία παρέλθει άπρακτη, τότε ο ελεγκτής μπορεί να ακολουθήσει, αναλογικά, την αμέσως ανωτέρω διαδικασία για την περίπτωση μη σύγκλησης ΓΣ κατόπιν αιτήματος της μειοψηφίας.
- Ακυρωσία αποφάσεων ΓΣ
Μπορούν, άραγε, οι ως άνω μέτοχοι μειοψηφίας ή ο ελεγκτής της ΑΕ να προχωρήσουν, μόνοι τους, σε δημοσίευση πρόσκλησης της ΓΣ αντί να προσφύγουν στο αρμόδιο δικαστήριο- σύμφωνα και με όσα ο νόμος ορίζει; Συνάγεται ευθέως από τον νόμο πως μια τέτοια πρόσκληση είναι υποστατή. Οι αποφάσεις, ωστόσο, της ΓΣ που θα ακολουθήσει, με βάση τη συγκεκριμένη πρόσκληση, πάσχουν από ακυρωσία.
Τη ΓΣ της ΑΕ τη συγκαλεί, κατά βάση το ΔΣ. Σε κάποιες, όμως, περιπτώσεις η εξουσία αυτή αναγνωρίζεται στους ελεγκτές της ΑΕ ή σε όργανα του Πτωχευτικού Κώδικα. Δικαίωμα, πάντως, να αξιώσουν την σύγκληση της ΑΕ έχουν τόσο οι μέτοχοι μειοψηφίας, όσο και οι ελεγκτές της ΑΕ. Η πρόσκληση, πάντως, της ΓΣ της ΑΕ θα μας απασχολήσει σε επόμενη αρθρογραφία μας.
* Ο Σταύρος Κουμεντάκης είναι Managing Partner Koumentakis and Associates Law Firm