Με αφορμή την πρόσφατη δεκαετή επέτειο της εξέγερσης του Μαϊντάν στο Κίεβο που ανέτρεψε τον φιλoρώσο πρόεδρο Γιανουκόβιτς επανήλθαν στο προσκήνιο οι συζητήσεις για τους λόγους που προκάλεσαν την εισβολή στην Ουκρανία.
Οι απόψεις που κυριαρχούν στη Δύση αν δεν αποδίδουν τον «απρόκλητο» πόλεμο σε ιδιοπάθειες του Πούτιν («δίψα για δύναμη», «μεγαλομανία» «αυταρχικότητα» κ.λπ.) τον αποδίδουν στο ότι η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία επειδή μία φιλοδυτική, δημοκρατική, ευημερούσα γείτονας θα ενέπνεε τους Ρώσους πολίτες και έτσι θα αποτελούσε κίνδυνο για το καθεστώς του Κρεμλίνου.
«Η Χαμάς και ο Πούτιν» δήλωσε πρόσφατα ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν «έχουν το εξής κοινό σημείο: Αμφότεροι θέλουν να καταστρέψουν μια γειτονική δημοκρατία».
Για αυτό λοιπόν η πρόσφατη ομιλία του ΓΓ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ -που δυστυχώς λόγω του Μεσοανατολικού δεν έλαβε την αρμόζουσα δημοσιότητα- ήταν ιδιαίτερα αποκαλυπτική. Διότι στην ομιλία του ο αξιωματούχος του ΝΑΤΟ αναγνώρισε τον καθοριστικό ρόλο στην ρωσική απόφαση εισβολής στην Ουκρανία που έπαιξε η διεύρυνση του ΝΑΤΟ.
Στην ομιλία του στο Ευρωκοινοβούλιο ο ΓΓ Στόλτενμπεργκ διέψευσε -ίσως άθελα του- το επίσημο αφήγημα. Είπε : «Το φθινόπωρο του 2021 ο Πρόεδρος Πούτιν ανακοίνωσε και μάλιστα μας έστειλε το προσχέδιο μιας συμφωνίας πού ήθελαν να υπογράψει το ΝΑΤΟ να υποσχεθεί ότι δεν θα υπάρξει άλλη επέκταση του ΝΑΤΟ. Αυτό μας έστειλαν. Αυτή ήταν η προϋπόθεση για να μην εισβάλλουν στην Ουκρανία. Φυσικά δεν το υπογράψαμε».
Στην ομιλία του ο αξιωματούχος του ΝΑΤΟ τόνισε ότι ο Πούτιν «ήθελε να υπογράψουμε αυτή την υπόσχεση να μην επεκτείνουμε ποτέ το ΝΑΤΟ. Ηθελε να μεταφέρουμε την στρατιωτική μας υποδομή από όλους τους συμμάχους πού έγιναν μέλη της συμμαχίας μετά το 1997 δηλαδή το μισό ΝΑΤΟ, όλες τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, ότι θα έπρεπε να μεταφέρουμε το ΝΑΤΟ από αυτό το τμήμα της Συμμαχίας. Το αρνηθήκαμε. Αρχισε τον πόλεμο για να εμποδίσει το ΝΑΤΟ, περισσότερο ΝΑΤΟ, κοντά στα σύνορα του».
Μπορεί κανείς να διαφωνεί με τις αξιώσεις του Πούτιν και να θεωρεί την εισβολή αδικαιολόγητη όμως όπως ομολογεί ο αξιωματούχος του ΝΑΤΟ δεν ήταν «απρόκλητη». Αντίθετα η πρόκληση υπήρχε, ήταν η επέκταση του ΝΑΤΟ και ιδιαίτερα η προσπάθεια του ΝΑΤΟ να μετατρέψει την Ουκρανία σε μέλος της πολεμικής του μηχανής.
Οπως είχαν επισημάνει πολλές φορές κορυφαίοι αμερικανοί διπλωμάτες και δημοσιογράφοι όπως ο σημερινός αρχηγός της CIA και τ. πρέσβης των ΗΠΑ στη Μόσχα Ουίλιαμ Μπερνς ή ο πατέρας της αμερικανικής πολιτικής της "αναχαίτισης" κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου Τζορτζ Κέναν, μια πολιτική ενσωμάτωσης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα οδηγούσε σε ρήξη με την Μόσχα.
Ολοι οι ηγέτες του Κρεμλίνου πάντοτε θεωρούσαν ότι η Ουκρανία όχι απλώς ανήκε στην ζώνη επιρροής της Μόσχας, αλλά στον πυρήνα της ζώνης ασφαλείας κάτι που είχαν επανειλημμένα καταστήσει σαφές σε διεθνή συνέδρια και συσκέψεις όπως π.χ. στην Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια το 2007. Όμως οι Δυτικοί αγνόησαν τις προειδοποιήσεις και αντ' αυτού άρχισαν να προχωρούν σε ολοένα στενότερη στρατιωτική συνεργασία με την Ουκρανία στέλνοντας πολεμικό υλικό, πραγματοποιώντας κοινές στρατιωτικές ασκήσεις και εκπαιδεύοντας ειδικές ουκρανικές στρατιωτικές ομάδες.
Όλα αυτά προφανώς δεν δικαιώνουν, ούτε νομιμοποιούν τη ρωσική εισβολή. Όμως, τεκμηριώνουν ότι η εισβολή ούτε «απρόκλητη» ήταν ούτε έγινε «για να καταστρέψει μια γειτονική δημοκρατία».