Τα σύννεφα είναι πολλά στον διεθνή οικονομικό ορίζοντα και ο ανταγωνισμός είναι πλέον διηπειρωτικός, γεωπολιτικός και πολιτισμικός. Χώρες και επιχειρήσεις ανταγωνίζονται εφεξής σε επίπεδα τα οποία όλο και περισσότερο διαφέρουν από τα αντίστοιχα «συνηθισμένα» του παρελθόντος.
Αυτή η κατάσταση, όπως πολύ εύστοχα επισημαίνει ο ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ Παναγιώτης Πετράκης σε πρόσφατο άρθρο του στα «Νέα», οδηγεί σε περιορισμένη ορατότητα για την εξέλιξη της οικονομικής δραστηριότητας. Το γεγονός αυτό δικαιολογεί εξάλλου και την ασάφεια που διέπει τα μηνύματα που εκπέμπονται διεθνώς για τις εξελίξεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι μεγάλοι οργανισμοί όπως είναι το IMF, η ΕΚΤ, η Fed βρίσκονται σε επιφυλακή για το τι θα ακολουθήσει.
Στην εικόνα εισέρχεται και η πάλη για την πολιτική εξουσία, όπου οι πολιτικοί, στην προσπάθειά τους να διαμορφώσουν μία γραμμή πλεύσης και επικοινωνίας με το κοινό τους, απλοποιούν τον κόσμο και ελαχιστοποιούν την περιπλοκότητά του.
Εδώ συνεπικουρεί και η έλλειψη επαρκών αναλύσεων όπως και η ανάμειξη του ρόλου των ιδεών και, τέλος, ο ρόλος της προσωπικότητας, που κάνουν εξαιρετικά δύσκολη την κατανόηση του παρόντος αλλά ακόμα δυσκολότερη την περιγραφή των εναλλακτικών σεναρίων του μέλλοντος.
Σενάρια βέβαια που οι ανταγωνιζόμενες πλευρές προσπαθούν να γράψουν με τον δικό τους τρόπο. Σε κάθε περίπτωση πάντως, στο ευρύτερο διεθνές περιβάλλον η κατάσταση «μυρίζει» στασιμότητα, γιατί σοβαρά ως φαίνεται είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οικονομίες όπως αυτές της Κίνας και της Ρωσίας.
Από την άλλη μεριά, επισημαίνει ο κ. Π. Πετράκης, ο πληθωρισμός, και μάλιστα ο δομικός πληθωρισμός (χωρίς ενέργεια και τρόφιμα αλλά με την επιρροή τους), επιμένει επηρεάζοντας τις αυξήσεις επιτοκίων. Η επιμονή του είναι ιδιαίτερα αισθητή στην Ευρωζώνη, όπου η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έκανε την ένατη αύξηση των επιτοκίων και βλέπουμε για τον Σεπτέμβριο.
Ο ρόλος των κεντρικών τραπεζών να βγάλουν την παγκόσμια οικονομία από τα πελάγη εύκολης ρευστότητας και να την οδηγήσουν στο δύσκολο μονοπάτι της σταθερής χαμηλής ανάκαμψης, που προβλεπόταν εδώ και μία πενταετία ότι θα ήταν η νέα κανονικότητα της παγκόσμιας οικονομίας, είναι δύσκολος.
Αυτή η εικόνα παραπέμπει σε μία χρονική στιγμή στην οποία αναζητείται η εκπόνηση και εφαρμογή ενός χρυσού κανόνα αποφυγής της ύφεσης και καταπόνησης του πληθωρισμού, με την Ευρωζώνη να αντιμετωπίζει δυσκολότερες αποφάσεις. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι οι ασθενείς ρυθμοί ανάκαμψης και ταυτοχρόνως ρυθμοί πληθωρισμού υψηλότεροι από τους στόχους.
Αυτή η εικόνα, που για πολλούς αναλυτές των αγορών είναι θετική, θα δημιουργήσει, εάν επιτύχει και διατηρηθεί, μία σχετική οικονομική και πολιτική σταθερότητα, η οποία όμως έτσι και αλλιώς βάλλεται από το μεταναστευτικό, τον πληθωρισμό και την παράνοια του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία. Ευτυχώς στην περιοχή μας η ανάγκη οικονομικής ανασυγκρότησης της Τουρκίας αυξάνει τις σταθεροποιητικές δυνάμεις.
Μέχρι πότε όμως, αν λάβουμε υπόψη μας ότι από τις αγορές η Γερμανία, ατμομηχανή της ΕΕ στην οικονομία, θεωρείται «μεγάλος ασθενής»; Παράλληλα η Γαλλία αντιμετωπίζει σοβαρό θέμα αποσταθεροποίησής της, η οποία ήδη επηρέασε αρνητικά τον τουρισμό της.
Την ώρα λοιπόν που ο πρωθυπουργός προετοιμάζει την ετήσια ομιλία του στη ΔΕΘ, καλό είναι να προσδώσει σε αυτήν και μια πιο διεξοδική εικόνα της διεθνούς πραγματικότητας και ας μην ξεχάσει ότι η γηράσκουσα Ελλάδα, αργά ή γρήγορα, θα έχει και άλλα σοβαρά προβλήματα προς επίλυση.
Πέρα από τις πυρκαγιές και την περίεργη μυστικότητα που εκδηλώνεται ως προς τα αίτια και τους τόπους όπου εκδηλώθηκαν...